Μια από τις ειδήσεις που προκάλεσαν σοκ την προηγούμενη εβδομάδα και έκανε τον γύρο της χώρας είχε να κάνει με τρεις μαθητές στην Κρήτη που βρέθηκαν σε ημιλιπόθυμη κατάσταση, έχοντας χρησιμοποιήσει σακουλάκια νικοτίνης.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Φακής
Όπως έγινε γνωστό, οι μαθητές από το Γυμνάσιο Νέας Αλικαρνασσού ήταν στην τουαλέτα του σχολείου και ένιωσαν να ζαλίζονται, με συμμαθητές τους να ενημερώνουν τον διευθυντή, ο οποίος από τη μεριά του ειδοποίησε το ΕΚΑΒ. Τα τρία παιδιά διακομίστηκαν με ασθενοφόρο στο ΠΑΓΝΗ, όπου και υποβλήθηκαν σε εξετάσεις. Μάλιστα, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μαθητές χρησιμοποίησαν σακουλάκια νικοτίνης (προϊόντα αντίστοιχα με το Snus), τα οποία προμηθεύτηκαν από άλλον ανήλικο, προκειμένου να κόψουν το κάπνισμα.
Σημειώνεται ότι σκευάσματα που βοηθούν στη διακοπή του καπνίσματος πωλούνται σε φαρμακεία και περίπτερα, ωστόσο απαγορεύεται η διάθεσή τους σε ανήλικους, με τα εν λόγω σακουλάκια να προκαλούν την έντονη αδιαθεσία των τριών μαθητών στη Νέα Αλικαρνασσό. Τα εκάστοτε στικάκια διαφέρουν μεταξύ τους τόσο στη γεύση, όσο και στην περιεκτικότητα σε νικοτίνη, με κάποια εξ αυτών να έχουν ακόμα και 50mg/γραμμάριο, νούμερο αρκετά μεγάλο για όσους δεν είναι συνηθισμένοι.
Το Snus προέρχεται από τη Βόρεια Ευρώπη και συγκεκριμένα τις σκανδιναβικές χώρες, με τη Σουηδία να τα παράγει πρώτη στις αρχές του 18ου αιώνα. Η χρήση του εν λόγω προϊόντος γίνεται με την τοποθέτηση της «σακούλας» μεταξύ του άνω χείλους και των ούλων, με τη νικοτίνη που περιέχεται να το κάνει πολύ εθιστικό, ιδιαίτερα για τα νέα παιδιά.
Πώς το Snus μπορεί να οδηγήσει σε λιποθυμικά και άλλα επεισόδια
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες αυτά τα προϊόντα έχουν απαγορευτεί, με τη Νορβηγία -ωστόσο- να τα διατηρεί νόμιμα, με το Snus να περιέχει καπνό, σε αντίθεση με πολλά σακουλάκια νικοτίνης. «Το Snus είναι καπνός. Αν οι μαθητές στην Κρήτη μάσησαν το σακουλάκι, τότε απελευθερώνεται μεγάλη ποσότητα νικοτίνης. Τοποθετούνται ανάμεσα στα δόντια και το άνω χείλος, ωστόσο η μεγάλη ποσότητα νικοτίνης, είναι πιθανό να φέρει προβλήματα. Τα σακουλάκια έχουν και διάφορες γεύσεις ή αρώματα, που δεν ξέρουμε από τι έχουν παραχθεί. Αν κάποιος δεν έχει κάνει ποτέ χρήση νικοτίνης, τότε αυτά τα προϊόντα θα τους δημιουργήσουν ενοχλήσεις», εξηγεί στην Politic η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας του ΑΠΘ, Αθανασία Πατάκα.
Οι πολλές και διαφορετικές γεύσεις, οδηγούν τους νέους στο να έχουν πολυάριθμες επιλογές, με τα σακουλάκια νικοτίνης να γίνονται ακόμα πιο εθιστικά. «Έχουμε συνδυάσει το τσιγάρο με κάτι επικίνδυνο, ενώ τη γεύση πολλοί τη θεωρούν ως κάτι πιο παιδικό. Έτσι πολλοί ανήλικοι μπορεί να εθιστούν πιο εύκολα στα σκευάσματα που περιέχουν διάφορες γεύσεις, νομίζοντας πως η χρήση τους δεν είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για την υγεία», αναφέρει χαρακτηριστικά η κα. Πατάκα.
Οι κίνδυνοι για την υγεία σε καμία περίπτωση δεν είναι αμελητέοι, με την αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας να τονίζει πως «η νικοτίνη είναι ένα πολύ ισχυρό “ναρκωτικό” και δεν είναι ασφαλής σαν ουσία, ακόμα και αν την απομονώσουμε από τον καπνό του τσιγάρου. Μπορεί να δημιουργήσει καρδιαγγειακά προβλήματα, αγγειοσύσπαση, ισχαιμικά επεισόδια, αύξηση της πίεσης, ναυτία και πονοκεφάλους, ενώ είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για όσους έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας. Η νικοτίνη μπορεί να σκοτώσει ακόμα και άλογο. Αυτά τα προϊόντα, γενικότερα, αποτελούν μια νέα αγορά για τις καπνοβιομηχανίες, που εμπλουτίζουν την παραγωγή τους και διατηρούν τον κόσμο στη χρήση καπνού. Λανσάρουν καπνό χωρίς νικοτίνη, που γίνεται μετά από ειδική επεξεργασία, αλλά και πάλι προκαλείται εθισμός. Οι εταιρείες προσπαθούν να πείσουν ότι τα προϊόντα τους δεν είναι επιβλαβή για την υγεία, ωστόσο οι μελέτες ακόμα δεν είναι επαρκείς για να πιστοποιηθεί κάτι τέτοιο. Όπως και να ‘χει, κρατούν τον κόσμο εθισμένο σε προϊόντα καπνού».
