«Επένδυσε» στην πολυμήχανη, Οδυσσειακή φύση του ΄Ελληνα που τη χαρακτηρίζει η δυνατότητα εύρεσης λύσης σε δύσκολες καταστάσεις και δημιούργησε τη δική του «Οδύσσεια» για να δώσει εφόδια στο ταξίδι της ζωής και επιβίωσης ανθρώπων από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Βαθιά πολυπολιτισμικό είναι το βιογραφικό του Τζέι Μέξη (Jai Mexis), του ιδρυτή και διευθυντή της «Οδύσσειας» (Odyssea), μιας ΜΚΟ με έδρα την Αθήνα και πρόσφατα με παράρτημα στη Θεσσαλονίκη, η οποία επικεντρώνεται στην ένταξη ανθρώπων μέσω της στοχευμένης ανάπτυξης δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας.
Μεγάλωσε σε ένα χωριό έξω από την πόλη Μπάνγκαλορ της Ινδίας από Ελληνες γονείς με καταγωγή από τη Μάνη και τις Σπέτσες, σπούδασε αρχιτεκτονική στη Σκωτία, έμεινε λίγο καιρό στην Ιταλία και πριν από 10 χρόνια, σε ηλικία 24 χρονών, αποφάσισε να έρθει στην Ελλάδα για να ζήσει και να προσφέρει ό,τι μπορούσε στη χώρα που αγαπάει.
«Εχω έρωτα γι΄αυτόν τον τόπο και τους ανθρώπους , θεωρώ ότι παρόλα τα στραβά μας έχουμε κάτι πολύ μοναδικό μέσα μας. Έχοντας ζήσει στο εξωτερικό, αυτό που βίωσα με διαφορετικούς τρόπους, με εξαίρεση τους Ινδούς οι οποίοι είναι ανοιχτοί, φιλόξενοι και με αποδοχή στη διαφορετικότητα, είναι ότι έχουμε μια ζεστασιά ψυχής. Μπορεί κάποιος στο δρόμο να σου πει «καλημέρα» και να σε κοιτάξει στα μάτια, κάτι πολύ αυθεντικό που πραγματικά δεν το έχω βρει σε πολλά μέρη, μαζί με την ανθρωπιά που μπορεί δυνητικά να βγάλει ο Ελληνας γιατί μπορεί να βγάλει και ακριβώς το αντίθετο, τη μισανθρωπία» λέει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Τζέι Μέξης ο οποίος βρέθηκε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη για τα εγκαίνια παραρτήματος της οργάνωσής του σε χώρο, στην οδό Βίκτωρος Ουγκώ, στα Ανω Λαδάδικα.
Σημαντική η παροχή συμπυκνωμένης γνώσης
Σύμφωνα με τον ιδρυτή της, το μοντέλο της «Οδύσσειας» είναι πρακτικό και απλό. Λειτουργεί χρόνια στην Αθήνα και αφορά στην αποτύπωση τάσεων στην αγορά εργασίας και τη δημιουργία ρεαλιστικών τρόπων ένταξης για ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους. Συγκεκριμένα, μέσω του μη κερδοσκοπικού οργανισμού, παρέχεται δωρεάν εξατομικευμένη επαγγελματική κατάρτιση σε συνδυασμό με υπηρεσίες απασχολησιμότητας που γεφυρώνουν τους νέους με τον κόσμο της εργασίας και τους δίνουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.
«Ειδικά στη Θεσσαλονίκη, η δράση μας συμπληρώνεται με την παροχή χώρων κατάρτισης από το Hyatt Regency όπου μπορεί να γίνει η εκπαίδευση στην κουζίνα του, τους χώρους επισκευής , τους κήπους ή στη συντήρησης της πισίνας».
Όσο για τη συνταγή της επιτυχίας της οργάνωσης όπου περίπου το 60% των ανθρώπων που παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης, βρίσκει εργασία και τη διατηρεί για περισσότερο από έναν χρόνο, είναι τα ταχύρυθμα μαθήματα.
