Η «Ρόζα» που τραγουδήθηκε από τον Δημήτρη Μητροπάνο και η πραγματική της ιστορία, το «Άκου» και ο συμβολισμός των στίχων με την κατάσταση που βίωνε εκείνη την περίοδο ο λαϊκός τραγουδιστής, εμβληματικά τραγούδια που ερμήνευσε με άγνωστα γεγονότα που τα συνοδεύουν, όπως και οι συνεργασίες του με μεγάλα ονόματα του χώρου, φανερώνονται συνολικά για πρώτη φορά. Μέσα από τις ιστορίες αυτές, ξεδιπλώνεται η ανθρώπινη πτυχή του καλλιτέχνη, τα παιδικά του χρόνια, η οικογένειά του, οι φίλοι του και εκατοντάδες άγνωστοι που νιώθουν ευγνωμοσύνη γι’ αυτόν, οι πολιτικές του πεποιθήσεις που αντικατοπτρίζονταν στη χρυσή αλυσίδα με το σφυροδρέπανο που φορούσε στο λαιμό, αλλά και η μεγάλη του αδυναμία: το ποδόσφαιρο και συγκεκριμένα ο Ολυμπιακός.
Παιδικοί και αδελφικοί φίλοι του Δημήτρη Μητροπάνου, συνάδελφοι και συνεργάτες του, άνθρωποι που υπηρέτησαν τη θητεία τους μαζί του και …αυτόπτες μάρτυρες σε σημαντικές στιγμές της ζωής του, καταθέτουν για πρώτη φορά τις μαρτυρίες τους για τον μεγαλύτερο ίσως και σίγουρα αξέχαστο Έλληνα λαϊκό τραγουδιστή.
«Δημήτρης Μητροπάνος – Βαδίζουμε μαζί στον ίδιο δρόμο» είναι ο τίτλος του βιβλίου που φιλοξενεί τις σπάνιες συνεντεύξεις και διηγήσεις δώδεκα ανθρώπων που έζησαν τον Μητροπάνο στα δύσκολα. Τις σελίδες του συμπληρώνουν σπονδυλωτές ιστορίες και μοναδικά ντοκουμέντα από εφημερίδες και έντυπα μιας άλλης εποχής.
«Είναι ένα βιβλίο που αφορά στη ζωή του Δημήτρη Μητροπάνου, είναι η πρώτη μονογραφία -μετά το βιβλίο του Ευθύμη Φιλίππου (σεναριογράφος των ταινιών του Λάνθιμου), που αναφέρεται προσεκτικά και προσωπικά στο Δημήτρη», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Θανάσης Κ. Κάππος. «Πρόκειται για ένα βιβλίο – ενθύμιο, που όποιος το έχει, θα έχει ένα ιστορικό τεκμήριο, ένα συλλεκτικά χαραγμένο σημείο αναφοράς για την Ελλάδα του 20ού αιώνα μέσα από πολιτικά κοινωνικά και μουσικά χαρακτηριστικά», προσθέτει.
Ένα σχολικό ντοκιμαντέρ αποτέλεσε την αφορμή για το βιβλίο που έγραψαν πατέρας και γιος
Πατέρας και γιος είναι οι δύο άνθρωποι που υπογράφουν το βιβλίο, ο Θανάσης Κ. Κάππος και ο 17χρονος γιος του Κώστας. Μάλιστα, η συγκεκριμένη έκδοση δεν θα υπήρχε καν χωρίς το νεαρότερο Κάππο, αφού αυτός ήταν που συνάντησε -με άλλη αφορμή, τον στενότερο φίλο του Δημήτρη Μητροπάνου. «Το 2021 στην Τερψιθέα της Λάρισας κάναμε μία συνάντηση με τον γιο μου με τον Γεράσιμο Μπετσιμέα, έναν παλιό “Λαμπράκη”, έναν παλιό αριστερό, για ένα σχολικό ντοκιμαντέρ. Εκεί μας είπε “αν δεν γίνει τώρα βιβλίο δεν θα γίνει ποτέ”. Μετά την παραίνεσή του, λέει ο γιος μου “ας το κάνουμε”», εξηγεί ο κ. Κάππος.
