«Αδελφέ μου, επιτέλους σήμερα θα αναπαυθείς ύστερα από 50 χρόνια. Είμαι σίγουρη ότι σήμερα γιορτάζεις αδελφέ μου, γιατί το όνομά σου σβήστηκε από τον κατάλογο των αγνοουμένων και πέρασε στον κατάλογο των ηρώων και των αθανάτων. Σήμερα, γιορτάζεις κι, όμως, οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα». Με λόγο σπαρακτικό, δάκρυα στα μάτια και φωνή που «έσπαγε» κάθε φορά που έστρεφε το βλέμμα προς το τυλιγμένο με την ελληνική και κυπριακή σημαία οστεοφυλάκιο με τα λείψανα του αδελφού της, η Αναστασία Τσιτιρίδου είπε σήμερα το τελευταίο αντίο στον αδελφό της. Τον Κωνσταντίνο Τσιτιρίδη, ο οποίος περιλαμβανόταν μέχρι πρότινος στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974.
«Αδελφέ μου, είμαι περήφανη για σένα όπως και όλοι όσοι σήμερα βρίσκονται εδώ. Οι φίλοι σου, οι συμμαθητές σου, οι γείτονες, οι χωριανοί, όλοι νιώθουν περήφανοι. Ήσουν ένα χαρισματικό παιδί, με ευγένεια, με πολύ χιούμορ, χαμογελαστό, κοινωνικό, πειραχτήρι. Όλοι σε θέλανε στην παρέα τους και όλοι σε ψάχνανε», ανέφερε η κ. Τσιτιρίδου για τον αδελφό της, τα ίχνη του οποίου αγνοούνταν από τις 16 Αυγούστου του 1974 και μόλις πρόσφατα κατέστη δυνατή η ταυτοποίηση των οστών του.
Στην κηδεία του, που τελέστηκε σήμερα, στον ιερό ναό Γεννήσεως του Σωτήρος στη γενέτειρά του, την Κρύα Βρύση, ύστερα από σχεδόν πέντε δεκαετίες, η αδελφή του εξιστόρησε τα όσα βίωσε η οικογένειά της όλα αυτά τα χρόνια.
«Πέρασαν 50 χρόνια, αδελφέ μου, με πολλή πίκρα και κλάματα. Δεν πρόλαβες να χαρείς τίποτα. Δεν είδαμε τις χαρές σου και δεν είδες τις δικές μας χαρές. Πολύ δύσκολα χρόνια πίκρας και αναμονής. Η μαμά, Κώστα, όσα χρόνια έζησε περίμενε να ακούσει νέα σου, περίμενε να χτυπήσει το τηλέφωνο, αλλά δυστυχώς έφυγε χωρίς να μάθει νέα σου. Μοίραζε τις φωτογραφίες σου και ρωτούσε να μάθει: μήπως τον είδατε πουθενά, μήπως τραυματίστηκε, μήπως τον έπιασαν αιχμάλωτο, μήπως, μήπως… Μια ζωή με κλάματα την πέρασε, τα μάτια της ποτάμια από κλάματα ώσπου, στο τέλος, έλεγε: δεν έχω άλλα δάκρυα, κλαίω χωρίς δάκρυα. Τα μοιρολόγια της ράγισαν και τις πέτρες. Έφυγε πικραμένη με το όνομα σου στο στόμα» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Τσιτιρίδου, η οποία έχει ακόμα χαραγμένη στη μνήμη της «ένα παλικάρι 20 χρονών, δύο μέτρα, όλο ζωή, όλο χαμόγελα», ένα παλικάρι που γύρισε, όμως, πίσω μέσα σε ένα κασελάκι. «Πώς μπόρεσες να χωρέσεις εκεί μέσα αδελφέ μου; Η πατρίδα σε τίμησε και σε έντυσε με την ελληνική σημαία. Η μαμά, όμως, σε περιμένει να σε δει είσαι με το κουστούμι σου που το φύλαγε χρόνια στην ντουλάπα της και το πήρε μαζί της. Σήμερα, θα σε πάρει αγκαλιά να κοιμηθείτε παρέα. Σήμερα, γιορτάζετε όλοι μαζί. Εσύ, ο αδερφός μας ο Νίκος που έφυγε κι αυτός νωρίς, η μαμά και ο μπαμπάς. Καλώς ήρθες, αδελφέ μου, και καλό σου ταξίδι. Καλό ταξίδι καρντάσι μου. Καλό ταξίδι, ήρωα μου», κατέληξε η κ. Τσιτιρίδου, με την ιαχή «Αθάνατος» ν’ ακούγεται δυνατά απ’ όλους, όσοι βρέθηκαν στην εκκλησία.
