Ελαφρώς αυξημένο, σε σχέση με πέρυσι, καταγράφεται φέτος το ενδιαφέρον των καταναλωτών για την αγορά κοσμημάτων στη Θεσσαλονίκη ενόψει των εορτών, το οποίο όμως δεν έχει προς το παρόν μετουσιωθεί σε αγορές και άρα σε ταμειακά αποτελέσματα για τα καταστήματα, που την τελευταία δεκαετία αντιμετωπίζουν σημαντικές πιέσεις, όπως επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Αργυροχρυσοχόων Κοσμηματοπωλών Ωρολογοπωλών (ΠΟΒΑΚΩ), Πέτρος Καλπακίδης.
Προσθέτει ότι παρότι η αργυροχρυσοχοΐα παραμένει σε πορεία ύφεσης, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται βελτίωση της ψυχολογίας των καταναλωτών, γεγονός που δεν αποκλείεται να εξελιχθεί τελικά σε πωλήσεις, δίνοντας πολύτιμη ανάσα στον κλάδο, που πιέζεται από μια σειρά παραγόντων, με κυρίαρχους -όπως λέει- τους εξής: τη μείωση του ποιοτικού τουρισμού στη Θεσσαλονίκη, τις τηλεπωλήσεις, τις εισαγωγές φθηνών, βιομηχανοποιημένων κοσμημάτων από Κίνα και Τουρκία, τον φόρο πολυτελείας 10% για αγορές άνω των 1000 ευρώ, αλλά και τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων μέσω AirBnB, που έχει αφήσει χωρίς στέγη πολλά εργαστήρια αργυροχρυσοχοΐας, που στεγάζονταν σε ορόφους.
Υπερδιπλάσια τα “λουκέτα” σε σχέση με τις νέες εγγραφές στα μητρώα του ΒΕΘ το 2009-2019
Ενδεικτικό των πιέσεων της τελευταίας δεκαετίας, δηλαδή των ετών της κρίσης, είναι ότι σύμφωνα με στοιχεία, που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ), στο διάστημα 2009- μέσων Νοεμβρίου 2019, έκαναν την εγγραφή τους στα μητρώα του ΒΕΘ 74 επιχειρήσεις αργυροχρυσοχοΐας, τη στιγμή που το ίδιο διάστημα σε διαγραφή προχώρησαν 172. Η χειρότερη χρονιά σε αυτό το διάστημα ήταν το 2012, όταν έναρξη έκαναν μόλις έξι επιχειρήσεις του κλάδου, ενώ σταμάτησαν να λειτουργούν 28. Ως προς τη μέση δαπάνη ενός καταναλωτή ή μιας καταναλώτριας, πχ, για ένα ρολόι μέσης αξίας στο ίδιο κατάστημα, ο κ. Καλπακίδης σημειώνει ότι ενώ προ κρίσης θα δαπανούσε 1000 ευρώ, σήμερα η ακριβώς αντίστοιχη δαπάνη δεν ξεπερνά τα 600-700 ευρώ. Πάντως, κάτι έχει αρχίσει να κινείται στην αγορά.
«Υπάρχει μια ελαφρά αύξηση του ενδιαφέροντος, που πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα μετατραπεί σε πραγματική ζήτηση και αγορές. Πού το αποδίδω; Κινήσεις όπως η προαναγγελία της μείωσης του φόρου εισοδήματος, πιθανώς σε ισχύ από την άνοιξη του 2020, αλλά και η γενικότερη αλλαγή της πολιτικής κατάστασης με τις εκλογές το καλοκαίρι -γιατί πάντα οι καταναλωτές έχουν προσδοκίες όταν αλλάζει η πολιτική κατάσταση- επιδρούν θετικά στην ψυχολογία των καταναλωτών. Και καταναλωτής δεν είναι αυτός που έχει τα χρήματα, καταναλωτής είναι αυτός που έχει και τα χρήματα και τη διάθεση. Βλέπω τους καταναλωτές πιο “ζεστούς”. Ρωτάνε, κάνουν έρευνα αγοράς… Η διαφορά είναι μικρή, αλλά έχουμε ανάγκη έστω και αυτή τη μικρή διαφορά, γιατί ο κλάδος ταλαιπωρήθηκε πολύ την τελευταία δεκαετία. Την τάση αυτή, που διαπνέει όλη τη χρονιά, τη βλέπω να υπάρχει και για τις γιορτές. Ελαφρώς μεγαλύτερο ενδιαφέρον, το οποίο όμως δεν εκφράζεται μέχρι στιγμής σε ταμειακά αποτελέσματα» σημειώνει ο κ. Καλπακίδης.
