Της Δήμητρας Ακριτίδου
Ασχολούμαι με την παιδεία εδώ και εικοσιέξι περίπου χρόνια, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από την πρωτοβάθμια, την μεταλυκειακή των Δημοσίων ΙΕΚ, μέχρι την Τριτοβάθμια, στα Πανεπιστήμια. Όλα αυτά τα χρόνια αξιακό μου δόγμα αποτελούσε και αποτελεί η ανάγκη εφαρμογής σε όλα τα επίπεδα της αξιοκρατίας και της αριστείας.
Απέναντι αυτής της άποψης, υπάρχει μία μερίδα της κοινωνίας της ήσσονος προσπάθειας , ένα κομμάτι ισοπεδωτικό που διχάζει αντί να ενώνει, που δεν σέβεται τις ανάγκες των πολλών και εν τέλει δημιουργεί την κοινωνία των φαύλων.
Τα τελευταία χρόνια άνθησαν πολιτικές ηθικής κατάπτωσης και ισοπέδωσης σε σημαντικούς τομείς όπως η παιδεία, η οικονομία, η δικαιοσύνη, η δημόσια τάξη και ασφάλεια, σε μία ισοπεδωτική λογική με πολλαπλές παρεμβάσεις.
Πολλές δυνάμεις με τον δικό τους τρόπο προσπάθησαν να αντιταχθούν στην κατάπτωση των θεσμών και των αξιών της ελληνικής κοινωνίας, στα πλαίσια ενός αγώνα υπέρ της αξιοκρατίας και της αριστείας, προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας και ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων που σήμερα άλλοι έφυγαν μαζικά ζητώντας ένα καλύτερο μέλλον βασισμένο στην αξιοσύνη τους και άλλοι έμειναν, προσδοκώντας καλύτερες και πιο λελογισμένες πολιτικές αποφάσεις.
Η φιλοσοφία της αριστείας ήταν διαδεδομένη χωρίς δεύτερη ανάγνωση στην πατρίδα μας από την αρχαιότητα, αλλά και στο διάβα των αιώνων, ως η κατ’ εξοχήν δύναμης προόδου των κοινωνιών, όχι μόνο στην Παιδεία αλλά και στον επαγγελματικό βίο.
Κάτι που και σήμερα αναδεικνύεται εμφαντικά με τους προσοντούχους με διπλώματα νέους μας, που μη μπορώντας να βρουν αντίστοιχο των σπουδών τους και της γενικότερης προσπάθειάς τους επάγγελμα, αναζητούν τις ευκαιρίες εκτός της πατρίδας μας. Έτσι το εθνικό κεφάλαιο του ανθρώπινου δυναμικού μας συρρικνώνεται, με τους «εγκεφάλους» να προσδίδουν υπεραξία σε άλλες χώρες και η πολυπόθητη ανάπτυξη να γίνεται όνειρο χαμένων γενεών.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι η κάθε χώρα για να προχωρά και να έχει μία αναπτυξιακή πορεία- που τόσο εμείς χρειαζόμαστε σήμερα χρειάζεται να έχει πρόσβαση σε καινοτόμες ιδέες, σε νέες γνώσεις, νέες πρακτικές και μεθοδολογία επιτυχίας.
Κινητήριος δύναμη αποτελεί η σύνδεση του ελληνισμού και των «μυαλών» που διαθέτει, σε ένα διαρκές εξελισσόμενο παγκόσμιο δίκτυο διασύνδεσης αυτών (ελληνικής διασποράς και της χώρας μας).
Η ελληνική διασπορά της αριστείας αποτέλεσε διαχρονικά μοχλό αναγέννησης της χώρας, κι αυτός είναι ο ρόλος που μπορεί να παίξει και σήμερα, εφόσον της δοθεί η δυνατότητα, μέσα από τους θεσμικούς φορείς της ελληνικής πολιτείας.
Ταυτόχρονα για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό μας, οφείλουμε να αναπτύξουμε τη διασύνδεση των ΑΕΙ με την αγορά εργασίας, μαζί με τα σημεία επιχειρηματικότητας που δημιουργούμε ως ελληνική οικονομία, τα πανεπιστήμια μπορούν να αποτελέσουν φορείς ανάπτυξης μέσα από την ανάδειξη των αρίστων και την ανάπτυξη προϋποθέσεων ανάδειξης και στήριξής τους.
Η Αριστεία αποτελεί σημαίνων κεφάλαιο προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Η επένδυση μέσα από αυτήν στο ανθρώπινο κεφάλαιο σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, θα μπορούσε να αποτελέσει το σημαντικότερο πυλώνα ανάπτυξης για την χώρα μας, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα.
Η εισαγωγή της στην ελληνική εκπαίδευση θα σταματούσε τις ροές εκπαιδευμένου προσωπικού στο εξωτερικό. Η δε διασύνδεση των ελληνικών πανεπιστημίων μέσα από μία ποικίλη και πολυδιάστατη
διασύνδεση με πανεπιστήμια του εξωτερικού, θα βοηθούσε στη μεγαλύτερη αξιοποίηση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων των νέων μας και τροχοπέδη στη ιδιότυπη μετανάστευση των τελευταίων δέκα ετών.
Όλοι επίσης εμείς που πρεσβεύουμε την αριστεία ως Στάση Ζωής, ξέρουμε πολύ καλά ότι είναι μία από τις σημαντικές κινητήριες δυνάμεις που δίνουν ένταση, δημιουργικότητα και « χρώμα» στη ζωή μας. Η μαζοποιητική ισότητα της μετριότητας, της ήσσονος προσπάθειας, που προσπαθούν να μας επιβάλλουν, οδηγεί στη φυγή για τα ικανά και αξιόλογα άτομα, των νέων υψηλής εξειδίκευσης και σε μαρασμό την ελληνική κοινωνία.
Ως ευνομούμενο κράτος οφείλουμε να πετύχουμε την άνοδο της μαζικής ποιοτικής παιδείας, μαζί με την υποστήριξη και επιβράβευση της αριστείας.
Η αριστεία δεν αφορά τους λίγους, αφορά τους πολλούς, όλους εκείνους δηλαδή που προσπαθούν, αναπτύσσουν τα ταλέντα τους, τις δεξιότητές τους, εξελίσσοντας το ζωτικό τους χώρο και όχι μόνο, τον κοινωνικό και εθνικό χώρο, στον οποίο διαβιούν.
Αριστεία δεν σημαίνει ελιτισμός. αλλά σημαίνει ότι αφού δώσουμε σε κάθε άνθρωπο τις δυνατότητες να αναπτύξει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να υπερασπισθεί την αξία του, να του αναγνωρίζουμε στο ακέραιο αυτό που μπορεί να προσφέρει.
Συνεπώς η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο θα πρέπει να αποτελεί το σημαντικότερο στόχο για την Ελλάδα, μέσα από την επιβράβευση της αριστείας, των ταλέντων, των ιδιαίτερων δεξιοτήτων των νέων μας, όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.
Η Δήμητρα Ακριτίδου είναι Διδάκτορας Κοινωνιολογίας – Διευθύντρια Δημοτικού Σχολείου – Καθηγήτρια Προγραμμάτων Ψυχικής και Κοινοτικής Υγείας Πανεπιστημίου Αιγαίου – Ακαδημαϊκή Συνεργάτης Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
