Τον έχουν αποκαλέσει «λευκό ιππότη της ακαδημαϊκής κοινότητας», «ταραχοποιό υπέρ της αλήθειας» και «επίμονο κριτή». Ο Λόνι Μπεζανσόν είναι επίκουρος καθηγητής Οπτικοποίησης Δεδομένων στο Πανεπιστήμιο του Λινσέπινγκ (Linkoping University) στη Σουηδία, ωστόσο είναι περισσότερο γνωστός για τις ερευνητικές του προσπάθειες να αποκαλύψει απάτες σε επιστημονικά άρθρα.
Μόλις τον περασμένο μήνα σε μελέτη που εκπονήθηκε κατόπιν ανάθεσης από τη Διεθνή Μαθηματική Ένωση (IMU) και τη Γερμανική Μαθηματική Ένωση (DMV), μια διεθνής ομάδα συγγραφέων αποκάλυψε συστηματικές απάτες σε ερευνητικές εργασίες στον τομέα των Μαθηματικών.
Συναντήσαμε τον Λόνι Μπεζανσόν στο 12ο Heidelberg Laureate Forum, όπου συμμετείχε σε πάνελ για την επιστημονική ακεραιότητα. Στις αίθουσες και τους διαδρόμους του φόρουμ το θέμα της απάτης σε επιστημονικές έρευνες ήταν συχνό θέμα συζήτησης και το πάνελ προκάλεσε πλήθος ερωτήσεων από το κοινό.
Σε μια περίοδο που η επιστημονική κοινότητα συγκλονίζεται από σκάνδαλα, ο Λόνι Μπεζανσόν θεωρείται ένας από τους πιο δραστήριους επιστημονικούς ντετέκτιβ, καθώς αποφάσισε να αξιοποιήσει την εμπειρία του στην ερευνητική μεθοδολογία και τη στατιστική για να εντοπίσει απάτες, υπερασπιζόμενος τη διαφάνεια.
«Το πρόβλημα της ακεραιότητας της έρευνας είναι τεράστιο και νομίζω ότι έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο στην κοινωνία με τρόπους που δεν φανταζόμαστε πάντα», λέει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Όπως περιγράφει, δεν είναι μόνο η κατασπατάληση εκατομμυρίων από χρηματοδοτήσεις για έρευνες, αλλά και οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, από την απώλεια ευκαιρίας για αποτελεσματικότερες θεραπείες για τους ασθενείς ή την προώθηση φαρμάκων ως ασφαλή, ενώ στην πραγματικότητα μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες στην υγεία.
Αυτό το τελευταίο συνέβη και κατά την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 όταν ο Λόνι Μπεζανσόν μαζί με άλλους ερευνητές και δημοσιογράφους αποκάλυψαν σοβαρά μεθοδολογικά προβλήματα στην πολυσυζητημένη τότε έρευνα του Ινστιτούτου Μεσογειακών Λοιμώξεων της Μασσαλίας (IHU) και του τότε διευθυντή του, Ντιντιέ Ραούλ, για τη θεραπεία του Covid-19 με το φάρμακο κατά της ελονοσίας υδροξυχλωροκίνη.
Η περίπτωση του Ντιντιέ Ραούλ δεν ήταν όμως η μοναδική, καθώς ο Λόνι εντόπισε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και άλλες επιστημονικές έρευνες, που αξιολογούνταν από κριτές σε μία μόνο ημέρα ή όπου οι συγγραφείς ήταν και εκδότες του περιοδικού στο οποίο δημοσιεύονταν.
Υπάρχουν ορισμένα προειδοποιητικά σημάδια που κινητοποιούν τον κ. Μπεζανσόν και τους άλλους ντετέκτιβ να διερευνήσουν περαιτέρω μια επιστημονική δημοσίευση: παραποιημένες από λογισμικά επιστημονικές ορολογίες (tortured phrases), κείμενα γραμμένα από τεχνητή νοημοσύνη, εικόνες που έχουν αντιγραφεί, εξαιρετικά σύντομος χρόνος αξιολόγησης από ομότιμους (peer review) ή άρθρα των οποίων οι μέθοδοι βασίζονται μόνο σε εργασίες που έχουν ανακληθεί.
Ο Λόνι Μπεζανσόν εκτιμά ότι το σύστημα που έχει δημιουργηθεί στον ακαδημαϊκό χώρο με την υποχρέωση να έχουν οι επιστήμονες πολλές δημοσιευμένες εργασίες και ετεροαναφορές «δεν είναι βιώσιμο». «Οι άνθρωποι πιέζονται να κάνουν απάτες και θα πρέπει πραγματικά να σκεφτούμε γιατί έχουμε ένα σύστημα που το δημιούργησε αυτό εξαρχής».
*Φωτογραφία του Λόνι Μπεζανσόν/Credit: Julie G.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
