Οι καρδιακές παθήσεις αποτελούν την κυριότερη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας στον δυτικό κόσμο. Τη λύση στο πρόβλημα των καρδιακών παθήσεων αναζητούν επιστήμονες του Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ με τη χρήση οργανοειδών, δηλαδή συστημάτων που παράγονται από ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα.
Ο βασικός λόγος που οι περισσότεροι άνθρωποι πάσχουν από καρδιακές παθήσεις είναι ότι, σε αντίθεση με άλλους ιστούς, η καρδιά δεν μπορεί να παράγει νέα κύτταρα. Αν για οποιονδήποτε λόγο κάποια από αυτά καταστραφούν, η βλάβη είναι μη αναστρέψιμη. Ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Χατζηστέργος, αναφέρεται στην παρουσίαση που θα πραγματοποιήσει σε workshop με θέμα τα οργανοειδή, στο πλαίσιο του 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Αναγεννητικής Ιατρικής (ΚΕΔΕΑ, 5-7 Σεπτεμβρίου).
Μελετούμε για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό και αν μπορούμε να επέμβουμε ώστε η καρδιά να ανακτήσει την ικανότητα παραγωγής κυττάρων στην ενήλικη ζωή. Παράλληλα, σημειώνει ότι για την εύρεση λύσης σε αυτό το πρόβλημα στοχεύει έρευνα με χρήση οργανοειδών που πραγματοποιείται στο Εργαστήριο Βιολογίας Ανάπτυξης του Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ, σε συνεργασία με το ΕΚΕΤΑ και το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, με χρηματοδότηση από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Τι είναι τα οργανοειδή
Τα οργανοειδή με τα οποία ασχολούμαστε στο Εργαστήριο είναι κάποια συστήματα που παράγουμε από τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Παίρνουμε, δηλαδή, είτε αίμα είτε δέρμα από κάποιον άνθρωπο, συνήθως κάποιον ασθενή. Με γενετικό τρόπο επιστρέφουμε αυτά τα κύτταρα πίσω στον χρόνο, στο στάδιο που ήταν περίπου 5,5-6 ημερών έμβρυο. Από κει και πέρα αναπαράγουμε διαδικασίες ανάπτυξης για να δημιουργήσουμε κάποια αντίγραφα ιστών που βρίσκονται σε ένα όργανο, όπως π.χ. η καρδιά ή το νευρικό σύστημα.
Παράλληλα, διευκρινίζει ότι τα οργανοειδή είναι μικρά αντίγραφα ιστών, τα οποία δεν έχουν σχήμα καρδιάς αλλά μοιάζουν με ιστούς της καρδιάς. Τα συγκεκριμένα που παράγουμε είναι και καρδιά και νευρικό σύστημα μαζί. Όπως επισημαίνει ο κ. Χατζηστέργος, στο workshop θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της έρευνας με οργανοειδή που προσομοιάζουν την ανάπτυξη καρδιάς.
Οι μελέτες μας έχουν εντοπίσει κάποιους μοριακούς μηχανισμούς και μία πολύ κρίσιμη μεταβολική οδό: πώς τα καρδιακά κύτταρα παράγουν ενέργεια πριν και μετά τη γέννηση. Είναι, λοιπόν, ένας μεταβολικός μηχανισμός που έχουμε εντοπίσει και υπάρχουν κάποια σκευάσματα που δοκιμάζονται στο Εργαστήριο ως πιθανοί τρόποι για να μπορέσει το μυοκάρδιο να αποκτήσει την ικανότητα αναγέννησης ή ανάπλασης.
Ενθαρρυντικά αποτελέσματα μελέτης για τη θεραπεία Αταξίας του Φρίντριχ
Σε πιο προχωρημένο στάδιο βρίσκεται μία άλλη μελέτη που διεξάγεται στο Εργαστήριο Βιολογίας Ανάπτυξης και αφορά την Αταξία του Φρίντριχ. Έχουμε ιδρύσει μια νεοφυή εταιρεία βιοτεχνολογίας, την KosBio, με στόχο την ανάπτυξη μιας θεραπείας για αυτή τη σπάνια πάθηση. Έχουμε ολοκληρώσει ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των προκλινικών μελετών και είμαστε σε φάση αναζήτησης χρηματοδότησης για να ξεκινήσει η κλινική μελέτη μέσα στην επόμενη διετία.
Η υπό ανάπτυξη θεραπεία είναι ένα πεπτίδιο, το οποίο στοχεύει σε έναν μεταβολικό μηχανισμό. Είναι ένα φάρμακο που θα πρέπει κάποιος να το παίρνει εφ’ όρου ζωής, αλλά τα αποτελέσματα που έχουμε είναι αρκετά ενθαρρυντικά μέχρι στιγμής.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
