Στο ετήσιο διεθνές συνέδριο του PEN International, που πραγματοποιήθηκε ψηφιακά με κέντρο το Λονδίνο, στις αρχές Νοεμβρίου, εγκρίθηκε ομόφωνα η δημιουργία του PEN Greece, με κύριους στόχους την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής λογοτεχνίας, την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας και την ενίσχυση των δράσεων για την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και της διακίνησης των ιδεών.
Το PEN International είναι ένα διεθνές δίκτυο συγγραφέων και ανθρώπων του βιβλίου, που ιδρύθηκε το 1921 στο Λονδίνο, για την προώθηση της λογοτεχνίας, τη συνεργασία μεταξύ συγγραφέων και λογοτεχνιών των χωρών καθώς και για την προάσπιση της ελευθέριας του λόγου των δημιουργών αυτού. Λειτουργεί σε περισσότερες από 100 χώρες με περισσότερα από 140 εθνικά κέντρα.
Στη διαδικτυακή, ιδρυτική εκδήλωση του PEN Greece, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 17ης ΔΕΒΘ, παρουσιάστηκε ένα σύντομο χρονικό των προσπαθειών και πρωτοβουλιών, των στοχεύσεων, των επόμενων ενεργειών καθώς και οι δυνατότητες διασύνδεσης με τους διεθνείς εταίρους του δικτύου για την προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό και τη συμβολή του PEN Greece στη διαφύλαξη της ελευθερίας της έκφρασης.
Την επίσημη ένταξη του PEN Greece στο δίκτυο PEN International, ανακοίνωσε η Kätlin Kaldmaa, γραμματέας του PEN International και πρόεδρος του PEN Estonia. Την πρωτοβουλία για τη σύσταση του PEN Greece, η οποία ξεκίνησε πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, έχουν ήδη «αγκαλιάσει» περισσότεροι από 40 πεζογράφοι, ποιητές, εκδότες και δημιουργοί που απασχολούνται στο χώρο του βιβλίου.
Όπως σημείωσε η συντονίστρια της εκδήλωσης, Ντίνα Σαρακηνού, συγγραφέας, διευθύντρια του Literature.gr και μέλος της προσωρινής διοίκησης PEN Greece, «από τα σημαντικότερα θέματα που απασχολούν του Έλληνες δημιουργούς είναι αυτό της εξωστρέφειας της ελληνικής λογοτεχνίας. Η ίδρυση του PEN Greece ενός ευέλικτου, ενεργού οργανισμού, ο οποίος θα λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές του PEN International, θα βοηθήσει την ελληνική λογοτεχνία να αποκτήσει περισσότερους διαύλους επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο και θα συμβάλει στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινής γνώμης για όλα τα ζητήματα που αφορούν στην ελευθερία της έκφρασης και του λόγου. Με την ίδρυση του PEN Greece, η ελληνική λογοτεχνία θα μπει σε μια νέα εποχή».
Για τη δημιουργία του PEN Greece, η προσωρινή διοίκηση, που αποτελείται από τον Χρήστο Οικονόμου, την Εριφύλη Μαρωνίτη, τον Δημήτρη Σωτάκη, τη Λίνα Πανταλέων, την Πανίνα Καρύδη, την Τέσυ Μπάιλα και Ντίνα Σαρακηνού, συνεργάστηκε στενά με τα στελέχη του PEN International, καταθέτοντας στοιχεία για την ελληνική λογοτεχνία και την ελευθερία της έκφρασης στην Ελλάδα και διοργανώνοντας δύο συναντήσεις για την παρουσίαση του διεθνούς δικτύου στον κόσμο του βιβλίου στην Ελλάδα.
«Το ελληνικό PEN είναι πλέον μια πραγματικότητα και αυτό μας δίνει την απαιτούμενη ελευθερία κινήσεων στο να υλοποιήσουμε τις ιδέες και τα σχέδιά μας», σημείωσε ο Χρήστος Οικονόμου, συγγραφέας και πρόεδρος της προσωρινής διοίκησης PEN Greece, υπογραμμίζοντας ότι το PEN είναι από τους πρώτους διεθνείς οργανισμούς που ασχολήθηκε σοβαρά με συνέπεια και αφοσίωση με όλα τα ζητήματα που αφορούν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κάλεσμα σε όσους έχουν πάθος για το βιβλίο
Την ανάγκη να υπάρξει μελέτη των καλών πρακτικών των χωρών που έχουν καταφέρει να προβάλλουν τη λογοτεχνία τους, επισήμανε η Εριφύλη Μαρωνίτη, δημοσιογράφος, συντονίστρια Athens Culture Net κα αντιπρόεδρος της προσωρινής διοίκησης PEN Greece. Σημείωσε ότι «η προβολή και η προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας έχει να κάνει με την εν συνόλω προβολή και προώθηση του αφηγήματος για το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Ίσως πρέπει να ξανασκεφτούμε τί είναι αυτό που “πουλάμε” στους διεθνείς συνομιλητές μας σε συνδυασμό με τη θάλασσα και το καλό μεσογειακό κλίμα. Αν ξαναγράψουμε το αφήγημα του ελληνικού πολιτισμού, νομίζω ότι και το βιβλίο της σύγχρονης λογοτεχνίας, ποίησης, δοκιμίου θα βρει τη θέση του κι εμείς θα ξεφύγουμε απ’ αυτό που μοιάζει να είναι μια παγίδα εσωστρέφειας, δηλαδή να μας ξέρουν στο εξωτερικό είτε για την αρχαία ελληνική γραμματεία και όσον αφορά τη νεότερη και σύγχρονη παραγωγή να γνωρίζουν τους δύο ποιητές μας που έχουν βραβευτεί με Νόμπελ, τον Σεφέρη και τον Ελύτη, τον Καβάφη και από τους πεζογράφους τον Καζαντζάκη». Η κ. Μαρωνίτη, τόνισε ακόμη ότι «πρέπει να αναδειχθούν τα οφέλη της δικτύωσης, να διαμορφωθεί μια πολιτική για αυτό χρειάζεται και η βοήθεια της πολιτείας, χρειάζονται πόροι, αλλά και ένα σπάσιμο της εσωστρέφειας».
«Φλέγον ζήτημα» χαρακτήρισε την ίδρυση του PEN Greece o Δημήτρης Σωτάκης, συγγραφέας, γραμματέας της προσωρινής διοίκησης PEN Greece, επισημαίνοντας ότι «παρόλο που το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης θεωρείται αυτονόητο, πολλές φορές δεν ισχύει τόσο στη χώρα μας, όσο και σε γειτονικές χώρες. Υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που δεν μπορούν να εκφραστούν. Το PEN μπορεί να πάρει θέση σ’ αυτό, μπορεί να είναι ένας καταλύτης και να λειτουργήσει υπέρ αυτών των μειονοτήτων». Υπογράμμισε ακόμη την ανάγκη να υπάρξουν επισκέψεις στα σχολεία, ώστε τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν τι σημαίνει ελευθερία της έκφρασης. «Δεν θέλουμε να γίνουμε ένα σωματείο-σφραγίδα, αλλά θέλουμε να κάνουμε πράγματα με χειροπιαστά αποτελέσματα», τόνισε ο κ. Οικονόμου και απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση να γίνουν μέλη στο PEN Greece όχι μόνο στους επαγγελματίες του βιβλίου και τους δημιουργούς, αλλά στον καθένα και την καθεμία που ενδιαφέρεται και έχει πάθος για το βιβλίο.
Δήμητρα Κεχαγιά