Μια ιαχή που ακούστηκε πολλές ακόμα φορές κατά τη διάρκεια των επικηδείων, με πρώτο εκείνον της Κύπριας υπουργού Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Αθηνάς Μιχαηλίδου, που εκπροσώπησε τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη και στην κηδεία συνοδευόταν από τον γενικό πρόξενο της Κύπρου στη Θεσσαλονίκη Κωνσταντίνο Πολυκάρπου.
«Με αισθήματα βαθύτατης συγκίνησης και υπέρτατου σεβασμού […] κηδεύουμε ένα ακόμη άξιο τέκνο της πατρίδας μας, αποδίδοντας, όπως του αρμόζει, την οφειλόμενη τιμή, ευγνωμοσύνη και αναγνώριση της ηρωικής του θυσίας, για την υπεράσπιση της αξιοπρέπειας της Κυπριακής Δημοκρατίας» τόνισε η υπουργός και αναφέρθηκε στα γνήσια ιδανικά, τις αδιαπραγμάτευτες αρχές και τις ξεχωριστές αξίες που χαρακτηρίζουν το Ελληνικό Έθνος, με τις οποίες γαλουχήθηκε από την οικογένειά του ο πεσών.
Η κ. Μιχαηλίδου, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στην ταυτοποίηση των οστών του Κωνσταντίνου Τσιτιρίδη, που επιβεβαίωσε, όπως είπε, τον αγώνα και την ηρωική του θυσία, αλλά και στις τιμές που αποδόθηκαν στον ίδιο και άλλους ήρωες του αγώνα, στις 30 Μαΐου, παρουσία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Ο Κωνσταντίνος Τσιτιρίδης, ο Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Κωνσταντίνος Τσαγκαλίδης, η ταφή του οποίου πραγματοποιήθηκε προ δεκαπενθημέρου στο Μεγαπλάτανο Πέλλας και τόσοι άλλοι αδελφοί Έλληνες, αλλά και Κύπριοι που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν διαχρονικά δίπλα δίπλα σε κάθε δοκιμασία του Έθνους, σε κάθε ελληνική γωνιά, έχουν σφυρηλατήσει τους ήδη ισχυρούς μεταξύ μας δεσμούς. Αποτελούν τους ισχυρούς κρίκους που συγκροτούν και συγκρατούν την αλυσίδα της κοινής μας ιστορίας ανά τους αιώνες. Για αυτούς τους δεσμούς νιώθουμε ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη και επιδιώκουμε, μέσω τους, τη διατήρηση και την ενίσχυση της ιστορικής μας μνήμης, ως απαραίτητης προϋπόθεσης για την επιβίωση και συνέχεια του ελληνισμού» υπογράμμισε η κ. Μιχαηλίδου και πρόσθεσε: «Προς την κατεύθυνση αυτή, επενδύουμε, στην Παιδεία μας. Σε μια Παιδεία, που θα ενισχύει την ιστορική συνείδηση των παιδιών μας, ώστε να είναι σε θέση να διεκδικούν με ειρηνικά μέσα την απελευθέρωση και την πολυπόθητη επιστροφή μας στα πάτρια εδάφη».
Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε πως ανάμεσα σε πολλές άλλες δράσεις που υλοποιεί το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου, είναι η απόφαση ένταξης της 19ης Μαΐου, Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων, στις ημέρες επίσημων τελετών στα σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η κ. Μιχαηλίδου αναφέρθηκε ακόμη στον συνεχιζόμενο αγώνα για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων, αλλά και στη διαρκή προσπάθεια για μια βιώσιμη λύση στο Κυπριακό.
