Γράφει ο Χρήστος Μανταρτζίδης*
Τι συμβαίνει με το χρηματιστήριο, τις τραπεζικές μετοχές και τις Τράπεζες γενικότερα; Το πρακτορείο Bloomberg με δημοσίευμά του σχολίασε την κατάρρευση των τραπεζικών μετοχών στο ελληνικό χρηματιστήριο και ανέδειξε τις σωρευτικές απώλειες γύρω στο 100%, που έχουν υποστεί οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα η αποτίμηση και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ανέρχεται σε λιγότερο από πέντε (5) δις €, και φανερώνει την κατάντια της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση η μεγάλη πτώση στις τιμές των τραπεζικών μετοχών οφείλεται σε οικονομική κερδοσκοπία, καθώς τα θεμελιώδη μεγέθη της Ελληνικής οικονομίας και των Ελληνικών τραπεζών εξελίσσονται θετικά. Το αφήγημα πλέον της κυβέρνησης είναι, ότι για την κατάρρευση των τραπεζών είτε φταίνε οι κερδοσκόποι (ποιοι;), είτε φταίει ο Στουρνάρας.
Στην πραγματικότητα όμως, οι τραπεζικές μετοχές χάνουν αξία συνεχώς εδώ και τρεις μήνες. Αυτοί στην κυβέρνηση τώρα το αντιλήφθηκαν. Άφησαν την επιτροπή κεφαλαιαγοράς χωρίς σοβαρούς τεχνοκράτες επί μήνες και τώρα πάλι φταίνε οι άλλοι. Και τοποθετώντας τον παντελώς άσχετο Φλαμπουράρη στις τράπεζες, η κυβέρνηση αυτή έκλεισε τον κύκλο της οικονομικής της βλακείας. Οι ξένοι επενδυτές, αλλά και ο κάθε συνετός ιδιώτης που έχει μοχθήσει για να βγάλει κάποια χρήματα, δεν θέλουν ούτε κυρ-Αλέκους, ούτε Δραγασάκηδες στο τιμόνι της οικονομίας. Εν τω μεταξύ, αν δεν υπήρχε και ο Στουρνάρας αυτή την 3ετία και αφήναμε στους Βαρουφάκη, Τσίπρα, Λαφαζάνη και Δραγασάκη τη διαχείριση της οικονομίας και των τραπεζών, θα καταλήγαμε σαν την Βενεζουέλα του Μαδούρο. Ο Στουρνάρας τους ενοχλεί διότι τους θυμίζει το πόσο ανίδεοι είναι.
Το ξεπούλημα των τραπεζικών μετοχών έφερε στην επιφάνεια όλα τα λανθάνοντα προβλήματα των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες σίγουρα δε διανύουν και την καλύτερη περίοδό τους. Η κύρια αιτία του τραπεζικού «ξεπουλήματος» (sell-off στην γλώσσα τη χρηματιστηριακή) είναι η αβεβαιότητα που κυριαρχεί, ως προς την αδυναμία της Ελλάδας να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων μέσω της έκδοσης χρέους. Πιο απλά, οι επενδυτές ανησυχούν και πιστεύουν ότι οι τράπεζες αδυνατούν να αντλήσουν κεφάλαια, με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν σε κρατική στήριξη, δηλαδή να κρατικοποιηθούν, παραχωρώντας μετοχές τους στο δημόσιο με αντάλλαγμα την παροχή κρατικής οικονομικής βοήθειας και οι ήδη μέτοχοι να χάσουν τα λεφτά τους.
Αυτό συμβαίνει διότι η κυβέρνηση ήθελε, σώνει και καλά, έξοδο από το 3ο πρόγραμμα στήριξης (που αυτή μας έβαλε το 2015 με την αλλοπρόσαλλη οικονομική διαπραγμάτευση του Βαρουφάκη), και «έτρεξε άτσαλα» να βγει δήθεν από το μνημόνιο, διαλύοντας τα αποθεματικά της χώρας, ώστε να έχει αφήγημα για τις εκλογές. Ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή του έκαναν ό,τι του είπαν οι Γερμανοί: Βγήκε η Ελλάδα από το πρόγραμμα στήριξης και δυστυχώς απεμπόλησε το στήριγμα της ποσοτικής χαλάρωσης (QE Quantitative Easing). Ο κ. Τσίπρας πούλησε την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα στήριξης σαν ηρωική επιτυχία. Αλλά δυστυχώς για την ελληνική οικονομία και τις Τράπεζες, η παραμονή στο πρόγραμμα ήταν απαραίτητη για να μας χορηγήσει η ΕΚΤ την Ποσοτική Χαλάρωση.