«Με βάση τα δεδομένα που έχουμε, διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι δυσκολεύονται να επενδύσουν ένα- δύο χρόνια στην κατάρτισή τους και είναι λογικό άλλωστε γιατί, όταν έχεις οικογένεια και ανάγκη άμεσης αποκατάστασης και εύρεσης εργασίας, δεν μπορείς να αφιερώσεις πολύ χρόνο στην κατάρτισή σου. Οπότε εμείς δημιουργήσαμε και σχεδιάσαμε συγκεκριμένα ταχύρυθμα εκπαιδευτικά σεμινάρια τα οποία είναι ένα υβρίδιο πρακτικής γνώσης και θεωρίας μαζί, δημιουργήσαμε χώρους προσομοίωσης επαγγελματικών χώρων σε διάφορους τομείς με έμφαση στον τουρισμό και στο κομμάτι της κατασκευής και δώσαμε τη δυνατότητα με ολιγόωρα τμήμα- 40-60 ώρες σε δύο μήνες- να πάρουν σχετικές γνώσεις και να κάνουν το πρώτο βήμα στην αγορά εργασίας».
Ειδικά για τη Θεσσαλονίκη, αυτή την εποχή «τρέχουν» δωρεάν προγράμματα Barista και ξενοδοχειακού υπαλλήλου ενώ στην Αθήνα διοργανώνονται εκπαιδεύσεις για βοηθούς ηλεκτρολόγου, υδραυλικού, κουζίνας, ξυλουργού, ακόμη και για κυβερνήτες σκαφών αναψυχής (skipper).
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι για τον κ.Μέξη, οι επαγγελματικές θέσεις που «γεφυρώνουν» με ανθρώπους στην «Οδύσσεια», να έχουν ένα πολύ ρεαλιστικό ορίζοντα εξέλιξης ενώ αποφεύγουν επαγγέλματα που οδηγούν στη μαύρη εργασία και προτεραιοποιούν εταιρίες , μεγάλους ομίλους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες πληρώνουν καλά και δίνουν δυνατότητα εξέλιξης. Παράλληλα, ένας εργασιακός σύμβουλος της «Οδύσσειας» συνδέεται με έναν ωφελούμενο σε όλη τη διάρκεια της κατάρτισής του αλλά και 12 μήνες αφότου βρει δουλειά, συλλέγοντας και δεδομένα για την μελέτη αποτύπωσης κοινωνικού αντικτύπου που υλοποιεί η οργάνωση. Όσο για τον κ.Μέξη, η πιο δύσκολη κοινωνική ομάδα για ένταξη είναι οι άστεγοι, αν και έχουν παραδείγματα από ανθρώπους που κατάφεραν να βρουν δουλειά μετά 10-15 χρόνια ανεργίας και αστεγίας.
Το «μάθημα» της προσφυγιάς στη Λέσβο
Το κομμάτι της προσφοράς ήταν πάντως , όπως λέει ο κ.Μέξης, ο κοινός παράγοντας των βιωμάτων του, αρχής γενομένης από τους γονείς του.
«Για παράδειγμα ο πατέρας μου ως ψυχολόγος βοηθούσε πολύ στο κομμάτι της αποτοξίνωσης με δική του ομάδα και εγώ πάντα έψαχνα πως μέσα από το επάγγελμά μου και την δική μου εξειδίκευση, μπορώ να προσφέρω και να αφήσω ένα αντίκτυπο πίσω μου. Ετσι γαλουχήθηκα, δεν ήταν ποτέ κάτι ιδιαίτερο, ήταν το φυσιολογικό και έτσι δεν υπήρχε ποτέ κάποιος ρόλος υπερήρωα ή εξέχουσας κατεύθυνσης».
Γι΄αυτό και αποφάσισε, με την κορύφωση του προσφυγικού πριν από περίπου 10 χρόνια, να μεταβεί ως εθελοντής με την Κοινωνική Κουζίνα στη Λέσβο όπου βρήκε τρόπο να αξιοποιήσει τις πλαστικές βάρκες και τα σωσίβια των προσφύγων, φτιάχνοντας σκηνές στο χώρο των πρώην κατασκηνώσεων του ΠΙΚΠΑ στο νησί και δίνοντας στέγη σε ανθρώπους που κοιμόταν στο δρόμο. Μάλιστα, μέσα από την οργάνωσή του, λειτουργεί αδιάλειπτα από το 2015 και Κοινωνική Κουζίνα η οποία θα δημιουργηθεί και στη Θεσσαλονίκη.
«Ήρθα στην Ελλάδα πριν το προσφυγικό, το 2014 όταν φαινόταν να αλλάζουν τα πράγματα και δεν ήθελα να βλέπω από απόσταση, ήθελα να είμαι κομμάτι της λύσης. Αν και έμενα στο εξωτερικό, είχα βραβευτεί για έργα αρχιτεκτονικής και κοινωνικού σχεδιασμού και άνοιγαν δουλειές, αποφάσισα να εγκατασταθώ στην Ελλάδα. Άλλωστε ποτέ δεν ήμουν άνθρωπος που κυνηγούσε τις εύκολες λύσεις στη ζωή του» τονίζει χαρακτηριστικά.
