Σε ρυθμούς Black Friday κινούνται τα καταστήματα και οι καταναλωτές σε όλη τη χώρα.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Φακής
Όπως κάθε Νοέμβριο τα τελευταία χρόνια, έτσι και φέτος, την τελευταία Παρασκευή του μήνα λαμβάνει χώρα η ημέρα των μεγάλων προσφορών, που παγκοσμίως ονομάζεται Black Friday. Στην Ελλάδα οι εκπτώσεις τη συγκεκριμένη περίοδο του χρόνου επεκτείνονται πολλές φορές σε όλες τις ημέρες της τρέχουσας εβδομάδας, με αποκορύφωμα το τριήμερο από Παρασκευή μέχρι Κυριακή.
Είναι γεγονός ότι κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών κάνουν την εμφάνισή τους πολλές προσφορές, με το ενδιαφέρον του καταναλωτικού κοινού να επικεντρώνεται κυρίως σε προϊόντα τεχνολογίας, ενώ σημαντικό μερίδιο της… πίτας λαμβάνουν τα εμπορικά καταστήματα, αλλά και σε όσα προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες (πχ περιποίησης). Παρόλα αυτά, έντονο είναι και το φαινόμενο της παραπλάνησης των καταναλωτών, με προσφορές οι οποίες στην πράξη δεν… υφίστανται, αφού οι τιμές παίρνουν τον ανήφορο λίγο πριν την έναρξη των εκπτώσεων και ακολούθως μειώνονται, για να φανούν ως «μεγάλες προσφορές».
Όπως σημειώνει με δηλώσεις του στην Politic o αρμόδιος δημοσίων σχέσεων του Ινστιτούτου Καταναλωτών Θεσσαλονίκης, Παναγιώτης Γεωργιάδης, από φέτος έχει τεθεί σε ισχύ ο νόμος 5039/2023, με τον οποίο «η μείωση της τιμής σε περίοδο εκπτώσεων θα πρέπει να γίνεται με βάση τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών για το εκάστοτε προϊόν. Δεν μπορεί ο έμπορος να αυξήσει την τιμή και μετά να πει ότι τη μειώνει, παρουσιάζοντας κάποια… έκπτωση». Με βάση, λοιπόν, την ισχύουσα νομοθεσία, η έκπτωση είναι υποχρεωτικό να αναγράφεται εμφανώς, είτε να επισημαίνεται το ποσό της μείωσης, είτε να αναγράφεται η σύγκριση των τιμών, κάτι που ακόμα και οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν εφαρμόζουν.
Διαχρονικά, από τη στιγμή που… έφτασε στην Ελλάδα το Black Friday, αλλά και παλαιότερα με τις θερινές και τις χειμερινές εκπτώσεις, οι καταναλωτές προχωρούσαν σε καταγγελίες, αναφορικά με παραπλανητικές προσφορές. Το φαινόμενο είναι πολύ συχνό, με βάση και τα όσα έχουν καταγραφεί ανά καιρούς, με εταιρείες να αναγράφουν την προτεινόμενη τιμή καταλόγου ως τιμή πώλησης, εφαρμόζοντας εκεί την… εικονική έκπτωση.
«Πέραν όλων των παραπάνω, έχουμε καταγγελίες από καταναλωτές και για τον τρόπο που γίνονται οι επιστροφές προϊόντων που αγοράστηκαν εν μέσω εκπτώσεων. Το πρόβλημα είναι πιο έντονο στις αγορές που έγιναν μέσω ίντερνετ. Κάποιοι καταστηματάρχες ζητούν έξτρα χρήματα, διότι ένα προϊόν μπορεί να αγοράστηκε 20 ευρώ με έκπτωση και η αρχική του τιμή να είναι στα 30 ευρώ. Κρατούν λοιπόν την αρχική -προ έκπτωσης- τιμή και η διαδικασία επιστροφής γίνεται πιο περίπλοκη, κάτι που είναι παράνομο», εξηγεί ο κ. Γεωργιάδης.
Πιο πολλές παραβάσεις τις ημέρες του Black Friday
Σε σχέση με τις χειμερινές και τις θερινές εκπτώσεις, είναι η αλήθεια πως τις ημέρες της Black Friday εντοπίζεται έντονη παραβατική συμπεριφορά από τους καταστηματάρχες. «Είναι πραγματικότητα ότι στην Black Friday, όσοι θέλουν να κάνουν παραπλανητικές προσφορές βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, διότι από τους καταναλωτές γίνονται συσσωρευμένες αγορές σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, με πίεση χρόνου. Είναι δεδομένο λοιπόν ότι στην Black Friday οι παραβάσεις είναι περισσότερες και γίνονται με μεγαλύτερη ευκολία», δηλώνει ο Παναγιώτης Γεωργιάδης.
