Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η Μαρία Σταμάτη, υπεύθυνη και νόμιμη εκπρόσωπος του «Hope Spot», μίας μη κερδοσκοπικής εταιρείας που δραστηριοποιείται στην αντιμετώπιση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας και εμπορίας ανθρώπων, μιλάει στο politic.gr, για τον αγώνα επιβίωσης των γυναικών απέναντι στη βία και για την παθητική στάση της ελληνικής κοινωνίας που επιλέγει να μένει σιωπηλή σε όσα γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες, στέλνοντας το μήνυμα ότι η σημερινή ημέρα δεν είναι γιορτή, αλλά ημέρα μνήμης.
Ρεπορτάζ: Κωνσταντίνα Πλοιαρίδη
Το Hope Spot, ήδη από το 2013, προσφέρει συμβουλευτική, ψυχολογική και νομική υποστήριξη σε γυναίκες – θύματα βίας, βοηθώντας τες να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να αλλάξουν τη ζωή τους. Μάλιστα, από την αρχή της ίδρυσής του, κρίνοντας την απομάκρυνση της γυναίκας από το κακοποιητικό περιβάλλον της ως την πρώτη ανάγκη που πρέπει να καλυφθεί, ξεκίνησε παράλληλα τη λειτουργία ενός σπιτιού – ξενώνα προσωρινής φιλοξενίας.
Όπως αναφέρει η κα Σταμάτη, οι γυναίκες έρχονται σε επαφή μαζί τους είτε απευθείας, είτε μέσω των αστυνομικών τμημάτων. «Αφού μια γυναίκα καταθέσει στο ΑΤ, τις πρώτες μέρες της φυγής της θα χρειαστεί να μείνει σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Δυστυχώς, από την αρχή της πρώτης καραντίνας μέχρι και σήμερα, το σπίτι – ξενώνας δεν λειτουργεί, γι’αυτό, όταν υπάρχει ανάγκη να φιλοξενηθούν γυναίκες, καλύπτουμε τα έξοδα της διαμονής τους σε ένα ξενοδοχείο για 2-3 βράδια. Έτσι μπορούμε να μιλήσουμε μαζί τους, να καταλάβουμε αν έχουν κάπου αλλού να μείνουν και να δούμε τι μπορεί να κάνουν νομικά ώστε να προστατευτούν».
Επισημαίνει, δε, ότι δεν είναι απλό, ούτε εύκολο για κάποια να σηκωθεί και να φύγει από το σπίτι της -με ή χωρίς τα παιδιά της-, ιδιαίτερα σε περίπτωση που δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητη καθώς ο άνδρας της, μπορεί να την καταγγείλει για εγκατάλειψη συζυγικής στέγης. «Είναι σημαντικό για την γυναίκα που υφίσταται βία, προτού να αποφασίσει να φύγει από το κακοποιητικό περιβάλλον, να προηγηθεί η καταγγελία της στο ΑΤ, και φυσικά αν έχει υποστεί σωματική βία από τον θύτη σύζυγο ή σύντροφο, να ζητηθεί ιατροδικαστική εξέταση ώστε όταν φτάσει η υπόθεση στο δικαστήριο να μπορεί να αποδειχθεί η κακοποίηση και νόμιμα να μπορεί να διεκδικήσει την επιμέλεια των παιδιών της», διευκρινίζει.
Η ενδοοικογενειακή βία μας αφορά όλους, όχι μόνο τη γυναίκα
«Δυστυχώς, οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας πολλές φορές ξέρουν τι γίνεται, αλλά δεν μιλάνε. Τα κουκουλώνουν, σκέφτονται πως δεν τους αφορά γιατί είναι ‘’οικογενειακή υπόθεση’’» αναφέρει και συμπληρώνει πως αν και η ενδοοικογενειακή βία χαρακτηρίζεται ως μια αόρατη βία, που γίνεται πίσω από κλειστές πόρτες, είναι ένα φαινόμενο που αφορά όλη την κοινωνία, όχι μόνο τη γυναίκα.
