Όλοι οι πόλεμοι από την αρχή της ιστορίας γίνονται για: εδάφη, πόρους, ισχύ, έλεγχο, πλούτο και κυριαρχία. Η θεωρία του “ζωτικού χώρου” Γερμανού στρατηγού, διπλωμάτη και καθηγητή Karl Haushofer – θεωρείται ο ιδρυτής της επιστήμης της Γεωπολιτικής- είναι η πολιτική θεωρία όλων των πολέμων και εφαρμόζεται σε όλες τις σφαγές της ιστορίας. Η ιδέες του επηρέασαν καίρια της κυβερνητική σκέψη του 3ου Ράιχ και των Εθνικοσοσιαλιστών του Χίτλερ.
Του Χρήστου Μανταρτζίδη*
Η Τουρκία αμφισβητεί την συνθήκη της Λωζάνης και τα ισχύοντα σύνορα. Εμφανίζει μια άκρως επιθετική συμπεριφορά προς την Ελλάδα και την Κύπρο, αμφισβητώντας τα σύνορα και τις ΑΟΖ. Υπογράφει μια άκρως προκλητική για την Ελλάδα συμφωνία με την Λιβύη. Στέλνει στρατεύματα στα εδάφη της Συρίας. Αδιαφορεί για το διεθνές δίκαιο και γενικά εμφανίζει στην περιοχή την συμπεριφορά μπράβου.
Η Τουρκία δεν μπλοφάρει και δεν έχει κρυφή ατζέντα αλλά διαπραγματεύεται. Ανακοινώνει τις προθέσεις της ξεκάθαρα και καταβάλλει σταθερή και συνεχή προσπάθεια να τις υλοποιήσει. Η επιθετική συμπεριφορά που παρουσιάζει εδώ και μερικά χρόνια στην Ανατολική Μεσόγειο, την Συρία, την Ελλάδα, την Κύπρο και τελευταία την Λιβύη συνδέεται άμεσα με την υλοποίηση του επεκτατικού σχεδιασμού. Δεν μπλοφάρει και αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουν όλοι.
Ο Erdogan αντιλαμβάνεται την πολιτική σε μεγάλο βαθμό με όρους ωμής πολιτικής, στρατιωτικής και ειδικά προσωπικής ισχύος. Ανήγαγε τον εαυτό του σε σουλτάνο και διείδε την ευκαιρία να επεκτείνει την αυτοκρατορία του. Δεν του αρκεί το ¨θέλω¨, αλλά θέλει το ¨είμαι¨. Ξεκίνησε ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο: την παλινόρθωση της πάλαι ποτέ οθωμανικής αυτοκρατορίας. Υποστηρίζει δημοσίως την επέκταση της Τουρκίας σε εδάφη που παλιά ανήκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Γι αυτό και πρωταρχικός στόχος του είναι η εδαφική επέκταση εις βάρος των γειτόνων της.
Κατηγορεί τις μεγάλες δυνάμεις των αρχών του 20ου αιώνα ότι αυτές διέλυσαν της Οθωμανική αυτοκρατορία αποσπώντας εδάφη της και συρρίκνωσαν την Τουρκία στα σημερινά της όρια. Επικαλείται και αμφισβητεί την συνθήκη της Λωζάνης και σταδιακά προχωράει στην υλοποίηση του σχεδιασμού επέκτασης της επικράτειας και επιρροής της Τουρκίας.
Το σχέδιο για την παλινόρθωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας βασίζεται στην θεωρία του ¨ζωτικού χώρου¨ του Karl Haushofer που υιοθέτησε και εφάρμοσε ο Hitler στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Διαμορφώθηκε από τον γερμανοτραφή Τούρκο πολιτικό και ακαδημαϊκό Ahmet Davutoglu στο νέο-οθωμανικό του μανιφέστο «Το στρατηγικό Βάθος» και ανέλαβε να το υλοποιήσει ο Tagip Erdogan.
