«Η ισορροπημένη διατροφή αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ψυχοσωματική ανάπτυξη και την υγεία παιδιών και εφήβων. Τόσο το σπίτι όσο και το σχολείο συμβάλλουν καθοριστικά στη διαμόρφωση υγιεινής διατροφής. Με αφορμή λοιπόν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, το τμήμα Διαιτολογίας και Διατροφολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας παραθέτει κάποιες συστάσεις για υγιεινή διατροφή στο σχολείο, όπως αναφέρονται στον «Εθνικό οδηγό για βρέφη, παιδιά και εφήβους». Αυτά τονίζουν οι καθηγητές του Τμήματος Διαιτολογίας και Διατροφολογίας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Οδυσσέας Ανδρούτσος, αναπληρωτής καθηγητής, Ρένα Κωστή, αναπληρώτρια καθηγήτρια και Καλλιόπη Γεωργακούλη, διδάσκουσα στο Τμήμα Διαιτολογίας και Διατροφολογίας. Αναφέρουν επιπρόσθετα ότι το καθημερινό διαιτολόγιο των μαθητών πρέπει να περιλαμβάνει 3 κύρια γεύματα και τουλάχιστον 1 ενδιάμεσο σνακ, με το πρωινό να έχει την προεξέχουσα θέση. Η ποικιλία των τροφίμων μέσα στη μέρα αλλά και από μέρα σε μέρα, καθώς και η επιλογή εποχικών προϊόντων αποτελούν το «κλειδί» για επίτευξη ισορροπημένης διατροφής που καλύπτει όλες τις ανάγκες του υπό ανάπτυξη οργανισμού τους.
Ενδεικτικά, οι εθνικές διατροφικές οδηγίες για τα παιδιά συστήνουν:
– Καθημερινή κατανάλωση γαλακτοκομικών, φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης.
– Κατανάλωση κρέατος 2-3 φορές/εβδομάδα, αποφεύγοντας το επεξεργασμένο κρέας (π.χ. αλλαντικά).
– Κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών 2-3 φορές/εβδομάδα, όπου τουλάχιστον σε 1 από αυτές να επιλέγεται κάποιο λιπαρό ψάρι (π.χ. λαβράκι, σαρδέλα, τόνος).
– Κατανάλωση αυγών 4-7 φορές/εβδομάδα, αποφεύγοντας τα τηγανητά.
– Κατανάλωση οσπρίων τουλάχιστον 1 φορά/εβδομάδα.
– Περιορισμός στην κατανάλωση ζάχαρης, αλατιού, καθώς και των τροφίμων που τα περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες (π.χ. γλυκά, γαριδάκια).
– Χρήση ελαιόλαδου όπου είναι δυνατόν (είτε ωμό είτε μαγειρεμένο), αποφυγή τηγανίσματος, καθώς και αποφυγή κατανάλωσης λιπαρών που είναι στερεά ή παχύρευστα σε θερμοκρασία δωματίου (π.χ. βούτυρο, λίπος κρέατος).
Τονίζεται επίσης ότι οι διατροφικές συνήθειες που αποκτάμε στην παιδική ηλικία συνήθως μας ακολουθούν σε ολόκληρη τη ζωή μας, καθιστώντας ακόμα πιο κρίσιμη την ώθηση των μαθητών σε υγιεινές επιλογές τροφίμων. Έτσι, διευκρινίζουν, κυρίως οι γονείς πρέπει να αποτελούν πρότυπο για τους μαθητές, επιλέγοντας και οι ίδιοι υγιεινά τρόφιμα. Όσον αφορά τα γεύματα εκτός σπιτιού, πρέπει να καταναλώνονται περιστασιακά, με αποφυγή τηγανητών (π.χ. πατατάκια, μπισκότα κ.λ.π.) και αναψυκτικών. Προσοχή πρέπει να δοθεί και στην κατανάλωση γευμάτων στο σχολείο. Προτείνεται οι μαθητές να παίρνουν το γεύμα από το σπίτι. Σάντουιτς με αυγό, τυρί και λαχανικά, σπιτική πίτα ή σταφιδόψωμο είναι κάποιες ενδεικτικές επιλογές.
Στην περίπτωση που ο μαθητής επιλέξει να καταναλώσει κάτι από το κυλικείο, πρέπει να γίνεται η πιο υγιεινή επιλογή που μπορεί να υπάρχει, όπως μπάρες δημητριακών, κριτσίνια ολικής άλεσης, γάλα. Τυποποιημένα τρόφιμα, όπως κρουασάν και έτοιμα αρτοπαρασκευάσματα, πρέπει να αποφεύγονται.
Επιπλέον, σε ορισμένα σχολεία υπάρχει πρόγραμμα δωρεάν παροχής γευμάτων, το οποίο υποστηρίζει χιλιάδες οικογένειες. Αυτό το πρόγραμμα, όπως λένε, πρέπει να συνεχιστεί παρά τις ειδικές συνθήκες της πανδημίας COVID-19, με αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής.
Οι ίδιοι, επισημαίνουν σχετικές οδηγίες που προτείνονται, όπως έχουν διατυπωθεί από το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Η.Π.Α. (CDC), οι οποίες είναι:
– Σερβίρισμα γεύματος σε ξεχωριστές μερίδες ή προπαρασκευασμένου γεύματος
– Κατανάλωση γεύματος με απόσταση μεταξύ των μαθητών στην αίθουσα ή -αν είναι εφικτό- σε εξωτερικό χώρο, απολύμανση των τραπεζοκαθισμάτων μετά από κάθε χρήση
– Πλύσιμο χεριών με σαπούνι για 20 δευτερόλεπτα ή αντισηπτικό χεριών πριν και μετά την κατανάλωση του γεύματος, ενώ κατά τη διάρκεια του γεύματος να μην μοιράζονται μεταξύ τους οι μαθητές το φαγητό και σκεύη
– Προτίμηση σε είδη επισιτισμού μιας χρήσης (π.χ. πιάτα, δίσκοι σερβιρίσματος), ενώ όπου δεν είναι εφικτό, τα είδη αυτά πρέπει να πιάνονται από το προσωπικό με γάντια και να πλένονται σχολαστικά με σαπούνι πιάτων και ζεστό νερό ή σε πλυντήριο πιάτων.
Αποστόλης Ζώης
