Ενέδρες, μάχες, ρίψη χειροβομβίδας καταμεσής αγοράς: τα βίαια επεισόδια πολλαπλασιάζονται στη διεκδικούμενη ινδική περιοχή του Κασμίρ, παρ’ όλα όσα διαλαλεί η κυβέρνηση στο Νέο Δελχί περί τάξης και ηρεμίας.
Το ιστορικό Κασμίρ μοιράστηκε ανάμεσα στην Ινδία και το Πακιστάν όταν έγινε ο χαοτικός χωρισμός τους, καθώς έδυε η βρετανική αυτοκρατορία, το 1947. Οι δυο γειτονικές χώρες διεκδικούν έκτοτε η καθεμιά για λογαριασμό της την κυριαρχία της περιοχής.
Το ινδικό τμήμα του Κασμίρ, με κατά πλειονότητα μουσουλμανικό πληθυσμό, έχει μετατραπεί εδώ και τριάντα πέντε χρόνια σε θέατρο ανταρτοπόλεμου αυτονομιστών, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς – στρατιωτικούς, αντάρτες και πολίτες. Η ένταση των εχθροπραξιών ανάμεσα στους περίπου μισό εκατομμύριο ινδούς στρατιώτες που είναι ανεπτυγμένοι στην περιοχή και στους αντάρτες έχει διακυμάνσεις ανάμεσα με την εποχή, την κατάσταση των σχέσεων Ινδίας–Πακιστάν, το πολιτικό κλίμα στο Νέο Δελχί.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η βία μοιάζει να ανέβηκε επίπεδο. Πέρα από τις συνηθισμένες επιθέσεις, οι αυτονομιστές δεν δίστασαν να βάλουν στο στόχαστρο την καρδιά της Σριναγκάρ, της μεγαλύτερης πόλης του Κασμίρ.
«Οι επιθέσεις δεν έχουν σκοπό μόνο να σκοτώσουν, αλλά επίσης να δείξουν πως δεν ισχύει η επίσημη ινδική ρητορική, σύμφωνα με την οποία όλα πάνε καλά», εκτιμά ο πρώην επικεφαλής της διοίκησης Βορρά των ενόπλων δυνάμεων της Ινδίας, ο στρατηγός ε.α. Ντιπέντρα Σιγκ Χούντα.
Το 2019, ο υπερεθνικιστής ινδουιστής πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ακύρωσε το καθεστώς ημιαυτονομίας του Κασμίρ, θέτοντάς το υπό δικό του κυβερνήτη, που έχει τη διακριτική ευχέρεια να αψηφά αποφάσεις του εκλεγμένου τοπικού κοινοβουλίου.
Η επιβολή του ασφυκτικού κεντρικού ελέγχου συνοδεύτηκε από κύμα μαζικών συλλήψεων και λογοκρισίας, ειδικά στο διαδίκτυο, με τη δυσαρέσκεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού να εντείνεται. Το Νέο Δελχί έκτοτε επαναλαμβάνει ακατάπαυστα πως η απόφαση αυτή, που το τοπικό κοινοβούλιο απαίτησε τον Οκτώβριο να ανακληθεί, έφερε «ειρήνη, ανάπτυξη και ευημερία» στο Κασμίρ.
Κάτι που οι αντάρτες, οι οποίοι διεκδικούν είτε ανεξαρτησία του Κασμίρ είτε την ένταξη του ινδικού τμήματός του στο Πακιστάν, αποπειρώνται να αντικρούσουν πολλαπλασιάζοντας τις ενέργειές τους. «Το μήνυμά τους, στην ουσία, είναι πως το Κασμίρ παραμένει πρόβλημα», εξηγεί ο στρατηγός ε.α. Χούντα.
Η Ινδία κατηγορεί συχνά το Πακιστάν πως εξοπλίζει τους αυτονομιστές και τους βοηθά να «παρεισφρέουν» στην επικράτειά του. Το Ισλαμαμπάντ αρνείται την κατηγορία, που δεν έπαψε ποτέ να του απευθύνει το Νέο Δελχί. Η «αναζωπύρωση» κινήσεων και στις δυο πλευρές των συνόρων το 2024 δεν θα ήταν «δυνατή χωρίς την ενεργή υποστήριξη του πακιστανικού στρατού», εκτιμά ο απόστρατος ανώτατος αξιωματικός.
Εν μέσω ατμόσφαιρας έντασης, ο στρατός είναι πανταχού παρών, στις πόλεις και στους δρόμους. Παράλληλα, έχουν ενεργοποιηθεί ξανά πολιτοφυλακές που εγγυώνται τη φρούρηση απομονωμένων χωριών. Στο μεταξύ, οι ένοπλοι έχουν γίνει κάτι σαν μέρος του τοπίου για πολλούς κατοίκους, που συνήθισαν να ζουν με τη βία.
Όταν εξερράγη χειροβομβίδα την 3η Νοεμβρίου σε αγορά στη Σριναγκάρ, αφήνοντας πίσω έναν νεκρό και 11 τραυματίες, οι έμποροι άνοιξαν ξανά τα καταστήματά τους προτού κλείσουν δυο ώρες. Ο απολογισμός των θυμάτων των επιθέσεων πάντως παραμένει μάλλον σταθερός, με 120 νεκρούς φέτος, έναντι 130 το 2023, σύμφωνα με το South Asia Terrorism Portal.
«Ο πόλεμος θα συνεχίζεται» με χαμηλή ένταση όσο το Κασμίρ παραμένει «κομμένο στα δυο», προέβλεψε αξιωματικός των δυνάμεων επιβολής της τάξης, που μίλησε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί, καθώς δεν έχει εξουσιοδότηση να μιλά στον Τύπο.
«Ελέγχουμε την κατάσταση», το Πακιστάν δυσκολεύεται να ανάψει ξανά τη φωτιά, συμπλήρωσε. Ο ινδικός στρατός διαβεβαιώνει πως εξάλειψε 720 αντάρτες τα τελευταία πέντε χρόνια. Τον Οκτώβριο, κορυφαίος αξιωματικός των ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή, ο Μ. Β. Σουτσίντρα, λογάριαζε ότι οι αυτονομιστές μαχητές που παραμένουν ακόμη ενεργοί είναι χονδρικά 130.
Αυτός ο τελευταίος αριθμός συμπεριλαμβάνει εκείνους – περιγράφονται με όρους όπως «καλά εκπαιδευμένοι» και «καλά οπλισμένοι» – που έρχονται από το Πακιστάν, είπε η πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου στις τοπικές δυνάμεις ασφαλείας. «Οι αιφνιδιαστικές επιθέσεις τους προκαλούν ζημιές, πάντως η κατάσταση είναι υπό έλεγχο», ανέφερε.
Μολονότι ο αριθμός των αυτονομιστών που συνεχίζουν τη δράση τους μοιάζει μάλλον περιορισμένος, ο στρατηγός ε.α. Χούντα δεν αναμένει αποκατάσταση της ηρεμίας, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. «Δεν βλέπω την κατάσταση να ηρεμεί άμεσα», είπε. Το Πακιστάν μοιάζει να θεωρεί ακόμη «πως το να παίζει το χαρτί της κλιμάκωσης του επιτρέπει το Κασμίρ να διατηρείται (…) στην επικαιρότητα», εξήγησε.