Η έξοδος από το πρόγραμμα στήριξης διέκοψε το χρηματοδοτικό αγωγό της ποσοτικής χαλάρωσης που θα παίρναμε, με αποτέλεσμα το κραχ στο χρηματιστήριο και το τραπεζικό σύστημα να βρίσκεται πλέον σε κίνδυνο. Τα προβλήματα ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο στις ελληνικές τράπεζες, όμως η Ελλάδα έχασε τη δυνατότητα της οικονομικής βοήθειας μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης. Η κυβέρνηση πίστευε, ότι με τη συμφωνία των Πρεσπών θα αντισταθμίσει, αλλά φευ.
Τώρα, οι «καλές αγορές» στις οποίες πασχίσαμε τόσα χρόνια να βρούμε πρόσβαση, διατίθενται να μας δανείσουν με επιτόκιο σχεδόν 5%. Ενώ οι κακοί Ευρωπαίοι «τοκογλύφοι», όπως τους αποκαλούσαν οι «αριστεροί επαναστάτες δημοκράτες», μας δάνειζαν με λιγότερο από 1%, με την προϋπόθεση να φτιάξουμε σοβαρό κράτος, μεταρρυθμίζοντας το Δημόσιο. Ευτυχώς όμως εμείς βγήκαμε από τα βάρβαρα μνημόνια και το Δημόσιο δεν πειράχτηκε και παρέμεινε σταθερά αμεταρρύθμιστο. Και αν νομίζετε ότι πάθαμε ζημιά από τα μνημόνια, περιμένετε λίγο ακόμη.
Πλέον, οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε δυσχερή θέση εν όψει των stress test ρευστότητας της ΕΚΤ του 2019. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανέρχονταν στο τέλος Ιουνίου στα 88,6 δις €, μέγεθος περίπου ίσο με το μισό ΑΕΠ της χώρας. Η απαξίωση των ελληνικών τραπεζών, που καθρεφτίζεται στις τιμές των μετοχών τους, δημιουργεί νέο αυτοτροφοδοτούμενο καθοδικό ρεύμα. Χωρίς πραγματική πρόσβαση στις αγορές και χωρίς πιστοληπτική γραμμή στήριξης, οι τράπεζες μείνανε με τα κόκκινα δάνεια, βρόγχο για όλους. Η κατάσταση του χρηματιστηρίου γενικά και των τραπεζών πιο ειδικά, αντανακλά την πραγματική κατάσταση της οικονομίας. Ζούμε ένα νοσηρό κλίμα στην οικονομία και το χρηματιστήριο: Τράπεζες, ΔΕΗ, Folli-Follie. Πλήρης έλλειψη εμπιστοσύνης, ψυχολογίας, ρευστότητας και τζίρου, άρα έλλειψη βιωσιμότητας. Οι συμπληγάδες είναι εδώ…
Η χώρα λεηλατήθηκε επί τρεις τουλάχιστον δεκαετίες από αυτό το συνονθύλευμα πολιτικών και άχρηστων, ως και διεφθαρμένων, διαχειριστών σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας και της πολιτικής και ήρθαν τώρα αυτοί, οι αριστεροί «δημοκράτες και επαναστάτες» να αποτελειώσουν ό,τι είχε μείνει και δεν είχαν μείνει και πολλά. Αυτοί οι αριστεροί, οι επαναστάτες από κούνια, με αριστερή καθαρότητα στο αίμα τους, που βλέπουν τις Τράπεζες ως τον Μινώταυρο του καπιταλισμού. Και όταν οι ίδιοι άνθρωποι έπαιρναν δάνειο για μεζονέτα, δάνειο για τζιπ και δάνειο για διακοπές στο Πουκέ, ήταν απλά το 2008.
Και τώρα με το δεκαετές ομόλογο στα 4.7%, την ανυπαρξία ξένων επενδυτών και επενδύσεων, το χρηματιστήριο σε πλήρη απαξίωση, τις τέσσερις συστημικές τράπεζες με αξία συνολικά κάτω από πέντε δις € αντιλαμβάνεστε σύντροφοι πως η καθαρή έξοδος από τα μνημόνια που τόσο ευαγγελιζόσασταν, σας βγήκε κομματάκι βρώμικη…
*O Χρήστος Μανταρτζίδης είναι οικονομολόγος