Επτά από τις ιστορίες είναι γραμμένες από το …πληκτρολόγιο του νεαρού συγγραφέα, που όπως λέει ο πατέρας του «ήταν δική του δουλειά, δεν μπορούσα να του στερήσω τη χαρά και άξιζε τον κόπο να πάρει και ο ίδιος θάρρος, άλλωστε αν δεν ήταν αυτός και ο Μπετσιμέας, το βιβλίο δεν θα υπήρχε».
Από εκείνη τη συνάντηση και μέχρι το βιβλίο πάρει υπόσταση, πέρασαν περισσότερα από 2,5 χρόνια, αφού μέλημα του κ. Κάππου ήταν να ψάξει και να βρει ανθρώπους που δεν είχαν μιλήσει ποτέ για τον Μητροπάνο. Γιώργος Κούδας, Βασίλης Κωσταντίνου, Κώστας Αϊδινίου, Χρήστος Λεοντής, Ηλίας Γεράκης, Νίκος Μαραγκουδάκης, καθώς και η ξαδέρφη του Άλκη Αλκαίου, Ιωάννα Ντίνου, είναι μόνο κάποιοι που ζωντανεύουν με τις αφηγήσεις τους σκηνικά με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη, με πολλά από αυτά να έχουν κοινό παρονομαστή τη δοτικότητα και τη μεγαλοψυχία του καλλιτέχνη.
«Ο Μαραγκουδάκης, που υπηρέτησε φαντάρος στην Κομοτηνή μαζί με τον Μητροπάνο, αναφέρει ότι όταν κατά τη διάρκεια της θητείας τους έβγαιναν με έξοδο μικρής διάρκειας, ο Δημήτρης τραγουδούσε σε έναν κέντρο λίγο έξω από την πόλη, τη “Γαϊδάρα”. Λοιπόν, από το μισό μπουκάλι ουίσκι που ήταν το μεροκάματό του, καημός του ήταν ποιον φαντάρο θα μπορέσει να πρωτοκεράσει», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Κάππος.
Το στοιχείο αυτό του χαρακτήρα του αποδεικνύεται κι από άλλες διηγήσεις, που αναφέρουν -για παράδειγμα- πως ξεκινούσε με αρκετά μεροκάματα στην τσέπη από τη Θεσσαλονίκη όπου κατά καιρούς τραγουδούσε σε διάφορα κέντρα και έφτανε στην Αθήνα …χρεωμένος, διότι παντού σταματούσε και μοίραζε χιλιάρικα. «Ήταν ένας άνθρωπος που είχε πονέσει, είχε δυσκολευτεί κι έτσι βοηθούσε όποιον του ζητούσε», αναφέρει ο κ. Κάππος, λέγοντας με συγκίνηση ότι δεν απογοητεύτηκε ούτε όταν διαπίστωσε πως κάποιος επιχείρησε να εκμεταλλευτεί την καλοσύνη του. «Ήταν ένα παλικάρι που τον προσέγγισε προσποιούμενο κινητικά προβλήματα κι ο Μητροπάνος ανέλαβε να πληρώσει τα πάντα γι’ αυτόν. Είχε όμως ένα χούι, ήθελε η νέα μέρα που θα χαράξει να τον βρει σε άλλο κέντρο από εκείνο που τραγουδούσε. Έτσι ένα βράδυ μετά το μαγαζί που δούλευε πήγε κάπου αλλού με ένα φίλο και συνάντησε το εν λόγω άτομο να χορεύει ζεϊμπέκικο. “Αφού είναι καλά το παλικάρι δεν πειράζει”, ήταν η επική ατάκα με την οποία αντιμετώπισε το συμβάν», σημειώνει ο κ. Κάππος.