Σύμφωνα με αυτό η Τουρκία πρέπει να κατακτήσει εδάφη που θα της παρέχουν τους αναγκαίους πόρους που θα επιτρέψουν στον Τουρκικό λαό να συνεχίσει την ανάπτυξή του. Αυτό αναπόφευκτα θα έχει ως επακόλουθο την εξάπλωση στα εδάφη άλλων, προφανώς των μη Τούρκων γειτόνων της. Άλλωστε το είπε πρόσφατα ο Erdogan: «κάποιοι θέλουν να φυλακίσουν την Τουρκία στα χερσαία σύνορα της». Και το λέγει αυτό για να στηρίξει την λογική και την πράξη της διεκδίκησης του ¨ζωτικού χώρου¨. H Τουρκία νιώθει εγκλωβισμένη στα εδάφη της περιοχής που αποκαλούμε Μικρά Ασία, χωρίς να τις ανήκει η θάλασσα που την περιβάλλει.
Μέχρι στιγμής η Τουρκία ακολουθεί πάγια τακτική: Πρώτα δημιουργεί προβλήματα και ύστερα κατά την συνήθη πρακτική της παρουσιάζεται σαν καταλύτης και μέρος της λύσης στα ίδια τα προβλήματα που δημιουργεί.
Η Τουρκική κυβέρνηση δικαιολογεί τις επιθετικές της ενέργειες και την αμφισβήτηση τους διεθνούς δικαίου υποστηρίζοντας είναι η ισχυρότερη πολιτικά, και στρατιωτικά χώρα της περιοχής. Θεωρεί ότι δεν μπορεί να απέχει από τις πλουτοπαραγωγικές πηγές που βρίσκονται στην περιοχή αν και αυτές βρίσκονται σε ¨εδάφη¨ άλλων χωρών όπως η Ελλάδα και η Κύπρος.
Η Erdogan γνωρίζει την παρακμή που επικρατεί στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα και αντιλαμβάνεται την απροθυμία τους να πολεμήσουν. Αντίθετα η Τουρκία σήμερα θεωρείται υπερδύναμη. Όχι αναφορικά με το οπλοστάσιό της αλλά σχετικά με την διαθεσιμότητα του πληθυσμού της να πειθαρχήσει σε ότι διαταχθεί. Συμπεριλαμβανομένου του να πολεμήσει.
Υποστηρίζει δημοσίως ότι η Τουρκία θέλει να επιλύσει ειρηνικά το ζήτημα του ¨ζωτικού χώρου¨ μέσω διπλωματικών διαπραγματεύσεων που απαιτούν από τις όμορες χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος να κάνουν παραχωρήσεις υπέρ της Τουρκίας. Και στο τέλος, στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου, της καλής γειτονίας και της φοβικής εξωτερικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών, η Τουρκία μάλλον θα απαιτήσει να της ζητήσουμε και συγνώμη διότι κατοικούμε σε μέρη τα οποία θέλει και θα αναγκαστεί να μας σφάξει.
Την ίδια στιγμή η Τουρκία προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο πολέμου. Ο Erdogan τονίζει την ανάγκη στρατιωτικής ενίσχυσης για να είναι έτοιμος και ισχυρός για την επιβολή των όρων του. Γνωρίζει ότι ηγείται μιας πολυπληθούς χώρας και ενός λαού που φροντίζει να τον φανατίζει με κίνητρα όπως η ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα οποία διανθίζει ιδεολογικά και τα περιγράφει ως ρήξη με τις ηγεμονικές πλουτοκρατικές Δυτικές δυνάμεις και την προάσπιση του Ισλάμ και του Ισλαμικού πολιτισμού γενικότερα.
Και εμείς τι κάνουμε; Τι αντιπαραθέτουμε; Πολιτικούς που σπούδασαν στα καλύτερα αμερικανικά πανεπιστήμια και μιλάνε τέλεια την αγγλική. Αλλά δεν γνωρίζουν ιστορία και τον Θουκιδίδη, ότι το δίκαιο του ισχυρού επικρατεί πάντα. έναντι τεχνιτών κατασκευασμάτων όπως το διεθνές δίκαιο και οι διεθνείς συμφωνίες.
*Ο Χρήστος Μανταρτζίδης είναι οικονομολόγος