«Την ίδια στιγμή, παραμένουμε προσηλωμένοι στο χρέος που έχουμε απέναντι στους συγγενείς των αγνοουμένων μας, στους οποίους εκφράζουμε την αλληλεγγύη και την αμέριστη συμπαράστασή μας, για το δράμα που διέρχονται καθημερινά για πενήντα χρόνια, εξαιτίας της αδιευκρίνιστης τύχης των προσφιλών τους προσώπων. Όπως και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει τονίσει επανειλημμένα, η Κυβέρνηση μας θέτει ως προτεραιότητα τη διακρίβωση της τύχης του συνόλου των αγνοουμένων μας. Είναι καλά γνωστές οι δυσκολίες και τα εμπόδια που προκαλεί η στάση της τουρκικής πλευράς, η οποία αρνείται διαχρονικά να συνεργαστεί και να καταθέσει ακριβή και επαρκή στοιχεία. Ωστόσο, ενεργώντας με ιδιαίτερη ευαισθησία, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ενεργειών μας, μέχρι την οριστική επίλυση του ανθρωπιστικού αυτού προβλήματος, το οποίο αποτελεί πρόκληση απέναντι σε ολόκληρη την ανθρωπότητα», σημείωσε.
Υπογράμμισε δε ότι «θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, ώστε η πατρίδα μας να καταστεί ένα πραγματικά κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος, κράτος ειρήνης, ευημερίας και ασφάλειας, για όλους ανεξάρτητα τους/τις πολίτες της. Στην προσπάθεια αυτή, έχουμε πάντοτε στο πλευρό μας τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις και τον ελληνικό λαό, προς τον οποίο εκφράζουμε την απέραντη ευγνωμοσύνη μας. Προτάσσοντας τη διπλωματία και τον ειρηνικό διάλογο, επιδιώκουμε τη δημιουργία ενός κράτους στο οποίο θα γίνονται σεβαστοί οι δημοκρατικοί θεσμοί και θα εφαρμόζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κοινοτικό κεκτημένο, οι αρχές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και οι αξίες του ευρωπαϊκού ιδεώδους. Επιδιώκουμε την επανέναρξη των συνομιλιών για την επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης, που θα απελευθερώνει και θα επανενώνει την πατρίδα μας, απαλλάσσοντας την από ξένα στρατεύματα και αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων».
Η υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου κατέληξε λέγοντας χαρακτηριστικά: «Σήμερα που ο Κωνσταντίνος Τσιτιρίδης θα αναπαυθεί πλέον στο χώμα της γενέτειράς του, διατρανώνουμε όλοι μαζί, ως τη μεγαλύτερη τιμή και οφειλή στη θυσία του, ότι για αυτό τον αγώνα θα αναλώσουμε το άπαν των δυνάμεών μας, γιατί αυτό χρωστούμε σε όσους και όσες έζησαν, μεγάλωσαν και πέθαναν στην προσφυγιά, σε αυτούς/ές που ακόμα προσμένουν την επιστροφή. Αυτή την πορεία θα ακολουθήσουμε ξανά μαζί Ελλάδα και Κύπρος, υπό όρους αρραγούς ενότητας και ομοψυχίας, προκειμένου να δικαιώσουμε τον αγώνα και τη θυσία τους και να μπορέσουμε να υπερασπιστούμε τα δίκαια και τα δικαιώματά του λαού μας».
