Οι νευρωνικές διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή, που αλληλεπιδρούν με το νευρικό σύστημα «θολώνοντας» τα σύνορα ανάμεσα στον άνθρωπο και στη μηχανή, έχουν εντυπωσιακές δυνατότητες, που μπορούν να μεταμορφώσουν την ιατρική και τη νευροεπιστήμη, αλλά ταυτόχρονα εγκυμονούν κινδύνους και εγείρουν ανησυχίες για ζητήματα προστασίας της ιδιωτικότητας, της ανθρώπινης αυτονομίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισοτιμίας πρόσβασης κ.α.
Αυτό επισημαίνει μια νέα σημαντική επιστημονική έκθεση με τίτλο “iHuman: Blurring lines between mind and machine” της Βασιλικής Εταιρείας (Royal Society) της Βρετανίας, του αρχαιότερου επιστημονικού-ακαδημαϊκού φορέα στον κόσμο. Η νευροτεχνολογία αποτελεί μια από τις τεχνολογικές αιχμές του μέλλοντος, φιλοδοξώντας να κάνει πραγματικότητα πράγματα που κάποτε θεωρούνταν επιστημονική φαντασία, όπως το να περπατά ένας παράλυτος, να διαβάζει κανείς το μυαλό του άλλου ή να χειραγωγεί κατά βούληση τις σκέψεις του.
Οι επιστήμονες, μηχανικοί και γιατροί που έγραψαν το “iHuman”, τονίζουν ότι οι συσκευές που «παντρεύουν» τις μηχανές με τον ανθρώπινο εγκέφαλο και είτε εμφυτεύονται στο κεφάλι είτε προσαρμόζονται εξωτερικά στο σώμα, επιτρέποντας την επαφή με τον εγκέφαλο και γενικότερα το νευρικό σύστημα, πρέπει να προσεχθούν, καθώς π.χ. στο μέλλον «οι άνθρωποι μπορεί να γίνουν τηλεπαθητικοί σε ένα βαθμό» και το να μπορεί να διαβάζει κανείς τις σκέψεις κάποιου άλλου, εγείρει σοβαρά ηθικά -και όχι μόνο- ζητήματα, ιδίως αν οι σκέψεις μοιράζονται με εταιρείες.
Η έκθεση αναφέρει μερικές εντυπωσιακές εξελίξεις που μπορεί να γίνουν πραγματικότητα σε μερικά χρόνια: να στέλνει κανείς μια «νευρωνική ταχυδρομική κάρτα» σε κάποιον, ο οποίος θα μπορεί να δει κάτι εξ αποστάσεως ακόμη και χωρίς να βρίσκεται εκεί, ή οι άνθρωποι θα μπορούν να «συνομιλούν» μεταξύ τους χωρίς να μιλούν αλλά μόνο μέσω της σκέψης ή δεν θα χρειάζεται πια να μαθαίνουν μια νέα δεξιότητα, αλλά θα την «κατεβάζουν» κατ’ ευθείαν στον εγκέφαλο τους ως ένα είδος ψηφιακού αρχείου.
Ανησυχητική προοπτική θεωρείται η πιθανότητα οι μεγάλες εταιρείες, «διαβάζοντας» τον εγκέφαλο, να έχουν πρόσβαση στις σκέψεις ή στις ψυχικές διαθέσεις και στα συναισθήματα των ανθρώπων. Επιπλέον, προκύπτει το ακόμη σοβαρότερο ερώτημα κατά πόσο οι αναδυόμενες νευρωνικές τεχνολογίες θα αλλάξουν εκ θεμελίων το τι σημαίνει να είναι κανείς άνθρωπος.
