Αναλύοντας την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της Αθήνας και της Κωνσταντινούπολης μέσα από το έργο του Αλέξη Πολίτη. Text: Όπως είναι ευρέως γνωστό, για τους Έλληνες, και ιδιαίτερα για τους κατοίκους της Αθήνας, η οπτική επαφή με το καλλιτεχνικό μνημείο του Παρθενώνα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η εντύπωση που έχουμε σχηματίσει για τον Παρθενώνα είναι αποτέλεσμα εικόνων που έχουμε αφομοιώσει από νεαρή ηλικία, επηρεασμένες από επιφανειακά στοιχεία όπως σχέδια σε κουτιά γλυκισμάτων και σχολικά βιβλία. Επίσης, οι καθημερινές μας εμπειρίες περιλαμβάνουν μόνο θολές αντιλήψεις από διαφορετικά σημεία της πόλης. Για να αναγνωρίσουμε πραγματικά τη σημασία του μνημείου, απαιτείται από εμάς μια διανοητική προσπάθεια που υπερβαίνει την απλή τουριστική θεώρηση.
Ανάλογες προσεγγίσεις απαιτούνται και για την κατανόηση της έννοιας της ελευθερίας και του νέου ελληνικού κράτους το 1830. Έχουμε εθιστεί στην αντίληψη ότι η επανάσταση ήταν αναπόφευκτη και ότι η τουρκοκρατία υπήρξε απλώς ένα παροδικό φαινόμενο. Ωστόσο, η πραγματικότητα ήταν διαφορετική, με την επανάσταση και την εγκαθίδρυση ενός ανεξάρτητου κράτους να συνιστούν ρήξεις με το παρελθόν και την τουρκοκρατία να επηρεάζει την ελληνική πολιτική σκηνή για πάνω από δύο χιλιετίες.
Το μέλλον του ελληνικού κράτους έθετε ερωτήματα για το αν θα μπορούσε να είναι ένα νεωτερικό, εθνικό κράτος όπως η Αθήνα, ή μια αναβίωση της πολυεθνοτικής βυζαντινής αυτοκρατορίας με κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Η επίγνωση ότι αυτές οι δύο προσεγγίσεις ήταν αντικρουόμενες δεν είχε γίνει πλήρως κατανοητή, καθώς οι Έλληνες προσδοκούσαν τη συνένωση με την Κωνσταντινούπολη, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει τον ελληνικό εθνικισμό.
Αποσπάσματα από το έργο του Αλέξη Πολίτη Ρομαντικά χρόνια: Ιδεολογίες και Νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880 προσφέρουν μια μοναδική προοπτική για την κατανόηση αυτών των πολιτιστικών και ιστορικών θεμάτων. Ο Αλέξης Πολίτης, ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, υπηρέτησε με σθένος στην προώθηση της ελληνικής φιλολογίας και πολιτισμού μέχρι το θάνατό του, στις 12 Απριλίου 2025, σε ηλικία 80 ετών.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
