Δυσκολίες στη διαχείριση των οικονομικών τους, στην εκτέλεση πράξεων που έχουν να κάνουν με καθημερινές αγορές αλλά και στη λήψη αποφάσεων για οικονομικά θέματα αντιμετωπίζουν ηλικιωμένοι με κάποιο βαθμό νοητικής έκπτωσης, οι οποίοι, ωστόσο, δεν έχουν αναπτύξει ή ενδέχεται να αναπτύξουν αργότερα άνοια.
Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι που συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, σε έρευνα που εκπονήθηκε στο τμήμα Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), παρουσίασαν αρχικά δυσκολίες να αναγνωρίσουν χαρτονομίσματα και να τα κατονομάσουν ή να κάνουν πράξεις με αυτά. Αδυνατούσαν να θυμηθούν πράγματα που έχουν σχέση με την περιουσιακή τους κατάσταση ή να καταλάβουν από μια απόδειξη τα χρήματα που πήραν πίσω σε μια αγορά. Σε ένα υποθετικό σενάριο δεν μπορούσαν, άλλωστε, να επιλέξουν την πιο συμφέρουσα λύση ανάμεσα σε εκείνη που θα τους έδινε μεγάλο κέρδος και σε μια άλλη που δεν θα είχε κανέναν θετικό, για εκείνους, αντίκτυπο.
Τα παραπάνω αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διδάκτορας του τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, Βαΐτσα Γιαννούλη, με αφορμή την έρευνα που διενήργησε υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας του Τμήματος Ιατρικής, Μάγδας Τσολάκη. Στόχος της έρευνας, όπως εξηγεί, ήταν να δημιουργηθεί ένα εργαλείο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από επαγγελματίες ψυχικής υγείας αλλά και από νομικούς, προκειμένου να εντοπιστούν έγκαιρα τέτοιου είδους δυσκολίες, προκειμένου οι άνθρωποι αυτοί να υποστηριχτούν, στη συνέχεια, από το οικογενειακό τους περιβάλλον ή από ειδικούς. Έτσι προέκυψε η Κλίμακα Αξιολόγησης της Ικανότητας για Δικαιοπραξίες Περιουσιακού Δικαίου η οποία δίνει τη δυνατότητα προληπτικής εξέτασης ηλικιωμένων που μέχρι τώρα είτε απέφευγαν να εξεταστούν, είτε δεν είχαν αντιληφθεί ότι έχουν νοητική έκπτωση. «Για τη συγκεκριμένη κατηγορία δεν υπήρχαν δεδομένα στην Ελλάδα» λέει η κ. Γιαννούλη και επισημαίνει ότι η ιδέα για την εκπόνηση της έρευνας προέκυψε από τη σχετική αμερικανική βιβλιογραφία.
Διευκρινίζει, άλλωστε, ότι οι δυσκολίες που εντοπίστηκαν, συναντώνται σε άτομα που βρίσκονται ανάμεσα στα όρια του φυσιολογικού και του παθολογικού και μπορεί να είναι γενικά λειτουργικά στη ζωή τους ή να τους εμπιστεύονται οι οικογένειές τους. Ηλικιωμένα άτομα χωρίς νοητική έκπτωση κατάφεραν να ανταποκριθούν γρήγορα και απολύτως αποτελεσματικά στις δοκιμασίες που χρησιμοποιήθηκαν ενώ ηλικιωμένοι με άνοια διαφορετικών μορφών αδυνατούσαν εντελώς να τις εκτελέσουν.
Στη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «Journal of Alzheimer’s Disease», συμμετείχαν συνολικά 719 ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών, επισκέπτες στα κέντρα ημέρας της Ελληνικής Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών.
Από την ανάλυση των δεδομένων της έρευνας, διαπιστώθηκε, άλλωστε, στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση ανάμεσα στα αποτελέσματα που έχουν οι εξεταζόμενοι στην Κλίμακα που δημιουργήθηκε και τις κρίσεις των συνοδών τους, όταν αυτοί, όμως, είναι γνώστες της γενικότερης κατάστασης του εξεταζόμενου ατόμου. Ακόμη διαπιστώθηκε θετική συσχέτιση ανάμεσα στο αποτέλεσμα στη δοκιμασία και την προσωπική γνώμη των ίδιων των εξεταζόμενων για τις ικανότητές τους. Σημαντικό θεωρείται, επίσης, το εύρημα ότι δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική επιδείνωση της ικανότητας των συμμετεχόντων που διερευνήθηκε, μετά από χρονικό διάστημα ενός έτους. Τέλος, τα δεδομένα της έρευνας παρέχουν ενδείξεις για πολύ ισχυρή σχέση ανάμεσα στην προηγούμενη οικονομική εμπειρία ενός ατόμου και την επίδοσή του στη δοκιμασία που δημιουργήθηκε, με σαφή την τάση για μείωση του κινδύνου εκδήλωσης δυσκολιών στη διαχείριση των οικονομικών.