«Η κοινωνία θεωρεί ότι βελτιωθήκαμε, αλλά οι θάνατοι των γυναικών δεν έχουν σταματήσει»
Η 8η Μαρτίου, δεν είναι γιορτή, αλλά ημέρα μνήμης σύμφωνα με την κα Σταμάτη. «Θα πρέπει να θυμόμαστε όλους αυτούς τους αγώνες των γυναικών που πάλεψαν για να έχουν δικαίωμα ψήφου, να έχουν ισότητα, όλα αυτά που πρέπει να έχουν. Η κοινωνία θεωρεί ότι βελτιωθήκαμε σε αυτό το κομμάτι, παρ’ όλα αυτά βλέπουμε ότι οι θάνατοι, η βία, η κακοποίηση και η σεξουαλική παρενόχληση των γυναικών δεν έχουν σταματήσει.
Αν θέλουμε να δώσουμε ένα μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, είναι αυτό: Οι γυναίκες να στέκονται δυνατές, να μη φοβούνται να μιλήσουν και να διεκδικήσουν αυτό που τους αξίζει, οι άνδρες να σταματήσουν να κακοποιούν, να βιάζουν και να σκοτώνουν, και η υπόλοιπη κοινωνία να σταματήσει να ‘’κουκουλώνει’’ τέτοια περιστατικά», διαμηνύει.
Οι γυναίκες που επιστρέφουν…
Δυστυχώς, δεν καταφέρνουν όλες να ξεφύγουν, καθώς πολλές γυναίκες αναγκάζονται να επιστρέψουν πίσω, ειδικά όταν δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητες και δεν έχουν ασφαλές μέρος να μείνουν. Επίσης, οι πατριαρχικές αντιλήψεις που έχουν εμποτίσει την ελληνική κοινωνία, αποθαρρύνουν τη γυναίκα από το να βγει έξω από τον γάμο της, όπως αναφέρει η κα Σταμάτη. «Πολλές φορές δέχονται πίεση από την οικογένεια ή τον κοινωνικό τους περίγυρο, όπου κυριαρχούν απόψεις όπως: «σε χτύπησε μια φορά και τι έγινε, θα χαλάσεις το σπίτι σου; Που θα πας; Θα αφήσεις τα παιδιά σου χωρίς οικογένεια;»
«Ακόμη, δεν υπάρχουν σωστές κρατικές δομές στην Ελλάδα που να μπορούν να δεχτούν τέτοια περιστατικά και να τα βοηθήσουν ουσιαστικά. Πρέπει να υπάρχει κρατικός φορέας που να είναι έτοιμος να απαντήσει το τηλέφωνο και να βρει λύσεις, 24 ώρες το 24ωρο», εξηγεί η κα. Σταμάτη τονίζοντας πως «δεν είναι εύκολο να φύγεις, αλλά είναι αναγκαίο. Προκειμένου να προστατέψεις τον εαυτό σου, τα παιδιά σου και να έχεις δικαίωμα στο να ζήσεις μια καλύτερη ζωή από εδώ και πέρα. Δεν μπορείς να μείνεις σε ένα περιβάλλον κακοποιητικό, κινδυνεύεις εσύ, κινδυνεύουν τα παιδιά σου, κινδυνεύει η ψυχική σου ισορροπία».
«Αν δεν πας στο δικαστήριο, αυτός θα γλιτώσει»
Ερωτώμενη για ένα πρόσφατο περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν, μιλάει για τη συγκλονιστική ιστορία μιας γυναίκας στη Θεσσαλονίκη. «Ήταν παντρεμένη για χρόνια με τον άνδρα της, έφυγε από το σπίτι φορώντας πιτζάμες και παντόφλες, ήταν χλωμή και έκλαιγε… το μόνο που έλεγε ήταν ”σας παρακαλώ βοηθήστε με, κόντεψε να με σκοτώσει”. Ιστορίες τραγικές που δυστυχώς επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά… Σταθήκαμε δίπλα της και την διαβεβαιώσαμε ότι θα είμαστε κοντά της σε ότι χρειαστεί. Την βοηθήσαμε να καταλάβει ότι θα πρέπει να είναι δυνατή και να σταθεί μπροστά στο δικαστήριο και να μιλήσει για την κακοποίηση που υπέστη. Είναι μόνος τρόπος ο άνδρας της να υποστεί τις συνέπειες του νόμου για την κακοποιητική συμπεριφορά του προς αυτήν. Ήταν σε κακή οικονομική και ψυχοσωματική κατάσταση αλλά η απόφαση μας να την στηρίξουμε νομικά αναθέτοντας σε δικηγόρο την εκπροσώπηση της στο δικαστήριο, ήταν καθοριστική για να πάρει την δύναμη να σταθεί και να μιλήσει. Φιλοξενήθηκε στην συνέχεια από μια δομή φιλοξενίας στην Θεσσαλονίκη, και τώρα μπορεί να αποφασίσει θέλει να κάνει με την ζωή της».
