Μια ιστορία για την ηθική και την επιλογή για μαρτυρία ενός οικονομικού σκανδάλου, το οποίο αποκαλύφθηκε και οδήγησε στην άδικη φυλάκιση του ανθρώπου που το έφερε στο φως, αφηγήθηκε ο Xavier Andre Justo από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας (IIA Greece) που πραγματοποιήθηκε σήμερα 12 Νοεμβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Πρόκειται για τη δική του ιστορία αποκάλυψης ενός σκανδάλου, γνωστού ως σκάνδαλο 1MDB, το οποίο ξεκίνησε το 2015 και τον ακολουθεί ακόμα και σήμερα. Σύμφωνα με τον ίδιο, βρέθηκε στη δίνη αυτής της απίστευτης ιστορίας όταν κατέθεσε μαρτυρία για οικονομική συναλλαγή αξίας μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων ανάμεσα στο κρατικό επενδυτικό ταμείο της Μαλαισίας, 1MDB, και τη μικρή εταιρεία πετρελαιοειδών ενός παλιού φίλου του, της PetroSaudi. Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν οι πηγές πετρελαίου της PetroSaudi στο Τουρκμενιστάν, οι οποίες είχαν αποτιμηθεί από ελεγκτή στα 3 δισ. ευρώ, βρέθηκαν τελικά σε αμφισβητούμενη περιοχή, γεγονός που πρακτικά σήμαινε ότι δεν είχαν καμία αξία. Ωστόσο, αυτές οι πηγές χρησιμοποιήθηκαν ως εγγύηση για να πραγματοποιηθεί η συγκεκριμένη συναλλαγή.
Αυτή η ιστορία τον ακολουθεί ακόμα, και ο ίδιος παραδέχεται ότι του έμαθε πολλά. Όπως τόνισε ο κ. Justo, τόσο οι τράπεζες, όσο και οι δικηγόροι και γνωστές ελεγκτικές εταιρείες θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει το σκάνδαλο. Τελικά, όμως, αυτός που το αποκάλυψε ήταν ο ίδιος, παρέχοντας τα περισσότερα στοιχεία: «Τελικά, ο βασιλιάς της Μαλαισίας μου έδωσε χάρη, και αντί για τρία χρόνια στη φυλακή, πέρασα 1,5 χρόνο. Μετά την αποφυλάκισή μου, τα πράγματα δεν ήταν εύκολα· ήμουν βασικός μάρτυρας στην υπόθεση, και χρειάστηκε χρόνος για να αποκαταστήσω το όνομά μου. Έγραψα ένα βιβλίο γι’ αυτή την ιστορία. Τώρα με βλέπουν ως τον καλό άνθρωπο της υπόθεσης, αλλά ακόμα δεν έχω βρει σταθερή δουλειά. Στην Ελβετία θεωρούμαι βασικός μάρτυρας στην υπόθεση 1MDB-PetroSaudi, και παραμένω υπό έρευνα γιατί έδωσα αυτά τα στοιχεία στον Τύπο, καθώς παρείχα το 70% των εγγράφων που στοιχειοθετούν την υπόθεση. Φίλοι μού πρότειναν να αλλάξω το όνομά μου και να συνεχίσω τη ζωή μου, αλλά δεν σκοπεύω να το κάνω.»
Αυτή η ιστορία τον ακολουθεί ακόμα, και ο ίδιος παραδέχεται ότι του έμαθε πολλά: «Το 2024 εκδόθηκε η αρχική καταδικαστική απόφαση, αλλά εκκρεμεί η τελική απόφαση στο Εφετείο. Αυτό σημαίνει ότι οι πραγματικοί ένοχοι θα παραμείνουν ελεύθεροι για αρκετά ακόμα χρόνια. Μέσα από αυτή την ιστορία έμαθα πολλά: Πιστεύω ότι το να κάνεις το σωστό είναι καλό, ενώ το να επιλέγεις το λάθος, δεν είναι. Στη χώρα μου, την Ελβετία, κανείς δεν θεωρεί το οικονομικό έγκλημα κάτι κακό. Στη Μαλαισία, ο πρώτος εισαγγελέας που αποκάλυψε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά σε αυτή την υπόθεση δολοφονήθηκε· εγώ φυλακίστηκα, και κάποιοι άλλοι που συνδέονταν με την υπόθεση ίσως έχασαν τη ζωή τους. Η ιστορία μου είναι γνωστή στις ΗΠΑ, και στην Ελβετία αυτό θεωρείται το μεγαλύτερο οικονομικό σκάνδαλο. Αυτό που έμεινε σε μένα από όλη αυτή την εμπειρία είναι ότι έκανα την επιλογή μου. Δεν είμαι ήρωας· απλά διάλεξα το καλό από το κακό.»
