Επί τριάντα χρόνια, ο αείμνηστος φωτογράφος Γιώργος Πούπης απαθανάτιζε το Άγιο Όρος με ιδιαίτερη επιμονή και αγάπη. Από τα πρώτα του ακόμη ταξίδια φωτογράφιζε, μεταξύ άλλων, τους σταυρούς της Αθωνικής Πολιτείας. «Ο Σταυρὸς σὰν σύμβολο τῆς πίστης μας λειτουργοῦσε πάντα γιὰ τὸν πιστὸ σὰν σημεῖο ἀναφορᾶς μυστηριακῆς καὶ λυτρωτικῆς παρηγορίας, ψυχικῆς δύναμης καὶ ἀνάτασης, βιωματικὴ ἐπαλήθευση τῆς μυστικῆς ἐμπειρίας τῆς πίστης», έγραφε ο ίδιος.
Την προετοιμασία της έκδοσης «Ύψωσις. Ο Σταυρός στη γη του Αγίου Όρους» και της ομότιτλης έκθεσης, ξεκίνησε η Αγιορειτική Εστία σε συνεργασία με τον φωτογράφο από το 2017. Ήταν το αποτέλεσμα μιας δημιουργικής συζήτησης ανάμεσα στον Γιώργο Πούπη, ο οποίος δούλευε την ιδέα για χρόνια στο μυαλό του, αλλά και μιας ταυτόσημης σκέψης του διευθυντή της Αγιορειτικής Εστίας Αναστάσιου Ντούρου. «Γύρισα σχεδὸν ὅλο τὸ Ὄρος, ὄχι γιὰ νὰ καταγράψω ὅλους τοὺς τύπους τῶν ὑπαιθρίων σταυρῶν του ἀλλὰ γιὰ νὰ γνωρίσω ποιὸς θὰ μοῦ μετέδιδε τὶς πιὸ οὐσιαστικὲς δονήσεις τοῦ λόγου ὕπαρξής του. Κι εὐτυχῶς ἦταν πολλοί, κάποιοι δὲ, σοῦ τὸ μεταδίδουν πρὶν κἂν τοὺς δεῖς», σημείωνε ο Γιώργος Πούπης.
Ο φωτογράφος εκδήλωσε την επιθυμία να διατεθεί στην Αγιορειτική Εστία το φωτογραφικό του αρχείο που αφορά το Άγιον Όρος, επιθυμία που τελικά υλοποίησε η αδελφή του Παναγιώτα Πούπη, καθώς ο φιλοαθωνίτης φωτογράφος έφυγε από τη ζωή τον Μάρτιο του 2018, πριν δει να ολοκληρώνεται η δουλειά αυτή.
Η δίγλωσση (Ελληνικά και Αγγλικά) έκδοση της Αγιορειτικής Εστίας με το φωτογραφικό υλικό του Γιώργου Πούπη μόλις κυκλοφόρησε και περιέχει υλικό του από τους υπαίθριους σταυρούς που βρίσκονται στην Αθωνική Πολιτεία, με τη μοναδική του ματιά και φυσικά με τη δική του πολύ προσωπική αισθητική.
«Το να προσεγγίσει ένας καλλιτέχνης το Άγιον Όρος – και ιδιαίτερα ένας φωτογράφος- δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, μιας και οι μοναχοί αρέσκονται στην ηρεμία της μοναχικής ζωής και αντιστέκονται στον φωτογραφικό φακό και σε ό,τι αυτός αποτυπώνει και διαιωνίζει. Ο Γιώργος κατάφερνε διαρκώς να ξεπερνά το εμπόδιο αυτό με την αμεσότητά του, την αγάπη του, τον αλέγκρο χαρακτήρα του και κυρίως με τον σεβασμό που επέδειξε για την μοναχική ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ντούρος.
Η προσωπική του σχέση με τον φωτογράφο ξεκίνησε από το 1997 και από τότε συνεργάστηκαν πολλές φορές για την παρουσίαση εκθέσεων και εκδόσεων της Αγιορειτικής Εστίας. «Η προετοιμασία της έκδοσης “ Ύψωσις. Ο Σταυρός στην γη του Αγίου Όρους” και της ομότιτλης έκθεσης που έχει αναπτυχθεί ήδη στους εκθεσιακούς μας χώρους, ξεκίνησε όσο ο ίδιος βρισκόταν εν ζωή, και συμμετείχε ενεργά, πάντοτε με καλή και δημιουργική διάθεση. Δυστυχώς, όμως, ο Γιώργος δεν είναι πλέον μαζί μας για να δει και να τα χαρεί το έργο του. Είμαστε όμως όλοι σίγουροι ότι το χαίρεται από εκεί ψηλά που βρίσκεται», καταλήγει ο διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας.
