Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται «σταθερά και με συνέπεια» τα τελευταία χρόνια και η υπογεννητικότητα αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας στο μέλλον. Το θέμα είναι γνωστό, οι αιτίες το ίδιο, ενώ η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου με δυσοίωνα στοιχεία για το μέλλον, καθώς η Πολιτεία σχεδιάζει πολιτικές για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Τα παραπάνω συζητήθηκαν στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μικρών Νησιών που πραγματοποιήθηκε 4-6 Οκτωβρίου στη Μήλο. Το συνέδριο συγκέντρωσε εκπροσώπους της κυβέρνησης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και φορείς της εκπαίδευσης και της καινοτομίας, προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με κρίσιμα ζητήματα, όπως οι μεταφορές στις μικρονησιωτικές κοινωνίες, η πράσινη μετάβαση της ακτοπλοΐας, η λειψυδρία, η ενεργειακή αυτονομία, το περιβάλλον και η κοινωνία. Μια ενδιαφέρουσα ενότητα του συνεδρίου ήταν η υπογεννητικότητα που «μαστίζει τις μικρές κοινωνίες» και οι επιπτώσεις της ιδιαίτερα στα μικρά νησιά.
Το 2022 η χώρα μας κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων σε 92 χρόνια, σύμφωνα με τον Νικόλαο Ζυγουρόπουλο, MD, χειρουργό γυναικολόγο – μαιευτήρα και ακαδημαϊκό υπότροφο. Η Ελλάδα έχει από τους χαμηλότερους ρυθμούς γεννήσεων στην Ευρώπη, με ορισμένα χωριά να μην έχουν καταγράψει ούτε μία γέννηση εδώ και χρόνια. Ο δείκτης γονιμότητας θα πρέπει να διατηρείται πάνω από 2,1 παιδιά ανά γυναίκα για τη συνέχιση ενός έθνους.
Το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων και η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ΕΕΑΙ) παρουσίασαν προτάσεις για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας. Η αιματολογική εξέταση της ΑΜΗ (Αντιμυλλέριος Ορμόνη) μπορεί να αποτελέσει καίριο εργαλείο για τις γυναίκες, όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΙΣΑ και του Δικτύου, Γιώργος Πατούλης.
Το ΕΔΔΥΠΠΥ έχει ξεκινήσει δράση ευαισθητοποίησης του πληθυσμού για την προληπτική μέτρηση του δείκτη γονιμότητας ΑΜΗ, η οποία θα επεκταθεί και στα μικρά νησιά. Συμβολικά, το Δίκτυο θα διαθέσει δωρεάν 500 εξετάσεις σε γυναίκες στα 40 μικρά νησιά μας. Η υπογεννητικότητα είναι σοβαρή πρόκληση για την ανάπτυξη των μικρών νησιών και η μείωση του πληθυσμού τους θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των κοινοτήτων.
Η κατάσταση είναι ανησυχητική, καθώς είναι η 4η χρονιά που παρατηρείται αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων. Χωρίς συγκροτημένες πολιτικές που να ενθαρρύνουν τις νέες οικογένειες να αποκτήσουν παιδιά, η Ελλάδα κινδυνεύει με πληθυσμό κάτω των 7,5 εκατομμυρίων μέχρι το 2050.
Η ανάγκη ενημέρωσης για την φυσιολογία της γονιμότητας είναι επιτακτική. Μόνο μία στις 10 γυναίκες γνωρίζει ότι μετά τα 35 έτη αρχίζει η σταδιακή μείωση του ωοθηκικού αποθέματος, το οποίο κορυφώνεται μετά τα 40. Έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής δείχνει ότι οι πιθανότητες φυσικής σύλληψης στην ηλικία των 40 είναι στην πραγματικότητα πολύ χαμηλότερες από ό,τι πιστεύουν οι γυναίκες.
Η Πολιτεία πρέπει να προσφέρει ένα δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας και ποιοτικής υποστήριξης για να ενθαρρύνει τους νέους να τεκνοποιήσουν, καταλήγουν οι ομιλητές.
