Γράφει ο Δρ. Παναγιώτης Καρκατσούλης *
Είναι γεγονός ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν διάκειται ευμενώς προς τις Ανεξάρτητες Αρχές. Τα κυριαρχημένα από κομμουνιστογενείς ιδεοληψίες στελέχη της δεν αντιλαμβάνονται πώς μπορεί να υπάρχει ένας αναβαθμός εξουσίας που δεν ελέγχεται από την κεντρική κυβέρνηση.
Οι προσλήψεις στο δημόσιο αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που επιβεβαιώνει τον προηγούμενο ισχυρισμό. Η κυβέρνηση υπόσχεται/τάζει προσλήψεις παντού. Λέει ότι έχουμε κενά στην υγεία, την παιδεία κι ό,τι άλλο τους είναι πρόχειρο, χωρίς καμία τεκμηρίωση των αναγκών. Εκείνοι, βεβαίως, που αγωνιούν για μια θέση εργασίας και μάλιστα στο δημόσιο, που φαντάζει κελεπούρι συγκρινόμενη με μια αντίστοιχη θέση στον χειμαζόμενο ιδιωτικό τομέα, ποσώς ενδιαφέρονται εάν αυτή θα είναι στην υγεία, την παιδεία, την ασφάλεια, την πολιτική προστασία ή την μετανάστευση.
Σ’ αυτούς όλους κλείνει το μάτι η κυβέρνηση υπενθυμίζοντάς τους ότι με μια θέση στο δημόσιο θα έχουν μια σίγουρη δουλειά χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, αρκεί να μπορέσουν να περάσουν από το «φίλτρο του ΑΣΕΠ».
Το ΑΣΕΠ που φαντάζει ως η πύλη του Παραδείσου δημιουργήθηκε πριν από 25 χρόνια από τον Αναστάσιο Πεπονή, προκειμένου να σταματήσουν οι πελατοκράτες πολιτικοί να διορίζουν μαζικά στο αχανές δημόσιο (σημ. ακόμη και σήμερα υπάρχουν 17 διαφορετικές νομικές μορφές οργάνωσης του δημοσίου στις οποίες υπάρχουν και θέσεις δημοσίων υπαλλήλων) από πόρτες και… παράθυρα. Το βασικό κριτήριο που υπηρετούν οι έλεγχοι του ΑΣΕΠ είναι η τήρηση της αντικειμενικότητας και όχι της αξιοκρατίας. Δεν επιλέγονται, δηλαδή, οι αξιότεροι αλλά όσοι πληρούν κάποια σταθερά κριτήρια, όπως είναι ο βαθμός απολυτηρίου/πτυχίου, η κοινωνική κατάσταση κλπ.
Το ΑΣΕΠ δεν απέκτησε στα 25 χρόνια που πέρασαν από την δημιουργία του άλλες ουσιαστικές αρμοδιότητες στην διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού. Δεν έχει την ευθύνη του κύκλου καριέρας ενός δημοσίου υπαλλήλου, από την πρόσληψη μέχρι την συνταξοδότησή του. Αυτή παραμένει στην δικαιοδοσία της κυβέρνησης και, ειδικότερα, του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης
Μόνο προσφάτως, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ επιχείρησε να εμπλέξει το ΑΣΕΠ στην τρέχουσα πολιτική μέσω δύο ρυθμίσεων με τις οποίες «διεύρυνε» το πεδίο των αρμοδιοτήτων του. Η πρώτη αφορούσε τη εμπλοκή της Αρχής σε κρίσεις της διοικητικής ιεραρχίας, συμπεριλαμβανομένων και των γραμματέων των υπουργείων. Το ΑΣΕΠ βρέθηκε εν μέσω πιέσεων οι οποίες, μάλιστα, στην περίπτωση των γραμματέων έλαβαν τη μορφή σκανδάλου. Οι περισσότερες προκηρύξεις αντέγραφαν «φωτογραφικά» βιογραφικά που εστάλησαν από τους υπουργούς προς το ΑΣΕΠ, προκειμένου αυτό να διεκπεραιώσει την πρόσληψη.
Με τη δεύτερη ρύθμιση το ΑΣΕΠ επιφορτίστηκε από την κυβέρνηση με την επίλυση θεμάτων πολιτικής ουσίας στις προσλήψεις, τα οποία είναι, όμως, θέματα για τα οποία πρέπει να επιλαμβάνεται η κυβέρνηση. Προκειμένου, όμως, αυτή να αποκομίσει το μέγιστο των πολιτικών ωφελημάτων από όλους εκείνους στους οποίους έταζε θέσεις και διορισμούς, όρισε ως αρμόδιο το ΑΣΕΠ να απαντά, αντί γι’ αυτήν, σε θέματα πολιτικής. Έτσι, για παράδειγμα, στην προκήρυξη των εργατών καθαριότητας ετέθη από την κυβέρνηση στην Αρχή το ερώτημα ποιοί εκ των δεκάδων χιλιάδων ενδιαφερομένων ήταν επιλέξιμοι.
Ελπίζω ότι η κακή αρχή που έγινε με τους διαδηλωτές να διαμαρτύρονται ενώπιον του ΑΣΕΠ αντί των υπουργικών γραφείων να μην έχει συνέχεια. Το ΑΣΕΠ πρέπει να παραμείνει Ανεξάρτητη Αρχή και ο κύκλος των αρμοδιοτήτων του να επεκταθεί προκειμένου να μην προσλαμβάνουμε υπαλλήλους μόνον με αντικειμενικό αλλά και με αξιοκρατικό τρόπο. Ο,τιδήποτε άλλο το εξασθενεί και το υπονομεύει.
*Ο Δρ. Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι εμπειρογνώμονας δημόσιας διοίκησης-πρώην βουλευτής
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2018