Περισσότερες παραβάσεις στη Θεσσαλονίκη λόγω… Βαλκανίων
Το πρόβλημα με τις παραπλανητικές εκπτώσεις, ιδιαίτερα εν μέσω Black Friday, είναι πολύ έντονο σε όλη τη χώρα. Στη Θεσσαλονίκη, ωστόσο, ο ερχομός καταναλωτών από βαλκανικές χώρες, δίνει ευκαιρία σε πολλούς επιτήδειους να προχωρήσουν σε παραβάσεις. Ο θεσμός της Black Friday έχει διαδοθεί στα Βαλκάνια, με τους γειτονικούς λαούς να έρχονται στη Θεσσαλονίκη για να ψωνίσουν, χωρίς να γνωρίζουν τις τιμές που ίσχυαν τις προηγούμενες εβδομάδες.
«Οι καταναλωτές από τις γύρω χώρες παραπλανώνται, διότι δεν γνωρίζουν. Αυτές οι παραβάσεις, όπως γίνεται κατανοητό, δεν καταγράφονται, γιατί δεν γίνονται καταγγελίες. Έτσι, οι επιχειρηματίες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Επιπλέον, μην παραβλέπουμε ότι πολλές φορές είναι άλλη η τιμή του ραφιού και της ετικέτας, από την τιμή που προκύπτει στο ταμείο. Όλα τα περιστατικά είναι αναγκαίο να καταγγέλλονται, για να επιβάλλονται και οι ανάλογες κυρώσεις», διευκρινίζει το μέλος του ΙΝΚΑ Θεσσαλονίκης.
Πάντως, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εκλείψουν τέτοιου είδους φαινόμενα σε περιόδους εκπτώσεων, καθώς η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) διαθέτει πολύ λίγο προσωπικό και συνεπώς δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν σαρωτικοί έλεγχοι σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. «Οι έλεγχοι που γίνονται αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό. Τα πρόστιμα επιβάλλονται σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις που θα πιαστούν να παραβιάζουν τη νομοθεσία. Το ΙΝΚΑ διαρκώς ενημερώνει τους καταναλωτές, με στόχο τον περιορισμό των παραπλανητικών εκπτώσεων», τονίζει ο κ. Γεωργιάδης.
Σημειώνεται ότι στις ΗΠΑ, αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες, ο θεσμός της Black Friday έχει τεράστια απήχηση, με πολύ μεγάλες εκπτώσεις, ιδιαίτερα στα προϊόντα τεχνολογίας και τις ηλεκτρικές συσκευές. Αυτό συμβαίνει γιατί οι καταναλωτικές ενώσεις έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν «μποϊκοτάζ» όπου εντοπίσουν παραβάσεις, δυσφημίζοντας σε πολύ μεγάλο βαθμό τις εταιρείες που επιχειρούν να παραπλανήσουν το κοινό.
Τι πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές
Όσοι εντοπίζουν παραβάσεις είναι χρήσιμο να καλούν στη γραμμή καταναλωτή στο 1520, όπου γίνονται καταγγελίες, ενώ αυτό είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί και διαδικτυακά. Επιπλέον, όσοι επιθυμούν μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο του ΙΝΚΑ Θεσσαλονίκης 23104331111 και να αναφέρουν περιστατικά που παραβιάζουν τη νομοθεσία.
«Οι καταναλωτές πρέπει να κάνουν έρευνα αγοράς και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί προτού αγοράσουν ένα προϊόν. Ιδιαίτερα σε ό,τι έχει να κάνει με το διαδίκτυο χρειάζεται επιπλέον προσοχή, ώστε να εξακριβωθεί αν η επιχείρηση είναι υπαρκτή, με ΑΦΜ, αριθμό ΓΕΜΗ. Είναι πολύ σημαντικό το κοινό να μην παρασύρεται από διαφημίσεις και τα ποσοστά των εκπτώσεων. Τέλος, χρήσιμο είναι να πραγματοποιείται έλεγχος και ως προς την πολιτική των επιστροφών, καθώς πολλές επιχειρήσεις δεν δέχονται επιστροφές», υπογραμμίζει ο Παναγιώτης Γεωργιάδης.
Δείτε επίσης: Black Friday 2023: Ο δεκάλογος του ΣΕΒ για αποφυγή απάτης
