Σύμφωνα με ανάλυση των φορολογικών δηλώσεων του 2024 (εισοδήματα που απέκτησαν το 2023), οι μισθωτοί συνεχίζουν να είναι οι πιο ευκατάστατοι Έλληνες.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες βρίσκονται πλέον στη δεύτερη θέση, κυρίως λόγω της μεταβολής στον τρόπο φορολόγησής τους (μέθοδος τεκμαρτού προσδιορισμού), και όχι λόγω αύξησης στις δηλωθείσες εισοδηματικές προανακοινώσεις, ενώ οι συνταξιούχοι ακολουθούν οριακά πιο κάτω.
Το δημόσιο εισέπραξε επιπλέον περίπου 440 εκατομμύρια ευρώ το 2024 σε σύγκριση με το 2023, εξαιτίας του νέου τρόπου φορολόγησης.
Σημαντικό συμπέρασμα από την ανάλυση είναι ότι όλοι οι τύποι φορολογουμένων δήλωσαν μεγαλύτερα εισοδήματα, εκτός από τους ελεύθερους επαγγελματίες που φορολογήθηκαν με τεκμαρτό προσδιορισμό.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις 263 άτομα αμφισβήτησαν το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης, που αντιπροσωπεύει ποσοστό μόλις 0,006% των φορολογούμενων βάσει του τεκμηρίου.
Πηγές από το Υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι τα αποτελέσματα εκκαθάρισης επιβεβαιώνουν ότι ο νέος νόμος για τη φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών εξασφάλισε ένα δικαιότερο σύστημα κατανομής των φόρων και διεύρυνε τη φορολογική βάση.
Δεδομένα από την εκκαθάριση φέτος δείχνουν αύξηση στα δηλωθέντα εισοδήματα για μισθωτούς, συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες. Ωστόσο, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που καλύπτονται από το τεκμήριο δήλωσαν λιγότερα εισοδήματα σε σύγκριση με πέρυσι, σε αντίθεση με αυτούς που δεν εντάσσονται στο τεκμήριο.
* Οι φορολογούμενοι που εμπίπτουν στο τεκμήριο δήλωσαν μέσο ετήσιο εισόδημα 3.215 ευρώ (268 ευρώ τον μήνα).
* Οι φορολογούμενοι που δεν εμπίπτουν στο τεκμήριο δήλωσαν μέσο ετήσιο εισόδημα 15.013 ευρώ (1.251 ευρώ τον μήνα).
Αναλύοντας τα στοιχεία των τριών κύριων κλάδων (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες), το μέσο δηλωθέν εισόδημα είναι:
* Για τους μισθωτούς: 16.470 ευρώ.
* Για τους ελεύθερους επαγγελματίες: 13.901 ευρώ.
* Για τους συνταξιούχους: 13.333 ευρώ.
Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι τα δηλωθέντα εισοδήματα δεν καλύπτουν τα υπάρχοντα τεκμήρια διαβίωσης για τους ελεύθερους επαγγελματίες, σε αντίθεση με τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Η εφαρμογή της τεκμαρτής φορολόγησης δείχνει ότι το μέσο τεκμήριο δαπανών για τους επαγγελματίες μειώνεται, υποδηλώνοντας ότι το υπολογισθέν ελάχιστο εισόδημα επαρκεί για τις δαπάνες διαβίωσης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες με μέσο φόρο 2.472 ευρώ πληρώνουν περισσότερους φόρους συγκριτικά με τους μισθωτούς, οι οποίοι καταβάλλουν μέσο φόρο 1.816 ευρώ.
* Ο μέσος φόρος για τους ελεύθερους επαγγελματίες εντός του τεκμηρίου είναι 1.733 ευρώ.
* Ο μέσος φόρος για τους ελεύθερους επαγγελματίες που ξεπερνούν το τεκμήριο ανέρχεται σε 3.423 ευρώ.
Η μέση συνολική φορολογική επιβάρυνση, συμπεριλαμβανομένου του τέλους επιτηδεύματος (το οποίο έχει μειωθεί κατά 50%), είναι 1.733 ευρώ συν 325 ευρώ (τέλος επιτηδεύματος), δηλαδή 2.058 ευρώ για τους φορολογούμενους που εντάσσονται στο τεκμήριο και 3.748 ευρώ (3.423 ευρώ + 325 ευρώ) για τους υπόλοιπους.
Σε σχέση με το 2023, ο μέσος φόρος των ελευθέρων επαγγελματιών στο προηγούμενο καθεστώς υπολογίζεται στα 1.245 ευρώ, που περιλαμβάνουν τον φόρο 595 ευρώ συν 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος. Δηλαδή, ο πρόσθετος μέσος φόρος ανέρχεται σε 813 ευρώ ετησίως.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν εμπίπτουν στο τεκμήριο καλούνται να καταβάλουν πρόσθετο φόρο 147 ευρώ, με συνολική αύξηση εισοδημάτων 277 εκατομμύρια ευρώ.
Πηγές από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναφέρουν ότι με την επερχόμενη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, ο μέσος φόρος των ελεύθερων επαγγελματιών που καλύπτονται από το τεκμήριο θα είναι 1.733 ευρώ, δηλαδή 83 ευρώ λιγότερος από τον μέσο μισθωτό.
Πριν από την ψήφο του νέου νόμου, 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δήλωνε εισόδημα μικρότερο από τον κατώτατο μισθό, ενώ μόλις το 4% των ελεύθερων επαγγελματιών πλήρωναν το 50% των φόρων στην κατηγορία, με 172.000 να καταβάλουν φόρο κάτω από 500 ευρώ το χρόνο.
Ελάχιστοι αμφισβήτησαν το τεκμήριο
Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρόλο που υπήρξαν αντιδράσεις για τον νέο τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, ελάχιστοι προχώρησαν στην αμφισβήτησή του.
Από τα στοιχεία προκύπτει ότι μόνο 4.357 φυσικά πρόσωπα εξέφρασαν πρόθεση αμφισβήτησης του τεκμηρίου, από συνολικό αριθμό 401.072 που υποβλήθηκαν υπό το άρθρο 28Α, σε σύνολο 712.649 επιτηδευματιών.
Εντούτοις, ελάχιστοι ελεύθεροι επαγγελματίες πραγματοποίησαν αίτηση αμφισβήτησης του τεκμηρίου. Μέσα από ειδική εφαρμογή, από τις 366 υποβολές για την παρ. 3 και 263 για την παρ. 4, προκύπτει ότι οι περιπτώσεις αντιμετώπισης ευκαιριών αδικίας είναι σπάνιες.
Όπως αναφέραμε, οι πηγές του Υπουργείου σχολίασαν το αποτέλεσμα των φορολογικών δηλώσεων, επισημαίνοντας ότι ο νέος τρόπος φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών δημιουργεί ένα πιο δίκαιο σύστημα, καθώς οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα πληρώσουν χαμηλότερο φόρο σε σύγκριση με τους ελεύθερους επαγγελματίες.
