Τον Αύγουστο του 2014, η Ελλάδα, και ειδικότερα η γνωστή από την αρχαιότητα Αμφίπολη, ήρθαν στο επίκεντρο διεθνούς ενδιαφέροντος. Ο Ουμπέρτο Έκο διαψεύστηκε πανηγυρικά εκείνη τη χρονιά, καθώς το καλοκαίρι αφύπνισε την παγκόσμια κοινότητα σχετικά με ένα αρχαιολογικό εύρημα και ειδικά ένα ταφικό μνημείο που συντάραξε τις βάσεις της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας και της Αρχιτεκτονικής.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που η χώρα μας κεντρίζει το ενδιαφέρον λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων, ωστόσο η τελευταία φορά που σημειώθηκε παρόμοια κινητοποίηση ήταν υπό την καθοδήγηση του αείμνηστου Μανώλη Ανδρόνικου, όταν αποκαλύφθηκαν οι τάφοι της Βεργίνας. Οι σύγχρονες τεχνολογίες και τα κοινωνικά δίκτυα έδωσαν διαφορετική διάσταση στην επικοινωνία αυτής της ανακάλυψης.
Η φαινομενικά ήσυχη περιοχή των Μεσολακίων μετατράπηκε σε κέντρο πληροφόρησης για Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους, οι οποίοι έφτασαν αναζητώντας πηγές και αποδείξεις για το ανακαλυφθέν μνημείο. Εκείνη η στιγμή σήμανε την ανακάλυψη της εισόδου του τάφου από την archeologist Κατερίνα Περιστέρη.
Δέκα χρόνια μετά τα γεγονότα, το ΑΠΕ-ΜΠΕ ανασκοπεί την ιστορία της ανασκαφής.
Ο δημοσιογράφος Θεόδωρος Σπανέλης από το γραφείο Τύπου της Περιφέρειας ΑΜΘ ήταν ανάμεσα στους πρώτους που βρέθηκαν στην ανασκαφή το καλοκαίρι του 2014 και η τοπική εφημερίδα της Καβάλας, στην οποία εργαζόταν, δημοσίευσε πρώτη την τόσο σημαντική είδηση για την Αμφίπολη.
«Η ανακάλυψη των δώδεκα ακέφαλων σφιγγών κατάφερε να απογειώσει την ανασκαφή», παρατηρεί ο κ. Σπανέλης.
«Η ανακάλυψη του μαρμάρινου περιβόλου το Σεπτέμβριο του 2012 περιγράφεται ως εντυπωσιακή. Ωστόσο, μέχρι το τέλος του 2013, η ανασκαφική ομάδα δεν είχε ανακαλύψει άλλα στοιχεία, γεγονός που προκάλεσε απογοήτευση. Η τελευταία μέρα των ανασκαφών, στα τέλη Νοεμβρίου 2013, αποκάλυψε μια κατασκευή, φανερώνοντας ένα ελπιδοφόρο νέο δρόμο για την έρευνα».
Όταν η ανασκαφή επανεκκίνησε τον Ιούλιο του 2014, η 8η Αυγούστου 2014, αποδείχθηκε καθοριστική, καθώς η εφημερίδα ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ ήταν η πρώτη που δημοσίευσε τον εντοπισμό του ταφικού μνημείου. Λίγες ώρες αργότερα, ανακοινώσεις προκάλεσαν διεθνή ταραχή και ενδιαφέρον.
Η πρόοδος της ανασκαφής δραστηριοποίησε την κοινότητα, γράφει ο κ. Σπανέλης, με το ενδιαφέρον να εντείνεται. Στις 12 Αυγούστου 2014, η επίσκεψη του τότε Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και οι συνθήκες παρουσίασης των ευρημάτων όρισαν μια νέα εποχή στις καμπάνιες επικοινωνίας και προφητείας γύρω από το μνημείο.
Καθ’ αυτά τα δέκα χρόνια, ο κ. Σπανέλης διέκρινε τη συνεχή χρήση του χώρου από δημοσιογράφους και κάνει αναφορά στη μεγάλη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.
Παρόλο που ο τύμβος σημείωσε πολλά επιτεύγματα εξαιρετικής σημασίας, οι κάτοικοι της περιοχής πιέζουν ακόμα για γρήγορη ολοκλήρωση σύνθετων έργων και αποκαταστάσεων.
Ο κ. Σπανέλης διαχωρίζει την κατάσταση που περιγράφει το 2014 από την כיום, σημειώνοντας πως πολλές έγιναν οι αλλαγές που επιτεύχθηκαν και καταλήγει στο γεγονός ότι οι διεθνείς συνεργασίες συνεισέφεραν καθοριστικά για τη δυνατότητα ενός μνημείου αυτοστέρεωσης.
Η έρευνα του ταφικού μνημείου του τύμβου Καστά θα συνεχίσει για δεκαετίες, όπως τονίστηκε, με τα ευρήματα και τις εντυπώσεις να αποτελούν τον βασικό πυρήνα μελετών που απομένει για να αποκαλύψει τα μυστικά του τόπου.
Ο Μιχάλης Λεφαντζής, προϊστάμενος του τμήματος Μελετών Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του ΥΠΠΟ, παραμένει στο προσκήνιο με τεχνογνωσία και εμπειρία αξιοποίησης των ανακάλυψης. Συνεργάστηκε με την ομάδα που ανακάλυψε το ταφικό μνημείο και αναγνωρίζει την προετοιμασία της ανασκαφικής ομάδας από την αρχή.
Οι θετικές εκτιμήσεις μαρτυρούν πως το επόμενο κεφάλαιο της υπόθεσης ανακάλυψης και μελέτης θα γραφτεί σύντομα, υποδηλώνοντας περαιτέρω εκπλήξεις αποφασιστικής σημασίας.
Η εποχή της αναμονής αναδεικνύει τον μεγάλο επιστημονικό πλούτο του μνημείου, προσφέροντας ευκαιρίες για εξέταση και ανατροπή επιβεβαιωμένων αντιλήψεων γύρω από την ιστορία και την πραγματικότητα που παρουσιάζει το ταφικό μνημείο Καστά.