Φάρος για τις επόμενες γενιές
Με θλίψη και δάκρυα στα μάτια, αλλά και με τις τιμές που πρέπουν σε έναν ήρωα, τον Κωνσταντίνο Τσιτιρίδη αποχαιρέτησαν, επίσης, με επικήδειους -μεταξύ άλλων- συμπολεμιστές του, εκπρόσωποι του Στρατού και της τοπικής κοινωνίας, δίνοντας την υπόσχεση ότι δεν θα τον ξεχάσουν ποτέ και θα τον μνημονεύουν πάντα. «Θα είσαι ο φάρος για τις επερχόμενες γενιές», είπε χαρακτηριστικά συμπολεμιστής του από την Πέλλα. Ο Ιερός Ναός Γεννήσεως του Σωτήρος γέμισε ασφυκτικά από τους δικούς του ανθρώπους, τα μέλη της οικογένειάς του, αλλά και τους συγχωριανούς του, που ήρθαν στο στερνό του κατευόδιο. «Πολλοί συμμαθητές μας “έφυγαν” αλλά εμείς που είμαστε ακόμα ζωντανοί είμαστε όλοι εδώ να σε τιμήσουμε» μονολογούσε μια γυναίκα, καθώς περνούσε από μπροστά της η πομπή με τη φωτογραφία του και τα λείψανά του, τυλιγμένα με τις σημαίες της Ελλάδας και της Κύπρου.
Έξω από τον ναό είχαν από νωρίς παραταχθεί στρατιώτες, για να αποδώσουν την οφειλόμενη τιμή στον ήρωα της ΕΛΔΥΚ, ενώ ανάμεσα στα στεφάνια, που είχαν τοποθετηθεί στο πλάι της εισόδου, πέραν αυτών της οικογένειας, ήταν αυτά του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, του υπουργού Εθνικής ‘Αμυνας, Νίκου Δένδια και του υφυπουργού Γιάννη Κεφαλογιάννη, του αρχηγού ΓΕΣ, αντιστράτηγου Γεώργιου Κωστίδη κ.ά.
Μετά την εξόδιο ακολουθία, ακολούθησε η ταφή στα μνήματα, όπου από σήμερα ο στρατιώτης της ΕΛΔΥΚ αναπαύεται μαζί με τους γονείς και τον αδελφό του.
Το «παρών» τόσο στην εξόδιο ακολουθία και την ταφή, όσο και στην εκδήλωση που ακολούθησε με τα αποκαλυπτήρια μνημείου για τον Κωνσταντίνο Τσιτιρίδη, έδωσαν ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης, βουλευτές του νομού, ο αντιπεριφερειάρχης Πέλλας, Δάνης Τζαμτζής, ο δήμαρχος Πέλλας, Στάθης Φουντουκίδης, εκπρόσωποι του Στρατού, της Αστυνομίας και διαφόρων σωματείων, συναγωνιστές του, συγγενείς, φίλοι και συντοπίτες του κ.ά.
Μνημείο για έναν ήρωα
«Σήμερα η πατρίς ευγνωμονούσα αποτίει φόρο τιμής στον έφεδρο αξιωματικό, Κωνσταντίνο Τσιτιρίδη, που επιστρέφει στη γενέτειρά του μετά από 50 χρόνια […] Ο επαναπατρισμός των οστών του ήρωα Κωνσταντίνου Τσιτιρίδη είναι το ελάχιστο που θα μπορούσε να πράξει η Ελληνική Πολιτεία. Είναι το προϊόν προσπαθειών μισού αιώνα μεταξύ των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδος για ανεύρεση, ταυτοποίηση και επαναπατρισμό των θυμάτων που χάθηκαν μαχόμενοι κατά την τουρκική εισβολή», τόνισε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατά τα αποκαλυπτήρια μνημείου σε κεντρική πλατεία της Κρύας Βρύσης.
Ένα μνημείο που, όπως είπε ο κ. Σταμενίτης, ο οποίος εκπροσώπησε την κυβέρνηση στην εκδήλωση, έγινε ως ένδειξη πατριωτικού θαυμασμού, τιμής και αναγνώρισης του αγωνιστή του έθνους μας.
Στην ηρωική θυσία του Κωνσταντίνου Τσιτιρίδη και των συμπολεμιστών του αναφέρθηκε και ο δήμαρχος Πέλλας Στάθης Φουντουκίδης, ο οποίος συνδέεται με συγγενικούς δεσμούς με τον πεσόντα.
Η εκδήλωση πλαισιώθηκε από καταθέσεις στεφάνων, καθώς και ποντιακά μοιρολόγια και χορούς, τιμώντας έτσι την ποντιακή καταγωγή του.
Σ. Παπ.