Ερωτηθείς για το προφίλ των ανθρώπων που αγοράζουν κοσμήματα ενόψει των εορτών, απαντά πως είναι κυρίως άντρες, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο είναι ως επί το πλείστον γυναίκες. Καλεί δε τους καταναλωτές να επιλέξουν να εκφράσουν τις ευχές και την αγάπη τους για τις φετινές γιορτές, διαλέγοντας ελληνικά κοσμήματα, που όπως λέει υπερέχουν ποιοτικά και αισθητικά, αλλά και να κάνουν τις αγορές τους από καταστήματα, τα οποία είναι μέλη των κατά τόπους συλλόγων κοσμηματοπωλών-ωρολογοπωλών και μπορούν να εγγυηθούν την υψηλότερη ποιότητα και αισθητική (τα οποία μπορούν να ξεχωρίσουν από το σχετικό διακριτικό σήμα στη βιτρίνα).
Η μείωση του ποιοτικού τουρισμού, αλλά και η στήριξη από τους ανθρώπους του κύματος του brain drain
Πάντως, αν οι προσδοκίες των κοσμηματοπωλών-ωρολογοποιών τόσο για τις φετινές γιορτές, όσο και γενικά για το 2019 εμφανίζονται ελαφρώς βελτιωμένες, δεν έχουν εκλείψει μια σειρά από επιβαρυντικούς παράγοντες για την πορεία του κλάδου. «Ο πρώτος θα έλεγα ότι είναι η, παρά την αύξηση του τουρισμού συνολικά, μείωση του ποιοτικού τουρισμού, ο οποίος αφήνει τα περισσότερα κέρδη, ακόμη και αν οι επισκέπτες μείνουν λιγότερες ημέρες στη χώρα. Αυτό το συνδυάζω και με την απώλεια παραδοσιακών αγορών για τον βορειοελλαδικό τουρισμό, όπως αυτός που προέρχεται από τις σκανδιναβικές χώρες, γιατί η κουλτούρα τους ως προς το κόσμημα που επιλέγουν είναι πολύ πιο κοντά στη δική μας» λέει ο κ. Καλπακίδης, ο οποίος κάνει ιδιαίτερη μνεία σε ένα άλλο είδος εισερχόμενου “τουρισμού”, που στηρίζει τον κλάδο: «μιλάω για τους ανθρώπους του κύματος του brain drain, αυτούς που πλέον ζουν στο εξωτερικό, αλλά όταν θέλουν να παντρευτούν ή να βαφτίσουν τα παιδάκια τους, επιστρέφουν στην Ελλάδα για να κάνουν τις τελετές και επιλέγουν συνειδητά -μας το επισημαίνουν κάθε φορά, σε όλους τους συναδέλφους- να κάνουν τις αγορές τους σε κοσμήματα από την Ελλάδα και τα ελληνικά καταστήματα, για να τα στηρίξουν».
To βιομηχανοποιημένο κόσμημα από Κίνα και Τουρκία “χτυπάει” το ελληνικό
Μεταξύ άλλων, ο κλάδος βάλλεται -κατά τον κ.Καλπακίδη- από την εισαγωγή φθηνών, αμφιβόλου ποιότητας και ευτελούς αισθητικής, κοσμημάτων από τρίτες χώρες, κυρίως από την Τουρκία και την Κίνα. «Οι βασικοί μας ανταγωνιστές είναι οι δύο αυτές χώρες. Προφανώς ως επιχειρηματίες οι ίδιοι, δεν είμαστε κατά των εισαγωγών, αλλά πρέπει να είναι σαφές ότι το κόσμημα αυτό πωλείται φθηνότερα, γιατί συνήθως είναι βιομηχανοποιημένο και κατώτερης ποιότητας, ενώ το ελληνικό είναι ανώτερο και ποιοτικά και αισθητικά. Αν πούμε ότι εντός της ΕΕ βασικός μας ανταγωνιστής είναι η Ιταλία, τότε είναι οι Ιταλοί που μάλλον έχουν να φοβούνται τα δικά μας κοσμήματα, παρά το αντίστροφο» λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΠΟΒΑΚΩ.
