Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε την σημασία της εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό στην επιστολή της προς τους ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ, ενόψει της συνόδου κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 16 και 17 Οκτωβρίου. Όπως επισήμανε, αναμένεται την προγραμματισμένη στήριξη ύψους 1 δισ. ευρώ για βοήθεια προς τους Σύρους πρόσφυγες και τις ευάλωτες κοινότητες, καθώς και τη στήριξη της Τουρκίας στη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης.
«Ακολουθούμε όλα τα σκέλη αυτής της σημαντικής σχέσης, σύμφωνα με την περσινή κοινή ανακοίνωση και το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Απριλίου. Ένα από τα επόμενα βήματα θα πρέπει να είναι η επανέναρξη του Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου για τη Μετανάστευση και την Ασφάλεια. Μέχρι το τέλος αυτού του έτους, θα προγραμματίσουμε επίσης ένα πακέτο στήριξης ύψους 1 δισ. ευρώ για να βοηθήσουμε τους Σύρους πρόσφυγες και τις ευάλωτες κοινότητες και να στηρίξουμε την Τουρκία στη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σημειώθηκε ότι το 2024 έως τώρα, οι παράτυπες αφίξεις έχουν μειωθεί κατά περίπου δύο τρίτα στη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στην εντατική διαχείριση της μετανάστευσης και στις επιχειρήσεις καταπολέμησης της διακίνησης από τις αρχές της Λιβύης και της Τυνησίας, μετά την πολιτική δέσμευση της ΕΕ. Η συνεργασία με την Τυνησία και τη Λιβύη παραμένει υψηλή προτεραιότητα, πάντα σε πλήρη συμμόρφωση με τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ.
Παράλληλα, ανέφερε ότι οι επιστροφές από τη Βόρεια Αφρική έχουν αυξηθεί μέσω δράσεων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, φθάνοντας τις 17.700 το 2024. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, οι θαλάσσιες αφίξεις προς την Ισπανία σημείωσαν αύξηση 56% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. «Πρέπει να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας με τη Μαυριτανία και να δούμε πώς θα δώσουμε κίνητρα σε άλλους εταίρους, όπως η Σενεγάλη και το Μαλί, να συνεργαστούν μαζί μας για τη μετανάστευση», δήλωσε.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, οι λιβανικές αρχές έχουν δείξει πολύ σοβαρή δέσμευση όσον αφορά τις θαλάσσιες αφίξεις, με σχεδόν έξι μήνες χωρίς αφίξεις στην Κύπρο και την ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση της συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες αναδείχθηκε από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ είναι βιώσιμη μόνο αν επιστραφούν ουσιαστικά όσοι δεν έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην ΕΕ. Εξήγησε ότι μόνο το 20% των υπηκόων τρίτων χωρών με απόφαση να φύγουν έχουν επιστρέψει. Οι διαδικασίες επιστροφής ποικίλλουν, και είναι αναγκαίο να οικοδομηθεί ένα επίπεδο εναρμόνισης και εμπιστοσύνης ώστε να διασφαλίζεται πως οι μετανάστες δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν ρωγμές στο σύστημα.
Η Επιτροπή θα υποβάλει νέα νομοθετική πρόταση που θα καθορίζει σαφείς υποχρεώσεις συνεργασίας για τον επαναπατριζόμενο, με στόχο τον εξορθολογισμό της διαδικασίας επιστροφών. Η πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε τη σημασία της καταπολέμησης της διακίνησης ανθρώπων ως σημαντικού τομέα του οργανωμένου εγκλήματος.
Ένα από τα πρώτα καθήκοντα του Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων θα είναι να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για την προετοιμασία και την απόκριση σε υβριδικές επιθέσεις. Επιπλέον, η Επιτροπή δεσμεύεται να αναθεωρήσει την έννοια των χαρακτηρισμένων ασφαλών τρίτων χωρών μέχρι το επόμενο έτος.
«Ο νέος Κώδικας Συνόρων Σένγκεν που τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούλιο καθορίζει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών να σέβονται αυτές τις αρχές», κατέληξε.
