Η γειτονιά των 28 μονοκατοικιών, γνωστή ως συνοικία Ουζιέλ, χτίστηκε το 1927 από τον εργολάβο Δαβίδ Ουζιέλ
Στην ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης, υπάρχει μια γειτονιά με παλιά, αυτόνομα σπίτια ξεχωριστής αρχιτεκτονικής που διαφέρει από αυτήν που συναντά κανείς στην πόλη. Τα αρχοντικά σπίτια, που είναι όλα παρόμοια σε όψη, με κεραμοσκεπές και κομψά ξύλινα παράθυρα, βρίσκονται μεταξύ του 14ου γυμνασίου στη Βίλλα Αλλατίνη (που σήμερα στεγάζει υπηρεσίες της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και τη Βίλα Morpurgo (βίλα Ζαρντινίδη).
Η γειτονιά έχει μια γοητευτική ατμόσφαιρα, με πλακόστρωτα δρομάκια, αναρριχητικά φυτά, κήπους με τριανταφυλλιές και κληματαριές. Τα περισσότερα από τα σπίτια φαίνεται να κατοικούνται ή έχουν κατοικηθεί πρόσφατα, με λίγα μόνο να δείχνουν σημάδια παραμέλησης.
Η γειτονιά των 28 μονοκατοικιών, γνωστή ως συνοικία Ουζιέλ, χτίστηκε το 1927 από τον εργολάβο Δαβίδ Ουζιέλ, ο οποίος ήταν βασικός μέτοχος της Εταιρείας Σιδηροδρόμων Θεσσαλονίκης (το τραμ). Ο Ουζιέλ συνεργάστηκε με τον διάσημο αρχιτέκτονα Jacques Moshe στο έργο. Ο Moshe είναι επίσης γνωστός για τον σχεδιασμό του Ολύμπιον στην Πλατεία Αριστοτέλους και του εστιατορίου Όλυμπος -Νάουσα στην παλιά παραλία, το οποίο πρόσφατα ανακαινίστηκε και άνοιξε ξανά. Φημολογείται ότι η συνοικία Ουζιέλ προοριζόταν αρχικά ως στέγαση για τους εργάτες και τους υπαλλήλους του κοντινού αμαξοστασίου του τραμ, εξ ου και η παλιά ονομασία της γειτονιάς, “Depot”.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον πολιτικό μηχανικό Θεοδώρα Λιώκα, ο οποίος μεγάλωσε σε ένα από τα σπίτια και το χρησιμοποιεί πλέον ως γραφείο του αφού το ανακαίνισε, αυτή η φήμη δεν ισχύει. Ο Λιώκας, που γεννήθηκε το 1959 και πέρασε όλη του την παιδική ηλικία στη γειτονιά, δηλώνει ότι η συνοικία δεν προοριζόταν για εργάτες του τραμ ή για το Alatin, όπως αναφέρεται μερικές φορές, και σημειώνει ότι η μητέρα του γεννήθηκε στη γειτονιά το 1930.
Οι μικρές βίλες κατασκευάστηκαν από την αρχή με σκοπό να πουληθούν ως κατοικίες. Άλλωστε εκείνη την εποχή η περιοχή ήταν στα όρια της πόλης, θεωρούνταν μία ήσυχη και “προνομιούχος” περιοχή. Όπως σήμερα θεωρούνται το Πανόραμα ή τα βόρεια και τα νότια προάστεια στην Αθήνα», εξηγεί. H Άννα Κώτη- Λιόκα, μητέρα του Θεόδωρου Λιόκα, 93 ετών σήμερα, έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ιστορία της συνοικίας και των ανθρώπων που την πρωτοκατοίκησαν «Σε γενικές γραμμές ήταν άνθρωποι με κοινωνική και οικονομική επιφάνεια. Στελέχη δημοσίων οργανισμών, ανώτεροι στρατιωτικοί, επιχειρηματίες κλπ».
