Του Μανόλη Λαμτζίδη*
Ο Μένιος Αλεξιάδης μαζί με το Γιάννη Πασαλίδη, αλλά και το Λεωνίδα Ιασωνίδη ήταν παιδιά της «προσφυγιάς», άξια τέκνα του Μικρασιατικού και Ποντιακού Ελληνισμού. Και όχι μόνον αυτοί φυσικά.
Ο Μένιος Αλεξιάδης διέγραψε μία θαυμαστή πορεία στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συνέχεια της δράσης και προσφοράς του στο λαό και στην πατρίδα από τη νεανική του ακόμα ηλικία.
Υπήρξε μια προσωπικότητα που αξίζει να την τιμήσουμε δίνοντας το όνομα «Μένιος Αλεξιάδης» στο τεράστιο πάρκο πρασίνου και αναψυχής που θα γίνει μέσα στο χώρο του πρ. Στρατοπέδου Κόδρα, διότι ο «Μενέλης» άνοιξε το δρόμο γι΄αυτή την εξέλιξη βλέποντας όπως πάντα μακριά.
Το ότι έπεσε «θύμα» μικροκομματικών υπολογισμών και θολών σκοπιμοτήτων στη συνέχεια είναι μια άλλη «σκοτεινή» πτυχή της τοπικής ιστορίας της Καλαμαριάς. Φαίνεται ότι η Καλαμαριά δύσκολα θα απαλλαγεί από τέτοιες πρακτικές.
Καθήκον μας να «αναστήσουμε» τις πρωτοπόρες ιδέες και το έργο του, στις σημερινές συνθήκες.
Ο Μένιος ήταν το δεύτερο από τα 3 παιδιά του γιατρού Κώστα Αλεξιάδη , τον Ιωακείμ (Μάκη), που δολοφονήθηκε άγρια από τους Ταγματασφαλίτες του Δάγκουλα μέσα στην Κατοχή, τον ίδιο, και τον Ορέστη.
Ο πατέρας του, ανέλαβε γιατρός της προσφυγιάς στο Προσφυγικό Ιατρείο του Συνοικισμού της Καλαμαριάς και από τα μέσα του 1921 ορίστηκε Διευθυντής του “Λοιμοκαθαρτηρίου” (“Kαραντίνας”) του Μικρού Εμβόλου.
Η οικογένεια Αλεξιάδη διέμεινε τον ελεύθερο χρόνο στο ειδικό σπίτι για τον Διευθυντή του Λοιμοκαθαρτηρίου. Τα τρία παιδιά της οικογένειας έζησαν από κοντά το δράμα των προσφύγων.
Το ίδιο διάστημα, η οικογένεια του Νεοκλή Λαμψίδη (ή Λαμτζίδη ή Λαμτσίδη) και της Ουρανίας Μανουσακίδου με τα πέντε παιδιά της -ένα από τα οποία ήταν ο παππούς από τον πατέρα μου ο δάσκαλος Κώστας Λαμψίδης (Λαμτσίδης ή Λαμτζίδης), τα υπόλοιπα η Ευφημία, ο Ευγένιος, ο Παναγιώτης , ο Γεώργιος και ο Σωκράτης) στις 29 Μαΐου του 1920 αποβιβάστηκαν στο Μικρό Καραμπουρνού και οδηγήθηκαν στο “Λοιμοκαθαρτήριο” (“Kαραντίνα”). Εκεί, σίγουρα συνάντησαν το γιατρό Κώστα Αλεξιάδη και τα μέλη της οικογένειάς του, και αυτό με γεμίζει με ιδιαίτερη συγκίνηση.
Η περιοχή πήρε το όνομα αυτό («Λοιμοκαθαρτήρια»), γιατί εκεί θα αντιμετωπίζονταν υποτίθεται οι κίνδυνοι μετάδοσης «λοιμωδών νόσων». Κι όμως εκεί θέριζε η ελονοσία ο «ψύχον», από την οποία σε ηλικία 5 ετών πέθανε ο μικρός αδελφός του παππού μου Σωκράτης.
