Την πρώτη διεθνή έκθεση του Ιβάν Κλιούν, ενός από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της πρώτης γενιάς της ρωσικής πρωτοπορίας θα φιλοξενήσει το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, στη Μονή Λαζαριστών – Έναρξη στις 2 Ιουλίου.
Η έκθεση φέρει τον τίτλο «Ιβάν Κλιούν. Υπερβατικά τοπία. Ιπτάμενα γλυπτά. Φωτεινές σφαίρες» και παρουσιάζει το έργο και τη ζωή του Ιβάν Κλιούν (Ιβάν Βασίλιεβιτς Κλιούν, γεννημένος Κλιουνκόφ, Μπολσίε Γκόρκι, 1873 – Μόσχα, 1943). Στην έκθεση θα δούμε υπερβατικά τοπία, ιπτάμενα γλυπτά, φωτεινές σφαίρες, σχήματα, φόρμες, σχέδια, μελέτες χρωμάτων με αποκορύφωμα ένα εκτυφλωτικό κόκκινο φως, αλλά και παραστατικές και ταυτόχρονα συμβολικές μορφές.
Η συλλογή Κωστάκη του MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης είναι αυτή που εκπροσωπεί τον Ιβάν Κλιούν με 383 έργα τέχνης (πίνακες και σχέδια) και ένα μοναδικό αρχειακό υλικό (γράμματα, χειρόγραφα, λιθογραφικές εκτυπώσεις, διδακτικό υλικό. Μετά τον θάνατό του καλλιτέχνη το Ινστιτούτο Ατομικής Ενέργειας Κουρτσάτοφ στη Μόσχα το 1972 εξέθεσε τα έργα του για πρώτη φορά και βασίστηκε σε έργα των συλλογών Γιώργου Κωστάκη και Ντμίτρι Σαραμπιάνοφ. Η δεύτερη προσωπική έκθεση πραγματοποιήθηκε το 1999 στην Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ στη Μόσχα, όπου πολλά έργα προέρχονται επίσης από τη δωρεά του Γιώργου Κωστάκη.
Στο βιβλίο του «Η πρωτοπορία μου. Απομνημονεύματα ενός συλλέκτη», ο Γιώργος Κωστάκης εξηγεί πως αρχικά δυσκολεύτηκε να εντοπίσει κάποια έργα του Κλιούν, τα οποία αγόρασε αμέσως μόλις τα βρήκε. Με επιμονή κατάφερε να βρει τις κόρες του καλλιτέχνη και να αποκτήσει σχεδόν όλα του τα έργα.
Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του MOMus Ανδρέας Τάκης δήλωσε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου βαθιά συγκινημένος γι’ αυτή την πρώτη έκθεση με το άνοιγμα των Μουσείων αν και όπως τόνισε το MOMus δε σταμάτησε ποτέ να λειτουργεί, καθώς υπήρχε πλήθος διαδικτυακών δράσεων κατά τη διάρκεια των λοκντάουν. Τόνισε επίσης ότι είναι «η τρίτη έκθεση που υλοποιεί τη νέα μας στρατηγική για την ανανεωμένη παρουσίαση της Συλλογής Κωστάκη».
Το γεγονός ότι η έκθεση βασίζεται σε έργα και μουσειακό υλικό της Συλλογής Κωστάκη «είναι μια απόδειξη για το πόσο πλούσια είναι αυτή η Συλλογή», τόνισε η Μαρία Τσαντσάνογλου, διευθύντρια MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης- Συλλογή Κωστάκη με σιγουριά για το ότι αυτή η πρώτη παγκοσμίως έκθεσή του, με σχεδόν 400 έργα κι ένα μοναδικό αρχειακό υλικό, «θα ανοίξει τον δρόμο για την γνωριμία του ευρύτερου κοινού με αυτόν τον σπουδαίο και καινοτόμο καλλιτέχνη».
