Η Ρωσία και η Ουκρανία κατέληξαν σε ξεχωριστές συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες για προσωρινή αναστολή των εχθροπραξιών στη Μαύρη Θάλασσα, έπειτα από τριήμερες ειρηνευτικές συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία.
Η Ουάσινγκτον ανακοίνωσε πως όλες οι πλευρές δεσμεύονται να εργαστούν για μια «διαρκή και σταθερή ειρήνη», ενώ η συμφωνία αναμένεται να επαναφέρει μια σημαντική εμπορική δίοδο. Παράλληλα, τα εμπλεκόμενα κράτη δεσμεύτηκαν να προωθήσουν μέτρα για την εφαρμογή της ήδη συμφωνημένης απαγόρευσης επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές. Ωστόσο, η Μόσχα διευκρίνισε ότι η κατάπαυση του πυρός στη θάλασσα θα τεθεί σε ισχύ μόνο εφόσον αρθούν συγκεκριμένες κυρώσεις που επηρεάζουν το εμπόριο τροφίμων και λιπασμάτων.
Στο Ριάντ, Αμερικανοί αξιωματούχοι πραγματοποίησαν ξεχωριστές διαβουλεύσεις με εκπροσώπους από τη Μόσχα και το Κίεβο, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός, χωρίς όμως να υπάρξει άμεση συνάντηση μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαρακτήρισε τη συμφωνία για παύση των επιθέσεων στη Μαύρη Θάλασσα ως ένα θετικό βήμα, αν και δήλωσε επιφυλακτικός για την αποτελεσματικότητά της. «Είναι ακόμα νωρίς για να πούμε αν θα αποδώσει, αλλά ήταν οι σωστές συζητήσεις, οι σωστές αποφάσεις, τα σωστά βήματα», ανέφερε σε δηλώσεις του από το Κίεβο. Πρόσθεσε, επίσης, ότι πλέον κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει την Ουκρανία πως δεν επιδιώκει μια βιώσιμη ειρήνη, απαντώντας έτσι στις προηγούμενες αιτιάσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι το Κίεβο μπλοκάρει μια συμφωνία.
Παρά τις ανακοινώσεις της Ουάσινγκτον, το Κρεμλίνο κατέστησε σαφές ότι η εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα δεν θα τεθεί σε εφαρμογή πριν αρθούν οι κυρώσεις που επιβάλλονται σε ρωσικές τράπεζες και επιχειρήσεις που εμπλέκονται στο διεθνές εμπόριο τροφίμων και λιπασμάτων. Μεταξύ των ρωσικών αιτημάτων περιλαμβάνεται η επανασύνδεση συγκεκριμένων τραπεζών με το σύστημα πληρωμών SwiftPay, η άρση περιορισμών στις υπηρεσίες πλοίων υπό ρωσική σημαία που μεταφέρουν αγροτικά προϊόντα, καθώς και η αποκατάσταση των εμπορικών συναλλαγών που αφορούν γεωργικό εξοπλισμό και άλλα απαραίτητα αγαθά για την αγροτική παραγωγή.
How Russia behaves in the coming days will reveal a lot—if not everything. If there are air raid alerts again, if there is renewed military activity in the Black Sea, if Russian manipulations and threats continue—then new measures will need to be taken, specifically against… pic.twitter.com/godMMN8d3K
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 25, 2025
Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου δεν διευκρίνισε πότε θα τεθεί σε ισχύ η συμφωνία, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο άρσης κυρώσεων, απάντησε: «Τις εξετάζουμε όλες αυτή τη στιγμή».
Η Ουάσινγκτον διαβεβαίωσε πως θα συνδράμει στην αποκατάσταση της ρωσικής πρόσβασης στις διεθνείς αγορές αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων, μια δέσμευση που ο Ζελένσκι χαρακτήρισε «αποδυνάμωση των θέσεων». Ο Ουκρανός πρόεδρος προειδοποίησε πως αν η Μόσχα δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της, το Κίεβο θα πιέσει για νέες κυρώσεις και επιπλέον στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ.
Στη νυχτερινή του ομιλία, ο Ζελένσκι κατηγόρησε τη Ρωσία ότι ψεύδεται, υποστηρίζοντας πως η εφαρμογή της εκεχειρίας δεν εξαρτάται από την άρση κυρώσεων. Ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, Ρουστέμ Ουμέροφ, ανέφερε ότι τρίτες χώρες ενδέχεται να επιβλέψουν τη συμφωνία, ενώ προειδοποίησε πως η παρουσία ρωσικών πολεμικών πλοίων πέρα από το ανατολικό τμήμα της Μαύρης Θάλασσας θα θεωρηθεί απειλή για την εθνική ασφάλεια της Ουκρανίας και θα αντιμετωπιστεί αναλόγως.
Η συμφωνία αυτή θυμίζει την προηγούμενη ρύθμιση του 2022 για την ασφαλή διέλευση εμπορικών πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα, από την οποία η Ρωσία αποχώρησε το 2023, επικαλούμενη μη τήρηση βασικών όρων.
Πέρα από την εκεχειρία στη θάλασσα, οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να εφαρμόσουν μέτρα αποτροπής επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές. Οι ρωσικοί βομβαρδισμοί έχουν προκαλέσει σοβαρές διακοπές ρεύματος στην Ουκρανία, ενώ επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις έχουν προκαλέσει διεθνή ανησυχία.
Η απαγόρευση επιθέσεων είχε συζητηθεί σε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, ωστόσο, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση, Ρωσία και Ουκρανία αλληλοκατηγορήθηκαν για παραβιάσεις της.
Την Τρίτη, η Μόσχα κατηγόρησε το Κίεβο ότι συνεχίζει να στοχεύει μη στρατιωτικές ενεργειακές υποδομές της Ρωσίας, ενώ η Ουκρανία ανέφερε ότι ρωσικά πλήγματα τραυμάτισαν περισσότερους από 100 ανθρώπους στη Σούμι και πως εξαπέλυσε αντεπίθεση στο Κουρσκ, σκοτώνοντας έως και 30 Ρώσους στρατιώτες.
Ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, χαρακτήρισε τη συμφωνία για τη Μαύρη Θάλασσα ως έναν τρόπο επιστροφής της Ρωσίας στις διεθνείς αγορές και τόνισε ότι στόχος είναι η εγγύηση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας.
Ο Λαβρόφ εκτίμησε ότι ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος, Στιβ Γουίτκοφ, υπερεκτιμά την επιρροή των Ευρωπαίων συμμάχων της Ουκρανίας, σημειώνοντας ότι ούτε το Κίεβο ούτε η Δύση δείχνουν διατεθειμένοι να υποχωρήσουν. Παράλληλα, αν και εξήρε τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ για αποκλιμάκωση, υπογράμμισε πως η Μόσχα θα παραμείνει επιφυλακτική. «Να εμπιστεύεσαι, αλλά να επαληθεύεις», υπενθύμισε, παραπέμποντας στον Ρόναλντ Ρέιγκαν.