Με πρόχειρους υπολογισμούς φαίνεται ότι από τα «Απολυμαντήρια» είχαν περάσει 260.000 ψυχές από τον Πόντο, 50.000 ψυχές από την Ανατολική Τουρκία, και 25.000 ψυχές από τα παράλια της Τουρκίας, όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι,δηλαδή σύνολο 335.000 άτομα !
Αυτό το δράμα, σημάδεψε «εξ απαλών ονύχων» τον μικρό Μένιο, που στη συνέχεια ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση με μείγμα αληθινού πατριωτισμού, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, πολέμησε το 1940 στην πρώτη γραμμή στο Αλβανικό μέτωπο, πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση και στη συνέχεια στους δημοκρατικούς και κοινωνικούς αγώνες και κατέληξε να υπηρετεί με συνέπεια και αφοσίωση το θεσμό πρωτογενούς λαϊκής εξουσίας, την τοπική αυτοδιοίκηση, στην Καλαμαριά.
Διέγραψε μια λαμπρή πορεία, αλλά μέχρι στιγμής δεν βρέθηκε επίσημος φορέας να τον τιμήσει, όπως πρέπει.
Φέτος, με τη συμπλήρωση ενός έτους από το θάνατό του, και τις θετικές εξελίξεις στο «Κόδρα», ύστερα από «αναμονή» της τοπικής κοινωνίας για επίλυση του ζητήματος για περισσότερο από μισό αιώνα!
Στις 9 Απριλίου 2017-ακριβώς 76 χρόνια μετά την είσοδο των Ναζιστικών Στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη-αποχαιρετήσαμε το Μενέλαο (Μένιο) Αλεξιάδη, το «Μένιο» ή «Μενέλη».
Ήταν αφοσιωμένος στα συμφέροντα του λαού, αφουγκραζόταν τις ανάγκες των απλών ανθρώπων, και δεν έκανε διακρίσεις με βάση τις κομματικές τοποθετήσεις ή απόψεις και είχε φίλους σε όλες τις πολιτικές παρατάξεις από το Γ. Ράλλη μέχρι και τον Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο, διανοητή, ακαδημαϊκό και σύντροφό του στις «διακοπές» στην Μακρόνησο. Ήταν μαχητικός και ασυμβίβαστος δημοκράτης, που τη δράση του διαπότιζαν τα ιδανικά του σοσιαλισμού . Ήταν αληθινός πατριώτης, που αντιστάθηκε στον Ιταλό και Γερμανό κατακτητή. Στον «πατριωτισμό» έδωσε το αληθινό και πλήρες νόημα, που δεν είναι μόνο η υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της χώρας, αλλά και των συλλογικών δημόσιων αγαθών, πράγμα στο οποίο έδινε συνεχώς «εξετάσεις» και περνούσε με «άριστα»!
Ήταν ένας αδιάλλακτος, συνεπής, συνεχής και επίμονος υπερασπιστής του δημόσιου χώρου, του φυσικού και δομημένου-με ορθολογισμό και αισθητική-περιβάλλοντος, ενάντια στη λογική της χυδαίας εμπορικής εκμετάλλευσης κάθε τετραγωνικού εκατοστού. Κι όταν έπαψε να κατέχει δημόσια θέση, ήθελε πάντα-δίνοντας και το παράδειγμα τους άλλους- να βάζει τη σφραγίδα σου στα τεκταινόμενα στο Δήμο μας.
Πρωτοστάτησε σε συνεργασία με σεμνούς φίλους και αγωνιστές στον χαρακτηρισμό των εγκαταλειμμένων εντός του πρ. Στρ. Κόδρα 16 κτηρίων ως διατηρητέων και στον χαρακτηρισμό του τόπου ως «ιστορικού», συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός πλέγματος προστασίας του χώρου απέναντι στα αδηφάγα ιδιωτικά συμφέροντα.