Ο Καζιμίρ Μαλέβιτς, φίλος του Ιβάν Κλιούν, πρωτοπόρος της γεωμετρικής αφηρημένης τέχνης και δημιουργού των αβάν γκαρντ κινημάτων του Σουπρεματισμού και του Κονστρουκτιβισμού κατάφερε στο παρελθόν να επισκιάσει με το έργο του αυτό του Κλιούν. Η κ. Τσαντσάνογλου, όπως και η επικεφαλής του Συλλόγου Υποστηρικτών του Μουσείου Κριστίνα Κρασνιάνσκαγια, που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για το άνοιγμα της έκθεσης, χαρακτηρίζει την φιλία αυτή ως «μια φιλία που τον άφησε στη σκιά και αυτή την “αδικία” θέλουμε να αποκαταστήσουμε μέσα από την έκθεση» Η κ. Κρασνιάνσκαγια παρουσίασε το έργο του Συλλόγου και τους στόχους του για την εξέλιξη της Συλλογής Κωστάκη, η οποία στο σύνολό της αριθμεί 1300 έργα.
Τη συγκίνησή της γι’ αυτήν την έκθεση εξέφρασε με τη σειρά της και η Ζελφίρα Τρεγκούλοβα, διευθύντρια της Κρατικής Πινακοθήκης Τρετιακόφ -εκεί όπου βρίσκεται το δεύτερο κομμάτι της Συλλογής Κωστάκη- η οποία βρίσκεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη. «Η Ρωσική Πρωτοπορία πλέον έλαβε μια ιδιαίτερη αναγνώριση στη Ρωσία, την Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο», είπε τονίζοντας στη συνέχεια τη σημαντική συνεργασία των δύο μουσείων για την προώθηση και του ρωσικού αβάν γκαρντ και του ονόματος του Γιώργου Κωστάκη. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση μάλιστα στο κοινό όνειρο και όραμα των δύο μουσείων για να ενωθούν τα δύο κομμάτια της Συλλογής Κωστάκη (της Θεσσαλονίκης και της Μόσχας) σε μία κοινή έκθεση.
Η έκθεση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Heritage Art Foundation στη Μόσχα, του Συλλόγου Υποστηρικτών του Μουσείου και του Malevich Society.
Επιπλέον στο μουσείο εκτίθενται δημιουργίες φοιτητών και φοιτητριών του εργαστηρίου Γλυπτικής του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΑΠΘ, με επικεφαλής τον καθηγητή γλυπτικής Άρη Κατσιλάκη. Αυτές δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της έκθεσης και αποτελούν ανακατασκευές των «Ιπτάμενων Γλυπτών» του Κλιούν, που είχε κατασκευάσει ο καλλιτέχνης το 1915, αλλά τα οποία έχουν χαθεί. Στη Συλλογή Κωστάκη υπάρχουν τα προσχέδια, τα οποία επιτρέπουν την αποκατάσταση πολλών χαμένων έργων, κυρίως γλυπτών και τρισδιάστατων κατασκευών.
Την έκθεση, την οποία επιμελήθηκε η κ. Τσαντσάνογλου, σε συνεπιμέλεια Αγγελικής Χαριστού, προϊσταμένης συλλογών, συμπληρώνουν έργα από τις συλλογές της Ιρίνα Πράβκινα και των Ταμάζ και Ιβέτα Μανασέροφ και συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο (ελληνικά- αγγλικά) με επιστημονικά κείμενα των ιστορικών τέχνης Κριστίνα Λόντερ, Αντρέι Σαραμπιάνοφ, Βικτώριας Σίντλερ, Μαρίας Κωστάκη, Μαρίας Τίμινα και Μαρίας Τσαντσάνογλου.
Διάρκεια έκθεσης: 2 Ιουλίου 2021 – 19 Σεπτεμβρίου 2021.
Δείτε επίσης: Θεσσαλονίκη: 240.000 ευρώ από το ΥΠΠΟΑ για την αγορά νέων έργων από το MOMus
