Αναλύουμε τη σκέψη του Μαρκ Φίσερ σχετικά με την ψηφιακή επικοινωνία και τον καπιταλιστικό ρεαλισμό. Είναι από τα έργα που δεν απαιτούν από τον αναγνώστη να ταυτιστεί με το θεωρητικό υπόβαθρο του συγγραφέα, στην προκειμένη περίπτωση του Άγγλου πολιτισμικού κριτικού Μαρκ Φίσερ (1968-2017). Η αρθρογραφία του στο μπλογκ k-punk αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την κριτική θεωρία στη δεκαετία του 2000. Το βιβλίο «Ακύρωση του μέλλοντος», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες με την αξιόπιστη μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαγεωργίου, περιλαμβάνει 22 κείμενα του αυτόχειρα Φίσερ, ο οποίος αντλούσε αναλυτικά εργαλεία από τις μαρξιστικές και αλτουσεριανές θεωρίες, καταλήγοντας σε μια μοναδική και πρωτότυπη οπτική.
Ο καπιταλιστικός ρεαλισμός περιγράφεται ως η πεποίθηση ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στον καπιταλισμό, μεταμορφώνοντας το γνωστό there is no alternative της Μάργκαρετ Θάτσερ. Αυτή η αντίληψη, όπως επισημαίνει ο Φίσερ, έχει οδηγήσει σε μια πολιτισμική στασιμότητα, όπου κανείς δεν περιμένει τίποτε ριζοσπαστικό, ενώ οι πολιτικές αναφορές μοιάζουν να έχουν χάσει τη δυναμική τους. Η δημοφιλής μουσική του 21ου αιώνα, σύμφωνα με τον Φίσερ, έχει συμβολίσει αυτή τη στασιμότητα, αν και οι καλλιτέχνες κάνουν νύξεις για το παρελθόν, οι οποίες υποβιβάζονται σε έναν προοδευτισμό επιφανειακής φύσης.
Η αδιάκοπη ροή της ψηφιακής επικοινωνίας έχει γίνει ένας καταναγκασμός που θυμίζει φαγούρα, χειροτερεύοντας όσο περισσότερο τον ενοχλείς. Όπως αναφέρει, η ανάγκη να ελέγχει κανείς τα μηνύματά του προκαλεί απογοήτευση, ανεξαρτήτως της ποσότητας των μηνυμάτων που λαμβάνει. Η γραφειοκρατία και το ψηφιακό άγχος εντείνουν την καθημερινότητα των ανθρώπων, με πολλούς γονείς να αισθάνονται την πίεση της εργασίας ακόμα και στις διακοπές τους.
Ο Φίσερ, με τις παρατηρήσεις του, αναδεικνύει τις διαρθρωτικές αλλαγές στον πολιτισμό και τη μαζική κουλτούρα, εξερευνώντας τη σύνθετη σχέση τους με την εξουσία και την αλλοτρίωση. Στη διάρκεια της ζωής του, επισημαίνει την ανάγκη για μια νέα πολιτική της ψυχικής υγείας, ικανή να αναδείξει τις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής, καθώς και τη βαθύτερη ανησυχία ότι κάτι θεμελιώδες έχει χαθεί, χωρίς να υπάρχει εναλλακτική.
Ο Μαρκ Φίσερ αυτοκτόνησε το 2017, στα 49 του, αφού είχε ζήσει χρόνια με την κατάθλιψη. Μετά τον θάνατό του, εκδόθηκε το τελευταίο του έργο «Το αλλόκοτο και το απόκοσμο», επιβεβαιώνοντας ότι η έμπνευση του προέρχονταν από τους εσωτερικούς του δαίμονες και τη μυστική του θλίψη για τον νέο αιώνα.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