Η έκδοση περιλαμβάνει τους χαιρετισμούς της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου, της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους και του δημάρχου Θεσσαλονίκης και προέδρου του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας Κωνσταντίνου Ζέρβα, καθώς επίσης και κείμενο του αρχιμανδρίτη Βασίλειου Γοντικάκη, προηγούμενου της Ιεράς Μονής Ιβήρων, με τίτλο «Ὁ Σταυρὸς (καὶ οἱ σταυροὶ) στὸ Ἅγιον Ὄρος» καθώς κι ένα μικρό κείμενο του ίδιου του φωτογράφου.
Η έκδοση αποτελεί τον Κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης, η οποία έχει ήδη αναρτηθεί στους εκθεσιακούς χώρους της Αγιορειτικής Εστίας και θα είναι διαθέσιμη για το κοινό, μόλις οι υγειονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.
Γιώργος Πούπης (1950- 2018)
Γεννήθηκε το 1950 στην Πτολεμαΐδα, όπου έζησε μέχρι το 1968, και στη συνέχεια έφυγε στην Ιταλία, για να σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Μιλάνο. Στη διάρκεια των σπουδών του άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία μαθητεύοντας κοντά σε διάσημους φωτογράφους, ενώ από το 1975 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου παρακολουθεί μαθήματα φωτογραφίας και πλαστικών τεχνών. Παράλληλα, μαζί με τον ποιητή Ανδρέα Παγουλάτο ξεκινούν μια σειρά συνεντεύξεων, με θέμα «Ελληνικότητα και σύγχρονη τέχνη», και συνδέεται στενά με σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους της ελληνικής παροικίας στο Παρίσι, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Ιάννης Ξενάκης, ο Νίκος Κεσσανλής κ.ά.
Ύστερα από δεκαετή απουσία επέστρεψε στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη και συνεργάστηκε με ξένα και ελληνικά πρακτορεία και ιστορικά περιοδικά. Υπήρξε βασικός συνεργάτης του Οργανισμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – Θεσσαλονίκη 1997», ενώ ήταν και αποκλειστικός φωτογράφος του πολιτιστικού ένθετου «Πανσέληνος» της εφημερίδας «Μακεδονία». Πολυετής ήταν επίσης και η συνεργασία του με τον αείμνηστο Μανόλη Ανδρόνικο στην Βεργίνα και τον Δημήτρη Παντερμαλή στο Δίον.
Ταξίδεψε στην Ελλάδα, τη Μικρά Ασία, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, όπου φωτογράφισε μνημεία, σκηνές της καθημερινότητας, αστικά τοπία, καθώς και την ύπαιθρο. Άνθρωπος καλλιεργημένος, αγαπούσε τη μουσική, τα βιβλία και ιδιαίτερα την ζωγραφική, και δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί καλλιτέχνες τον εμπιστεύτηκαν για να φωτογραφίσει τα έργα τους˙ ένας καλλιτέχνης φωτογράφος για τον οποίον όλα ήταν «…θέμα αισθητικής», όπως χαρακτηριστικά έλεγε συχνά σε συζητήσεις.
Φωτογραφίες του περιέχονται σε πολλές εκδόσεις και φωτογραφικά λευκώματα, ενώ πραγματοποίησε πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό: στο Παρίσι, στην Galeria Diaframa του Μιλάνο, στην γκαλερί ΕΙΡΜΟΣ της Θεσσαλονίκης («Παπαρούνες», 2004, «Πρόσωπα», 2005), στους εκθεσιακούς χώρους της Αγιορειτικής Εστίας («Παναγία Πόρταΐτισσα. Αέναος Ευλογία», 2004), στο Φωτογραφικό Κέντρο Αθηνών, στο Ίδρυμα Ευγενίδου («Σίφνος. Φως και σκιές στου γλαυκού το γειτόνεμα», 2005), στην Πάτρα στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης («Η γενιά του ‘70»), στον Αρτεμώνα Σίφνου, στον πολιτιστικό πολυχώρο ΜΥΛΟ Θεσσαλονίκης («Το πνεύμα του οίνου»), στο Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης («Διαδρομές του νερού στη Θεσσαλονίκη», 2011.
Δήμητρα Κεχαγιά
*Τις συνημμένες φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αγιορειτική Εστία
