Όταν τον Ιούλιο του 1942 οι Γερμανοί κατακτητές διέταξαν τους άρρενες Εβραίους, ηλικίας 18 έως 45 ετών, να παρουσιαστούν στην πλατεία Ελευθερίας, ο Αβραάμ Λεβή δεν το έκανε, ούτε και φόρεσε ποτέ το κίτρινο αστέρι, θέλοντας να προστατεύσει τον εαυτό του και την οικογένειά του από όσα δεινά ψυχανεμιζόταν πως έμελλε να ακολουθήσουν. Ο ίδιος και η σύζυγός του, Λούτσα Λεβή, είχαν την αγαθή τύχη να σωθούν από τη ναζιστική μηχανή θανάτου, χάρη σε έναν άνθρωπο, που με αυτοθυσία τους φυγάδευσε και τους έκρυψε.
Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Στυλιανός Παπαδόπουλος, τότε πρόεδρος του χωριού Παλαιό Γυναικόκαστρο Κιλκίς, ο οποίος μπορεί να μην βρίσκεται πλέον στη ζωή, αλλά από σήμερα το όνομά του θα συγκαταλέγεται στον κατάλογο του Δικαίου των Εθνών, που απονέμεται από το Ίδρυμα για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος Γιαντ Βασσέμ (Yad Vashem), σε μη Εβραίους, που με κίνδυνο της ζωής τους έσωσαν τις ζωές Εβραίων.
Ο τίτλος του «Δικαίου των Εθνών» απονέμεται στον Στυλιανό Παπαδόπουλο και την ευρύτερη οικογένειά του, γιατί εκπλήρωσε, στον μέγιστο δυνατό βαθμό την έννοια του ανθρωπισμού, καθώς έθεσε σε κίνδυνο τη δική του ζωή για να σώσει τη Λούτσα και τον Αβραάμ Λεβή. Αυτή η στάση της οικογένειας Παπαδόπουλου δεν ήταν απλώς γενναία αλλά και βαθιά αλληλέγγυα απέναντι σε ανθρώπους που βρίσκονται υπό διωγμό.
Χρόνια πριν, το 1994, το διοικητικό συμβούλιο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, με ομόφωνη απόφασή του ανακήρυξε τον Στυλιανό Παπαδόπουλο, Ευεργέτη και Σωτήρα της κοινότητας, «ως ελάχιστη έκφραση ευγνωμοσύνης, διότι χωρίς υστεροβουλία με κίνδυνο της ζωής του συνέβαλε στη σωτηρία της οικογένειας της Λούτσας Λεβή».
Μια ιστορία πραγματικής αυτοθυσίας
Η Λούτσα Λεβή κατέθεσε τη μαρτυρία της διάσωσης, η οποία οδήγησε στην αναγνώριση του Στυλιανού Παπαδόπουλου ως Ευεργέτη και Σωτήρα της Κοινότητας. «Ο μακαρίτης σύζυγός μου Αβραάμ Λεβή, από την αρχή της γερμανικής κατοχής, επισκεπτόταν τακτικά χωριά της περιοχής Κιλκίς και εμπορευόταν διάφορα είδη. Όταν οι Γερμανοί διέταξαν τους άρρενες ομοθρήσκους μας να παρουσιαστούν στην πλατεία Ελευθερίας, ο άντρας μου δεν παρουσιάστηκε. Εμείς δεν μεταφέραμε την κατοικία μας στα όρια του γκέτο, και ο άνδρας μου πίστευε πως όλα αυτά τα μέτρα δεν θα βγουν σε καλό».
«Μας έβγαλε πλαστές ταυτότητες. Θυμάμαι ότι το όνομα του άντρα μου ήταν Αλέκος Αλεβιζάτος», συνεχίζει η Λούτσα. Ο Στυλιανός Παπαδόπουλος κινδύνευσε αρκετές φορές για χάρη τους, κρύβοντας την οικογένεια Λεβή από τους κατακτητές.
«Σήμερα, μετά από περίπου 80 χρόνια, η τρίτη γενιά της οικογένειας Παπαδόπουλου και της οικογένειας Λεβή εξακολουθούν να έχουν άριστες σχέσεις. Αυτό καταδεικνύει την οφειλόμενη ευγνωμοσύνη και τιμή που αισθάνονται οι απόγονοι της οικογένειας Λεβή, καθώς και τον απόλυτο σεβασμό και φιλία που τους χαρακτηρίζει».
Η φιλία αυτή επιβεβαιώνεται και από τον εγγονό του Στυλιανού Παπαδόπουλου, ο οποίος αναγνώρισε τη σημασία της πράξης του παππού του καθώς μεγαλώνει. Σήμερα, η φιλία του με τον Βίκτωρα Ναρ οδήγησε στην απόδοση του τίτλου του Δικαίου των Εθνών, ο οποίος είχε απονεμηθεί και σε περισσότερους από 350 Έλληνες.
Στη σημερινή τελετή βράβευσης, που διοργανώνεται από την πρεσβεία του Ισραήλ και την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, θα απονεμηθεί ο τίτλος του Δικαίου των Εθνών και στον Νικόλαο Χατζηγιαννάκη, ο οποίος έσωσε τις οικογένειες Περαχιά Κοέν.
*Τις συνημμένες φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαδόπουλος (στη μία απεικονίζεται ο Τριαντάφυλλος Παπαδόπουλος, πρωτότοκος γιος του Στυλιανού Παπαδόπουλου και η Λούτσα Λεβή και στην άλλη το ζεύγος Λεβή)
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