O μηχανικός Γρηγόρης Μπινόπουλος αναπαλαίωσε μία από τις βίλες της συνοικίας το 2016 και σήμερα την διαθέτει προς βραχυχρόνια εκμίσθωση. «Επειδή ακριβώς η συνοικία είναι όχι μόνο διατηρητέα αλλά θεωρείται και μνημείο η αναπαλαίωση της κατοικίας ήταν μία εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Τόσο στο να βρεθούν τα κατάλληλα υλικά όσο και στο να γίνουν όλα με βάση τις προβλέψεις της νομοθεσίας για τα διατηρητέα κτίρια». Πάντως το αποτέλεσμα τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά μάλλον δικαιώνει την επιλογή του.
Οι βίλες της συνοικίας Ουζιέλ έχουν έκταση 85-90 τετραγωνικά. Στην εποχή τους ήταν ένα αρκετά μεγάλο και πολυτελές σπίτι, με τα σημερινά δεδομένα ένα αντίστοιχο σπίτι θα ήταν περίπου 140 τετραγωνικά» λέει ο κ. Λιόκας. «Το σαλόνι τους για τα σημερινά δεδομένα είναι μικρό, για αυτό και σε πολλές περιπτώσεις οι σημερινοί κάτοικοι τους έχουν επιλέξει να το ενώσουν με κάποιο από τα δωμάτια. Αυτό που τα ξεχωρίζει σίγουρα είναι ψηλοτάβανο των δωματίων, έχουν ύψος τουλάχιστον 4 μέτρα», προσθέτει.
Η Ουζιέλ κηρύχθηκε διατηρητέα τη δεκαετία του 1980. Το αξιοπερίεργο είναι πως κατάφερε να επιβιώσει τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 όταν παντού στη Θεσσαλονίκη «φύτρωναν» πολυκατοικίες. Ο κ. Λιόκας θεωρεί πως αυτό συνέβη μάλλον για λόγους που έχουν να κάνουν με τη διαμόρφωση της συνοικίας. «Τα σπίτια κατά κάποιο τρόπο είναι “σιαμαία”, δηλαδή συνδεδεμένα το ένα με το άλλο ανά τετράδες. Ανάμεσα τους υπήρχε ένας εσωτερικός αίθριος χώρος που παλαιότερα χρησιμοποιούνταν για το πλύσιμο των ρούχων κλπ. Το οικόπεδο κάθε σπιτιού είναι πολύ μικρό για να χτιστεί στη θέση του πολυκατοικία. Κατά καιρούς τις προηγούμενες δεκαετίες εργολάβοι είχαν δείξει ενδιαφέρον όμως προφανώς θα ήταν δύσκολο να συμφωνήσουν οι ιδιοκτήτες και των 4 σπιτιών που θα χρειαζόταν ώστε να μπορέσει να γίνει οτιδήποτε».
Σε κάθε περίπτωση, αρχικά λόγω αυτής της ιδιομορφίας και μετά χάρη στην προστασία που προσφέρει το καθεστώς του διατηρητέου η συνοικία Ουζιέλ διασώθηκε. Και αποτελεί ίσως την ομορφότερη γειτονιά στη Θεσσαλονίκη. «Αυτό που μας λένε όσοι έρχονται στο γραφείο είναι πως εδώ νιώθεις πως βρίσκεσαι σε μία όαση», λέει ο κ. Λιόκας. Πολύ κοντά από εδώ μπορεί να υπάρχουν πολυκατοικίες από μπετόν ή κυκλοφοριακό κομφούζιο. Εδώ όλα αυτά μοιάζουν πολύ μακριά. Πρακτικά ξεχνάς πως βρίσκεσαι στο κέντρο της πόλης».
Πηγή: travel.gr
Δείτε επίσης: Νεκρός ορειβάτης στον Όλυμπο: Συγκλονίζει το βίντεο ντοκουμέντο από την ανάσυρσή του