“ Ο φυσικός χώρος πώλησης κοσμημάτων δεν είναι η τηλεόραση”
Την ίδια ώρα οι τηλεπωλήσεις συνιστούν διαχρονικό “αγκάθι” για τον κλάδο, καθώς οι εταιρίες που τις διενεργούν δεν τηρούν τους κανόνες της δεοντολογίας. «Ο καταναλωτής είναι φυσικό να έχει άγνοια, σε κάποια ζητήματα που αφορούν στην ποιότητα των κοσμημάτων και να μην γνωρίζει την ορολογία του κλάδου μας. Το αποτέλεσμα όμως είναι πως εύκολα μπορεί να εξαπατηθεί. Για παράδειγμα, στις τηλεπωλήσεις παρουσιάζουν ένα δαχτυλίδι και το περιγράφουν λέγοντας πως είναι χρυσό 18 καρατίων, ενδεικτικά, στα 10mm, που σημαίνει πως είναι επιχρυσωμένο με 18 καράτια χρύσωμα, δηλαδή στη γλώσσα της αγοράς είναι επίχρυσο. Ο τηλεθεατής όμως μη γνωρίζοντας συγκρατεί μόνο ότι το δαχτυλίδι είναι 18 καράτια», σημειώνει ο κ. Καλπακίδης, υπογραμμίζοντας πως «θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε το καταναλωτικό κοινό να μην παραπλανάται. Προς αυτή την κατεύθυνση άλλωστε εργάζεται και το διοικητικό συμβούλιο της ΠΟΒΑΚΩ. Όταν παρουσιάζεται στις τηλεοράσεις το προϊόν, θα πρέπει να διευκρινίζεται ρητά η σύσταση του, με την ορολογία που χρησιμοποιείται στην αγορά και οι καταναλωτές να αναζητούν πάντα κοσμήματα, που έχουν τη σφραγίδα του κατασκευαστή και αυτή που πιστοποιεί το κράμα του μετάλλου. Σε κάθε περίπτωση ο φυσικός χώρος πώλησης πολύτιμων αντικειμένων, είναι τα καταστήματα και όχι οι τηλεοράσεις».
Ο κ.Καλπακίδης επισημαίνει ότι ακόμη και όσοι πωλούν κόσμημα από την τηλεόραση θα πρέπει να σέβονται κάποιους κανόνες -π.χ., να μην κάνουν πωλήσεις τις Κυριακές, όταν τα καταστήματα κοσμημάτων είναι κλειστά- ενώ σημειώνει ότι οι επαγγελματίες του κλάδου έχουν ζητήσει από το υπουργείο Ανάπτυξης να απαγορεύεται ρητά η χρήση της λέξης “χρυσός” για κοσμήματα που δεν είναι χρυσά, αλλά επίχρυσα, κάτι που έχει ήδη μπει στις ράγες, ώστε σταδιακά να τεθεί σε ισχύ.
Στο μεταξύ, παρά την αυξανόμενη τουριστική κίνηση στην Ελλάδα, που θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο για περισσότερες πωλήσεις κοσμημάτων, επισημαίνει ο κ.Καλπακίδης, αυτό δεν συμβαίνει. «Με δεδομένο ότι ο φόρος πολυτελείας ανέρχεται στο 10% για προϊόντα που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ και πάνω σε αυτό επιβάλλεται και ο ΦΠΑ τα ελληνικά προϊόντα καθίστανται λιγότερο ανταγωνιστικά για τον εν δυνάμει αγοραστή. Ο φόρος πολυτελείας δεν υφίσταται σε γειτονικές μας χώρες όπως η Βουλγαρία και η Τουρκία, αλλά ούτε και στην Ιταλία, που είναι και η κύρια ανταγωνίστρια χώρα της Ελλάδας εντός της ΕΕ» επισημαίνει και προσθέτει ότι, μιλώντας γενικά για τον κλάδο, ιδιαίτερα σημαντικό βήμα, από την πλευρά της Πολιτείας θα ήταν η ένταξη της αργυροχρυσοχοΐας στην ανώτατη εκπαίδευση, προσδίδοντας με τον τρόπο αυτό περαιτέρω αξία και αναγνωρισιμότητα στη μακρόχρονη ιστορία του ελληνικού κοσμήματος, η οποία μετράει αδιάλειπτη παρουσία 6.000 ετών.
Ο κ.Καλπακίδης σχολίασε και τις χτεσινοβραδινές επιθέσεις στη Θεσσαλονίκη, σε συνολικά 13 εμπορικά καταστήματα στο κέντρο της πόλης, που υπέστησαν φθορές στις βιτρίνες τους από άγνωστους δράστες με καλυμμένα χαρακτηριστικά: «Η ασφάλεια είναι ένα ακόμη πρόβλημα για τον κλάδο -και όχι μόνο. Τα εμπορικά καταστήματα είναι πάντα στόχος και χρειάζεται να διασφαλιστεί η ζωή και περιουσία μας, η ασφάλεια είναι δημόσιο αγαθό. Κι αυτό το λέω για τις επιθέσεις όπως οι χτεσινές, δεν αναφέρω τις μικροκλοπές στα καταστήματά μας με τη μέθοδο της απασχόλησης, που πλέον είναι καθημερινό φαινόμενο» καταλήγει._
Αλεξάνδρα Γούτα