Μέσα όμως από την ενασχόληση του με το προσφυγικό, είδε όπως λέει, και πολλές παθογένειες στο δρόμο της προσφοράς.
«Είδα ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες σχέσεις εξάρτησης που δημιουργούνται από το ανθρωπιστικό σύστημα σε συνάρτηση με τους ανθρώπους που στηρίζουν. Δεν υπάρχει πραγματική ενδυνάμωση και λείπει πολύ το κομμάτι της καινοτομίας και της ανάλυσης δεδομένων οπότε ήθελα πολύ να τα φέρω αυτά και να μην λαμβάνονται αποφάσεις με βάση μόνο το συναίσθημα. Παράλληλα, είδα και την ματαίωση που υπάρχει μέσα στο ανθρωπιστικό , δηλαδή αρχίζοντας μέσα από το έναυσμα της προσφοράς σε έναν καταυλισμό, διαπιστώνεις ότι υπάρχει ένας μηχανισμός αποκλεισμού και όχι ένταξης γιατί ένας πρόσφυγας μπορεί να μείνει χρόνια εκεί. Η αδράνεια αυτή είναι μια τεράστια χαμένη ευκαιρία για τους πρόσφυγες και τις κοινωνίες που αντί να δημιουργούν αποθήκες ανθρώπων, μπορούν να εκμεταλλευτούν το δυναμικό και να δώσουν ελπίδα και βοήθεια σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη».
Ειδικά για την εμπειρία του στη Λέσβο, ο κ.Μέξης ξεκαθαρίζει ότι τον σημάδευσε πολύ βαθιά και αποτέλεσε το έναυσμα για να δημιουργήσει μια οργάνωση που θα άλλαζε τον τρόπο της ανθρωπιστικής βοήθειας.
«Είδα τρομερές ματαιώσεις ανθρώπων και χαμένες ευκαιρίες και ήταν ξεκάθαρα η στιγμή που είπαμε με μια ομάδα, ότι πρέπει να φτιάξουμε κάτι καινούργιο, να αλλάξουμε το αφήγημα, να βάλουμε μπροστά τον άνθρωπο με έναν τρόπο καινοτομίας και ανάλυσης δεδομένων. Γιατί είναι σοκαριστικό όταν μιλάμε για ανθρώπους, να μην έχουμε μια τέτοια οπτική ενώ στο κομμάτι, ας πούμε των πωλήσεων, μπαίνουν δεδομένα όταν πάμε να βοηθήσουμε έναν άνθρωπο, πηγαίνουμε μόνο με το συναίσθημα δημιουργώντας, πολλές φορές, παθογένειες και προσωποκεντρικές οργανώσεις και όλα τα συναφή που γνωρίζουμε πολύ καλά στην Ελλάδα».
Πού συνεχίζει το ταξίδι της η «Οδύσσεια»;
Ως 34 χρονών πλέον και σύντομα μπαμπάς όπως σημειώνει χαμογελώντας ο Τζέι Μέξης, τονίζει πώς δεν τον πειράζει το αρνητικό κομμάτι της λέξης που επέλεξε για τίτλο της οργάνωσής του, επικαλούμενος τον Καβάφη για το ταξίδι που πρέπει να είναι μακρύ γιατί «δεν θα γυρίσεις ποτέ ίδιος και θα καταλάβεις τι σημαίνουν οι Ιθάκες όταν φτάσεις».
«Θέλουμε στο μέλλον να μπορέσουμε να κλιμακώσουμε τον αντίκτυπό μας και σε άλλους ανθρώπους με το πετυχημένο μας μοντέλο ένταξης, εστιάζοντας και στη χρήση νέων τεχνολογιών. Επιθυμούμε, σε μια κοινωνία που βιώνει έντονα την πόλωση , να είμαστε μια φωνή θετικότητας που πατάει πολύ έντονα στα στοιχεία και στα δεδομένα και προσφέρει λύσεις σε πολύ σημαντικά κοινωνικά προβλήματα» καταλήγει.
Νατάσα Καραθάνου
*Επισυνάπτεται φωτογραφία του κ.Μέξη που παραχώρησε η «Οδύσσεια»