Με πολλά από τα προϊόντα καπνού να είναι άγνωστο το τι μπορεί να προκαλέσουν στην υγεία όσων τα χρησιμοποιούν, είναι σημαντικό -ιδιαίτερα για τους εφήβους- να γνωρίζουν ότι θα πρέπει να αποφεύγουν τα στικάκια νικοτίνης. «Αν κάποιος θέλει να κόψει το κάπνισμα, είναι αναγκαίο να ζητήσει βοήθεια από γιατρούς. Στην ιστοσελίδα της Πνευμονολογικής Εταιρείας ο καθένας μπορεί να βρει τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος που υπάρχουν σε διάφορες περιοχές της χώρας, ώστε να βοηθηθεί από γιατρούς. Εμείς πάντα προτείνουμε σκευάσματα νικοτίνης, τα οποία αποτελούν φαρμακευτικά προϊόντα και έχουν περάσει τον έλεγχο του ΕΟΦ. Γνωρίζουμε τι πρέπει να δώσουμε και με ποιον τρόπο. Για τα υπόλοιπα που κυκλοφορούν στην αγορά, δεν μπορούμε να ξέρουμε τι παρενέργειες έχουν», υπογραμμίζει η Αθανασία Πατάκα.
Οι αιτίες που οδηγούν τους εφήβους στη χρήση νικοτίνης
Ένα από τα βασικά ερωτήματα που γεννώνται σε περιπτώσεις χρήσης Snus από εφήβους είναι το αν αυτό γίνεται με βάση τη… μόδα ή αν αποτελεί κάποιου είδους «μαγκιά», κάτι που συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια με το τσιγάρο. Απάντηση σε αυτό δίνει μέσω της Politic o ψυχίατρος Νίκος Μωραΐτης: «Το αν είναι κάτι απαγορευμένο για τους ανήλικους, δεν αποτελεί ιδιαίτερο κριτήριο στην επιλογή που κάνουν, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν ένα τέτοιο σκεύασμα. Όπως φαίνεται, τα χρησιμοποιούν ως μια άλλη μορφή τσιγάρου, με διάφορες γεύσεις. Δεν αποτελούν κάποιο είδος μαγκιάς, καθώς καταναλώνονται από το στόμα και πρακτικά είναι σαν αόρατα, ενώ το τσιγάρο φαίνεται σε όλο τον κόσμο. Τα στικάκια μπαίνουν κάτω από το στόμα και δεν φαίνονται. Η απορρόφηση της νικοτίνης συνεχίζεται για όση ώρα παραμένει το σακουλάκι στη στοματική κοιλότητα».
Μάλιστα, είναι χρήσιμο να επισημανθεί ότι τα Snus και τα σακουλάκια, αν αφαιρεθεί η γεύση, πάλι περιέχουν νικοτίνη, αλλά δεν γίνεται πρόσληψη καπνού στο σώμα, κάτι που σημαίνει πως από αυτή την άποψη είναι προϊόντα χαμηλότερου κινδύνου, όπως ξεκαθαρίζει ο κ. Μωραΐτης. «Τα παιδιά δεν μπορούν να υπολογίσουν την ποσότητα νικοτίνης που μπαίνει στο σώμα τους. Τα στικάκια δημιουργούν τερηδόνα, ναυτία, εξασθένηση των ούλων και κάποια συγκεκριμένα συστατικά τους μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις», εξηγεί ο ψυχίατρος.
Η χρήση τέτοιων σκευασμάτων, όπως καταγράφηκε και παραπάνω, είναι ξενόφερτη, με την αρχή να γίνεται στις σκανδιναβικές χώρες και τα τελευταία χρόνια έχει έρθει στην Ελλάδα, με αυξανόμενη τάση. «Πιστεύω πως και τα επόμενα χρόνια η χρήση αντίστοιχων προϊόντων θα είναι υψηλή. Οι έφηβοι κρύβονται από γονείς και δασκάλους, προκειμένου να κάνουν χρήση Snus. Μπορεί σε μια παρέα όλοι να έχουν τοποθετήσει σακουλάκι μεταξύ των δοντιών και του άνω χείλους, αλλά να μην το καταλαβαίνει κανένας γύρω τους. Είναι πιθανό οι μαθητές να κάνουν χρήση ακόμα και μέσα στην τάξη, καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να το αντιληφθούν οι εκπαιδευτικοί. Είναι γεγονός ότι οι έφηβοι που παίρνουν τέτοια προϊόντα, κάνουν ανεξέλεγκτη χρήση και προκαλούνται παρενέργειες», επισημαίνει ο Νίκος Μωραΐτης.
Δείτε επίσης: Τι είναι τα στικάκια νικοτίνης που έστειλαν μαθητές στο νοσοκομείο – «Δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο» λέει πνευμονολόγος