Εκτός από την αποδοχή που είχε ως άνθρωπος, ξεσήκωνε τα πλήθη και ως καλλιτέχνης. Στο βιβλίο περιγράφονται εκτός από εμφανίσεις σε νυχτερινά κέντρα και μοναδικές συναυλίες που πραγματοποιήθηκαν κατά καιρούς στις οποίες συμμετείχε ο Μητροπάνος και αποθεωνόταν από το κοινό. Μία από αυτές, η μεγάλη συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη στο ιστορικό «Μαρτινέγκο» στην Κρήτη, στο πλαίσιο της μεγάλης του περιοδείας σε Ελλάδα και Κύπρο την περίοδο 1966-’67. Μία συναυλία στο κατώφλι της Χούντας, που εξελίχθηκε σε λαϊκό συλλαλητήριο και «μουσική εξέγερση» όπως περιγράφεται, με τη συμμετοχή της Μαρίας Φαραντούρη, της Ελένης Ροδά και του τότε νεαρού συνθέτη Χρήστου Λεοντή. Ο Μητροπάνος εκείνη τη βραδιά, αν και πρωτοεμφανιζόμενος κατάφερε να ξεσηκώσει τον κόσμο, που φώναζε ρυθμικά «Σήκω Νίκο να τον δεις», απευθυνόμενος στον Νίκο Καζαντζάκη, που ο τάφος του βρίσκεται πολύ κοντά στο γήπεδο.
Από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται άρωμα Θεσσαλονίκης
Ένα άλλο γεγονός όπου έδωσε το παρών μαζί με άλλους καλλιτέχνες για να προφέρει, ήταν οι φιλανθρωπικές εκδηλώσεις που γινόταν για τους σεισμοπαθείς της Θεσσαλονίκης, μετά τον σεισμό του ’78.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται ντοκουμέντα για τις συναυλίες αυτές, ενώ συχνά παρατίθενται αποσπάσματα από την εφημερίδα Μακεδονία της εποχής. Σπάνια και άγνωστη στους περισσότερους είναι και η ιστορία που ο Δημήτρης Μητροπάνος τραγούδησε σε χορό του ΠΑΟΚ, αν και ο ίδιος ήταν «άρρωστος» Ολυμπιακός. Ένας χορός που πραγματοποιήθηκε με αφορμή το Κύπελλο Ελλάδας που κατακτούσε για δεύτερη φορά στην ιστορία του ο Δικέφαλος το ’74 και μάλιστα μετά από έναν τελικό κόντρα στον Ολυμπιακό. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον χορό εκείνο ο Γιώργος Ζαμπέτας βγήκε με το μπουζούκι του, φορώντας σορτς και φανέλα από την επίσημη εμφάνιση της ασπρόμαυρης ομάδας.
Επιπλέον, αναφέρεται ότι ο Δημήτρης Μητροπάνος έπαιζε ποδόσφαιρο ως τερματοφύλακας ή ως επιτελικός χαφ. Μάλιστα, συμμετείχε ως παίκτης σε έναν φιλικό αγώνα για την ανακούφιση των σεισμοπαθών, που έγινε στο γήπεδο «Χαριλάου» μεταξύ καλλιτεχνών και αθλητικογράφων. Η σύνθεση των ομάδων, το τελικό σκορ και κάποιες φάσεις του αγώνα «ζωντανεύουν» σε ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου. Αναφέρονται ακόμα «τσακωμοί» και καζούρα που είχε με φίλους -συχνότερα καλλιτέχνες- φιλάθλους άλλων ομάδων, ενώ διατηρούσε φιλίες με γνωστούς Έλληνες ποδοσφαιριστές, κάποιων οι μαρτυρίες περιλαμβάνονται στο βιβλίο.
Οι συναρπαστικές ιστορίες για άγνωστα και σπάνια πράγματα για τη ζωή του «βγαίνουν» εκτός των ορίων των 120 σελίδων του βιβλίου καταδεικνύοντας το μεγάλο ενδιαφέρον για τον Μητροπάνο, που παραμένει ολοζώντανο, αν κι έχουν περάσει 12 χρόνια από τον θάνατό του.
Η φύση των βιβλίων του Θανάση Κ. Κάππου, η διαφοροποίηση και η ιδιαιτερότητά τους είναι ότι δεν κυκλοφορούν στην αγορά, αλλά είναι συλλεκτικά. Το συγκεκριμένο είναι ήδη στη β’ έκδοση, γεγονός που σημαίνει πως 1.100 αντίτυπα έχουν φτάσει στους αναγνώστες που το επέλεξαν μέσα από παρουσιάσεις και …χέρι χέρι. Τώρα οδεύει προς τη γ’ έκδοση. Ο τρόπος που μπορεί να το αποκτήσει κάποιος είναι με ηλεκτρονική παραγγελία από τις Εκδόσεις Αλήθεια, στη διεύθυνση [email protected] .
Βαρβάρα Καζαντζίδου
