«Η δημοκρατία γεννήθηκε τη στιγμή που η ανθρωπότητα διάλεξε τον διάλογο αντί της επιβολής — τις λέξεις αντί των όπλων» τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός και βουλευτής ΠΑΣΟΚ Γιώργος Α. Παπανδρέου μιλώντας σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε, στο πλαίσιο της Εβδομάδας Δημοκρατίας, το Albert Hirschman Center του Geneva Graduate Institute, σε συνεργασία με την τοπική κυβέρνηση της Γενεύης, με θέμα «Μπορεί η Δημοκρατία να επιβιώσει της πόλωσης;».
Αναφερόμενος στον Όμηρο και την Ιλιάδα, τόνισε ότι οι αρχαίοι Έλληνες, μέσα από την επίγνωση των συνεπειών της οργής και της βίας, αναζήτησαν έναν νέο τρόπο συνύπαρξης: τη συμμετοχή, τη λογική και τον διάλογο.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, ο πρώην πρωθυπουργος σημείωσε ότι η δημοκρατία υπήρξε «η πρώτη μεγάλη ηθική και πολιτική καινοτομία διαχείρισης των συγκρούσεων χωρίς βία».
Αναλύοντας τη σύγχρονη κρίση της δημοκρατίας, ο κ. Παπανδρέου επεσήμανε ότι το πρόβλημα δεν είναι οι διαφωνίες, αλλά η απώλεια της ικανότητας για δημιουργική διαφωνία:
«Η κρίση της εποχής μας δεν είναι ότι διαφωνούμε. Είναι ότι έχουμε χάσει τα εργαλεία του διαλόγου, της εμπιστοσύνης και της κοινής λογικής».
Η απώλεια αυτών των αρετών, τόνισε, οδηγεί στη διάβρωση των θεσμών και στην επανεμφάνιση αυταρχικών τάσεων. «Ο αυταρχισμός δεν είναι η αιτία της παρακμής της δημοκρατίας — είναι το αποτέλεσμά της», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στις ρίζες της κρίσης, μίλησε για τη μετατόπιση της εξουσίας από τους πολίτες προς τα κέντρα οικονομικής και τεχνολογικής ισχύος:
«Η εξουσία έχει ξεφύγει από τον δήμο. Ο πλούτος έχει μετατραπεί σε εξουσία — και η ανισότητα σε αδικία. Όταν η δημοκρατία δεν παράγει δικαιοσύνη, γεννά θυμό. Και ο θυμός είναι το λίπασμα του λαϊκισμού και της πόλωσης».
Προτείνοντας ένα νέο όραμα «ριζοσπαστικής δημοκρατίας» – όχι ακραίας, αλλά ριζωμένης στις αξίες της συμμετοχής, της λογοδοσίας και της ισότητας – ο κ. Παπανδρέου κάλεσε σε αναγέννηση της δημοκρατίας μέσα από σύγχρονα εργαλεία:
* Συμμετοχικά και διαβουλευτικά σώματα πολιτών, σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
* Εκδημοκρατισμό της οικονομίας, μέσω συνεταιριστικών και κοινοτικών σχημάτων ιδιοκτησίας.
* Δημοκρατική ρύθμιση των ψηφιακών πλατφορμών, για την αποκατάσταση της δημόσιας σφαίρας του διαλόγου.
* Εκπαίδευση του πολίτη, με έμφαση στην καλλιέργεια ήθους, κριτικής σκέψης και αλληλεγγύης.
«Η δημοκρατία δεν αμύνεται με όπλα», τόνισε και πρόσθεσε πως «Υπερασπίζεται τον εαυτό της μέσα από την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, την κοινωνική δικαιοσύνη και τον σεβασμό».
Κλείνοντας, προειδοποίησε για τα «εγχειρίδια των αυταρχικών» που εκμεταλλεύονται τον φόβο, τη φτώχεια και τη σύγχυση, και παρουσίασε το «Αντίδοτο του Πολίτη» — τη διαφάνεια, την ενσυναίσθηση, τη συνεργασία και πάνω απ’ όλα την ελπίδα: «Η εποχή της ανασφάλειας μπορεί να γίνει εποχή αναγέννησης — αν ξαναμάθουμε να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον».
Στο περιθώριο των εκδηλώσεων, αναφέρεται στην ίδια ανακοίνωση, ο Γιώργος Α. Παπανδρέου επισκέφθηκε τα κεντρικά γραφεία του Παγκοσμίου Οργανισμού Εργασίας (ILO), όπου συναντήθηκε με τον Γενικό Διευθυντή Gilbert F. Houngbo. Συζήτησαν για τις παγκόσμιες προκλήσεις που επηρεάζουν τα εργασιακά δικαιώματα και το μέλλον της εργασίας, καθώς και για τη διαμόρφωση ενός νέου ρυθμιστικού πλαισίου αντιμετώπισης των στρεβλώσεων που προκαλεί η κυριαρχία της «platform economy». Επίσης, αντάλλαξαν απόψεις για την ανάγκη προστασίας των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους χώρους εργασίας διεθνώς.
Στη συνέχεια επισκέφθηκε το ιστορικό Hôtel-de-Ville της Γενεύης, όπου συνεδριάζουν η τοπική κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο και συναντήθηκε με τον Γενικό Γραμματέα του Κοινοβουλίου, Dr. Laurent Koelliker. Ξεναγήθηκε στην αίθουσα Alabama, όπου πραγματοποιήθηκε η πρώτη διεθνής διαιτησία – η «υπόθεση Αλαμπάμα» – και υπογράφηκε η Πρώτη Διακήρυξη της Γενεύης για την προστασία των τραυματιών πολέμου, που οδήγησε στη δημιουργία του Ερυθρού Σταυρού.
Ο κ. Παπανδρέου είχε επίσης συναντήσεις στα γραφεία του World Economic Forum, όπου ενημερώθηκε από τον Managing Director Maroun Kairouz και τον Head of Europe & Eurasia Andrew Caruana Galizia, καθώς και από στελέχη ελληνικής καταγωγής, για τις τρέχουσες πρωτοβουλίες του Forum σε θεματικά και γεωγραφικά πεδία δράσης.
Τέλος, υπό την ιδιότητά του ως προέδρου του Κέντρου Ολυμπιακής Εκεχειρίας, είχε συνάντηση εργασίας με την πρόεδρο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Kristy Coventry, με αντικείμενο τον προγραμματισμό των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του Κέντρου για την προώθηση της ειρηνικής συνύπαρξης και των ολυμπιακών αξιών, καθώς και τη συζήτηση μελλοντικών πρωτοβουλιών ενόψει των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων Μιλάνο-Κορτίνα 2026 και των Ολυμπιακών Αγώνων Λος Άντζελες 2028.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
