Η φοροαποφυγή έχει μετατραπεί σε συνήθεια για ένα μη αμελητέο αριθμό ελεύθερων επαγγελματιών, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων.
Ένα μεγάλο ποσοστό δηλώνει ζημιές, ενώ αρκετοί αναφέρουν μηνιαία έσοδα που δεν ξεπερνούν τα 300 ευρώ. Στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμούν ότι πίσω από αυτά τα στοιχεία κρύβεται μια σημαντική «δεξαμενή» αδήλωτων εισοδημάτων, τα οποία, αν αποκαλυφθούν, μπορούν να ενισχύσουν τον κρατικό προϋπολογισμό και να ελαφρύνουν τους φόρους για μισθωτούς και συνταξιούχους.
Οι μέχρι τώρα παρεμβάσεις της Πολιτείας φαίνεται να αποδίδουν καρπούς. Όπως αναφέρουν στελέχη του Υπουργείου και της ΑΑΔΕ, τα αποτελέσματα είναι πολύ θετικά, τόσο από την εφαρμογή του τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης των εισοδημάτων, όσο και από τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS. Η προσπάθεια δεν σταματά εδώ, καθώς δρομολογούνται νέες παρεμβάσεις, όπως η πλήρης εξάλειψη των αποκλίσεων μεταξύ των δηλωμένων εσόδων και εξόδων με τα δεδομένα που καταχωρούνται στο myDATA.
Οι υπερβολικές δαπάνες χωρίς πραγματικό αντίκρισμα, που μέχρι σήμερα ήταν ένα συνηθισμένο τέχνασμα για τη μείωση ή και την εξάλειψη των κερδών, θα παύσουν να υφίστανται από την 1η Ιανουαρίου 2025. Έως τότε, από την 1η Οκτωβρίου 2024, οι αποδεκτές αποκλίσεις μεταξύ των δηλωμένων δαπανών και αυτών που καταχωρούνται στο σύστημα myDATA θα μειωθούν σημαντικά, με στόχο την πλήρη εξάλειψή τους.
Σύμφωνα με το προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα, από την 1η Οκτωβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, οι αποκλίσεις στα έσοδα θα μηδενιστούν, ενώ το αποδεκτό όριο για τα έξοδα θα μειωθεί στο 5%, από το 10%-20% που ίσχυε έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Από την 1η Ιανουαρίου 2025, τα όρια αποκλίσεων θα καταργηθούν πλήρως, τόσο για τα έσοδα όσο και για τα έξοδα, βασιζόμενα στα δεδομένα που έχουν διαβιβαστεί στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Με την πλήρη εξάλειψη αυτών των αποκλίσεων, θα τερματιστούν οι εικονικές συναλλαγές, καθώς η εφορία θα αναγνωρίζει για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα μόνο τις δαπάνες που έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα. Επιπλέον, τα δηλωθέντα έσοδα δεν θα μπορούν να είναι χαμηλότερα από αυτά που προκύπτουν μέσω των παραστατικών για αγορές ή παροχή υπηρεσιών.
Ο μηδενισμός των αποδεκτών αποκλίσεων σημαίνει ότι οι επαγγελματίες δεν θα μπορούν πλέον να αυξήσουν τεχνητά τα έξοδά τους προκειμένου να μειώσουν το φορολογητέο εισόδημά τους. Ωστόσο, θα έχουν τη δυνατότητα να προσθέτουν επιπλέον έσοδα και τον αντίστοιχο ΦΠΑ σε περιπτώσεις όπου έχουν εκδοθεί τιμολόγια πωλήσεων που δεν έχουν διαβιβαστεί εγκαίρως στην ΑΑΔΕ λόγω τεχνικών προβλημάτων ή άλλων εξαιρέσεων, όπως ο χαμηλός ετήσιος τζίρος.
Το νέο σύστημα ανοίγει τον δρόμο για την προσυμπλήρωση των δηλώσεων ΦΠΑ, καθώς η φορολογική διοίκηση θα μπορεί να υπολογίζει αυτόματα το ποσό του φόρου που πρέπει να καταβληθεί, χωρίς την παρέμβαση του φορολογούμενου. Το «κλείδωμα» των δηλώσεων ΦΠΑ αναμένεται να συμβάλει στη μείωση του «κενού ΦΠΑ», δηλαδή των εσόδων που χάνει το κράτος από τη μη είσπραξη του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.
Τα δεδομένα εσόδων και εξόδων που καταχωρούνται στην πλατφόρμα myDATA θα μεταφέρονται αυτόματα στις φορολογικές δηλώσεις, καθιστώντας τη διαδικασία πιο διαφανή και αποτελεσματική. Έτσι, μετά το ΦΠΑ, θα «κλειδώσουν» και οι κωδικοί του εντύπου Ε3, το οποίο καθορίζει τα φορολογητέα κέρδη και το ύψος του φόρου εισοδήματος.
Η ΑΑΔΕ εισάγει μια νέα ηλεκτρονική διαδικασία για τους επαγγελματίες, εφαρμόζοντας το ψηφιακό πελατολόγιο, το οποίο θα επιτρέπει στους ελεγκτές να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τη δραστηριότητα των φορολογουμένων.
Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS είναι βασικό στοιχείο των ελέγχων, με τη χρήση δεδομένων από το σύστημα e-send της ΑΑΔΕ. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι οι υπόχρεοι αποστέλλουν τις απαραίτητες αποδείξεις και στοιχεία πωλήσεων με κάρτες.
Η άτυπη προθεσμία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την εγγραφή των ελεύθερων επαγγελματιών στο σύστημα IRIS λήγει την Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου, επιτρέποντάς τους να δέχονται πληρωμές από τους πελάτες τους. Από την Τρίτη 1η Οκτωβρίου, ο φοροελεγκτικός μηχανισμός θα αρχίσει τις διασταυρώσεις, και οι επαγγελματίες ή αυτοαπασχολούμενοι που δεν διαθέτουν IRIS θα αντιμετωπίσουν πρόστιμο ύψους 1.500 ευρώ.
Η ΑΑΔΕ έχει ξεκινήσει εκτεταμένους ελέγχους για να διαπιστώσει κατά πόσο επιχειρήσεις και επαγγελματίες συμμορφώνονται με τα νέα μέτρα για τις συναλλαγές.