Ακολούθησε σαν λογικό επακόλουθο η ιστορική απόφαση 288/2013 του Ε Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έβαλε «ταφόπλακα» στα άνομα σχέδια ιδιωτικών συμφερόντων επιβάλλοντας μέσα στα όρια του πρ. Στρ. Κόδρα «χρήσεις συμβατές μόνο με τη απόλαυση του περιβάλλοντος».
Τελευταία δημόσια πράξη του ήταν η συνυπογραφή με άλλους πολίτες και συλλογικότητες της προσφυγής για τη «Μαρίνα Αρετσούς» στο Ανώτατο Δικαστήριο, ώστε να αποτραπεί η παραχώρησή της στο ΤΑΙΠΕΔ . Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε. Στην ίδια όμως απόφαση έγινε δεκτό ότι κάθε Καλαμαριώτης μπορεί χωρίς κανένα περιορισμό να διεκδικεί και δικαστικά τα δικαιώματά του, όσον αφορά στο περιβάλλον και την «κοινοχρησία», και ειδικότερα στη «Μαρίνα Αρετσούς».
Στην Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου με αφορμή τη συζήτηση της προσφυγής που έφερε ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΗ τη δική του υπογραφή, τέθηκε τεκμηριωμένα η ύπαρξη αμφισβητούμενης δασικής έκτασης 13 στρεμμάτων και ανταλλαξίμων εκτάσεων εντός αυτής.
Και αυτή η εξέλιξη, όπως η παραχώρηση 203 στρ. δημοσίων εκτάσεων εντός του πρ. Στρ. Κόδρα , που ολοκληρώθηκε το 2018 φέρνουν την προσωπική του σφραγίδα και αποτελούν την προσωπική του δικαίωση.
Ο Μένιος για τους πολλούς, ή Μενέλης για τους λιγότερους γεύτηκε στην Κατοχή την «πικρή γεύση της σκλαβιάς». Γεύτηκε όμως παρελάζοντας στις 30 Οκτωβρίου 1944 μαζί με τους συναγωνιστές του της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας του Ε.Λ.Α.Σ. μέσα στην πόλη της Θεσσαλονίκης και τη γλυκιά γεύση της ελευθερίας.
Δοκιμάστηκε στη συνέχεια η ψυχική και σωματική αντοχή του στους εμφυλιακούς τόπους αναψυχής (Μακρόνησος, Αϊ Στράτης), που τα χαρακτήρισε «μεγάλο σχολείο της αντοχής των ανθρώπων» και έλαβε-όπως είπε χαρακτηριστικά- ένα «μέρος της αμοιβής της πατρίδας» για τις υπηρεσίες, που της προσέφερε και αυτός και η οικογένειά του.
Αρνήθηκε να υπογράψει «δήλωση μετανοίας» , διότι-όπως είπε χαρακτηριστικά- όφειλε να υπερασπίσει την «ανθρώπινη αξιοπρέπεια» .
Κι όταν ρωτήθηκε για το πώς αισθάνεται ύστερα από όλα αυτά, απάντησε : «Κοιμάμαι ήσυχος!».
Αναρωτιέμαι , πόσοι αυτοδιοικητικοί, πολιτικοί της κεντρικής πολιτικής σκηνής μπορούν να το πουν αυτό σήμερα;
Ας είναι, ο Μένιος αποτελεί ποια μέρος μιας παράδοσης, που θέλουμε να την συνεχίσουμε.
Μενέλαε Αλεξιάδη, σε διαβεβαιώνουμε από τη σκοπιά αυτή ότι και εκεί που βρίσκεσαι μπορείς να «κοιμάσαι ήσυχος», να «αναπαύεσαι εν ειρήνη», γιατί στην Καλαμαριά υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που σε εκτίμησαν, τιμούν το έργο σου και θέλουν να το συνεχίσουν!
*Ο κ. Λαμτζίδης είναι πρ. πρόεδρος του ΔΣΘ και αντιπρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Καλαμαριάς