Trafficking: Η χειρότερη μορφή βίας που μπορεί να υποστεί μια γυναίκα
Το Hope Spot ασχολείται με τη στήριξη θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, ήδη από το 2013. «Τα πρώτα χρόνια, γινόταν χαμός. Κορίτσια από το ανατολικό μπλοκ (Ρωσία, Ρουμανία, Ουκρανία, Βουλγαρία, Αλβανία) έφταναν στην Ελλάδα με ψεύτικες υποσχέσεις για μια καλύτερη ζωή», αναφέρει η κα Σταμάτη. «Τους έλεγαν ότι θα δουλέψουν ως καθαρίστριες σε ξενοδοχεία, ότι θα πρόσεχαν ηλικιωμένους και τελικά όταν έφθαναν στη Ελλάδα ο εφιάλτης τους ξεκινούσε. Τους αφαιρούσαν τα ταξιδιωτικά τους έγγραφα, τις έκλειναν σε διαμερίσματα και τις εξέδιδαν. Σε αυτό το κομμάτι, είχαμε πολύ καλή συνεργασία με την αστυνομία. Η εμπορία ανθρώπων είναι από τις πιο σκληρές και απάνθρωπες μορφές του οργανωμένου εγκλήματος στον 21ο αιώνα. Είναι σύγχρονη μορφή δουλείας και μια κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
«Είχαμε περίπτωση που μια κοπέλα μόλις 22 χρονών πήδηξε από το παράθυρο για να ξεφύγει, βρέθηκε στον δρόμο χωρίς να μιλάει τη γλώσσα, βρήκε ένα ταξί και αφού του είπε στα αγγλικά την λέξη «airport», πιστεύοντας πώς εκεί θα έβρισκε αστυνομία για να λάβει βοήθεια και προστασία, κατάφερε να γλιτώσει και είχαμε την ευκαιρία να την φιλοξενήσουμε στον ξενώνα μας και στην συνέχεια διαμέσου του ΔΟΜ την βοηθήσαμε να επαναπατριστεί».
Τα τελευταία χρόνια, με το προσφυγικό, το trafficking έχει «ξεθωριάσει», ενώ πλέον υπάρχει το «happy trafficking». «Οι διακινητές που φέρνουν κοπέλες εδώ, τους δίνουν κάποια… ψίχουλα. Δεν τις έχουν κλειδωμένες. Παίρνουν κάτι πίσω, οπότε δύσκολα θα τους καταγγείλουν», επεξηγεί η κα Σταμάτη.
Δείτε επίσης: Στοιχεία που στοιχεώνουν: Μια γυναίκα βιαζόταν κάθε δέκα λεπτά στη Βραζιλία το 2021
- ΚΚΕ: Στον «αέρα» το ξενόγλωσο κανάλι του ΚΚΕ – Πρωτοτυπεί για ακόμη μια φορά ο Περισσός
- Πήλιο και Πάτρα «χτύπησε» πρώτα η κακοκαιρία | Δείτε live την πορεία της (ΕΙΚΟΝΕΣ & ΒΙΝΤΕΟ)
- Ιταλία: Πράσινο και κόκκινο έβαψαν και πάλι το Μεγάλο Κανάλι της Βενετίας ακτιβιστές περιβαλλοντικού κινήματος
- ΥΠΕΞ Ιράν: Τα ισραηλινά drones δεν προκάλεσαν ζημιές ή θύματα στο Ισφαχάν
- Εξαφανίστηκε 17χρονος από δομή φιλοξενίας στα Ιωάννινα
