Η καλλιέργεια της μαστίχας στη νότια Χίο έχει αντέξει στον χρόνο, αλλά σήμερα αντιμετωπίζει σύγχρονες προκλήσεις. Η κλιματική κρίση, η τεχνολογική μετάβαση και η έλλειψη νέων καλλιεργητών είναι μόνο μερικά από τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Σε αυτό το σταυροδρόμι, ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα γεννιέται μέσα στους μαστιχώνες, δίπλα στους παραγωγούς. Το πρόγραμμα «Μαστιχόδεντρα: Διασφαλίζοντας το μέλλον ενός εθνικού προϊόντος» έρχεται να δώσει μια ουσιαστική και πρακτική απάντηση. Αποσκοπεί στη μεταφορά γνώσης από παραγωγό σε παραγωγό και στην οργάνωση ενός δικτύου συνεργασίας και καινοτομίας.
Αυτό επισημαίνει ο συντονιστής της επιστημονικής ομάδας του προγράμματος, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Οι πρωτόγνωρες προκλήσεις του 21ου αιώνα περιλαμβάνουν την κλιματική κρίση, την ανάγκη για βιώσιμες πρακτικές και την οικονομική αβεβαιότητα, που απειλούν να διαρρήξουν έναν κύκλο ζωής αιώνων. Ο κ. Χατζηλαζάρου προσθέτει ότι το πρόγραμμα προσφέρει μια σπάνια, ολιστική προσέγγιση, σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες των παραγωγών.
Το πρόγραμμα έχει αναγνωριστεί ως πρότυπο αγροτικής εκπαίδευσης από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Agri) και βραβεύτηκε στα Bravo Sustainability Awards. Ο Οργανισμός Νέα Γεωργία – Νέα Γενιά υλοποιεί το πρόγραμμα σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ανθοκομίας του ΑΠΘ και την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου (ΕΜΧ).
Το επίκεντρο του προγράμματος είναι η ενδυνάμωση των παραγωγών μέσω της γνώσης. Ειδικότερα, 24 νέοι παραγωγοί εκπαιδεύονται για να μεταδώσουν τη γνώση στους συγχωριανούς τους, δημιουργώντας έτσι ένα δυναμικό δίκτυο τεχνογνωσίας.
Η καλλιέργεια της μαστίχας είναι οικογενειακή υπόθεση στη νότια Χίο, όπου οι γυναίκες παίζουν σημαντικό ρόλο. Η μαστίχα είναι στενά συνδεδεμένη με την τοπική ταυτότητα και δεν αποτελεί μόνο οικονομική δραστηριότητα, αλλά και παράδοση. Το πρόγραμμα αναγνωρίζει αυτή τη δυναμική και τη στηρίζει.
Η κλιματική κρίση έχει επιπτώσεις στις καλλιέργειες, αλλά το πρόγραμμα προτείνει αλλαγές στις τεχνικές καλλιέργειας και έρευνα για νέους γενότυπους. Η μαστίχα μπορεί να αντέξει αυτές τις προκλήσεις, καθώς έχει ήδη ενσωματωθεί στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO.»
Η επέκταση των χρήσεων της μαστίχας προσθέτει υπεραξία, με τη μαστίχα να βρίσκεται σε φαρμακευτικά, καλλυντικά και γαστρονομικά προϊόντα. «Η μοναδικότητα της μαστίχας της Χίου την καθιστά ένα από τα πιο αυθεντικά προϊόντα της Μεσογείου», επισημαίνεται.
Το πρόγραμμα «Μαστιχόδεντρα» δεν είναι απλώς μια επιδοτούμενη δράση αλλά μια ζωντανή κοινότητα που ενώνει παράδοση και καινοτομία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
