Η κινεζική πλευρά τονίζει συνεχώς ότι η παρουσία της στον Πειραιά αποτέλεσε «ανάσα» για την ελληνική οικονομία, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση του λιμανιού και στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Οι δηλώσεις και ο τρόπος προσέγγισης της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, έχουν ήδη προκαλέσει εντάσεις και συζητήσεις, καθώς οι πρώτες παρεμβάσεις της σχετικά με το λιμάνι του Πειραιά και τον ρόλο της κινεζικής Cosco αποκαλύπτουν μια αντίληψη που βλέπει κρίσιμες ελληνικές υποδομές κυρίως ως γεωπολιτικά διακυβεύματα και όχι ως αντικείμενα που υπόκεινται σε σεβαστές συμβατικές και κυριαρχικές επιλογές της Ελλάδας.
Η παραίνεσή της ότι «υπάρχουν τρόποι» να παρακαμφθεί μια σύμβαση παραχώρησης που έχει εγκριθεί από τη Βουλή, η οποία εφαρμόζεται εδώ και χρόνια και δεσμεύει θεσμικά το ελληνικό κράτος, προκάλεσε όχι μόνο έντονη αντίδραση από το Πεκίνο, αλλά και εμφανή δυσφορία στην Αθήνα, που προσπαθεί να βρει ισορροπία ανάμεσα στην εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης με τις ΗΠΑ και τον σεβασμό των υφιστάμενων διεθνών συμφωνιών.
Η Cosco, η οποία διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, έχει αναλάβει βάσει της σύμβασης επενδύσεις ύψους 293 εκατ. ευρώ στην πρώτη επενδυτική φάση και επιπλέον 56 εκατ. ευρώ στη δεύτερη. Το συνολικό ποσό που έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα φτάνει περίπου τα 175 εκατ. ευρώ, μέρος του οποίου καταβλήθηκε σε μια περίοδο βαθιάς δημοσιονομικής κρίσης, όταν ο Πειραιάς χρειαζόταν επειγόντως κεφάλαια για να παραμείνει λειτουργικός. Η κινεζική πλευρά τονίζει συνεχώς ότι η παρουσία της στον Πειραιά αποτέλεσε «ανάσα» για την ελληνική οικονομία, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση του λιμανιού και στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Η νέα Αμερικανίδα πρέσβειρα, ωστόσο, χαρακτήρισε «ατυχές» το γεγονός της παραχώρησης και υπονόησε πως «υπάρχουν τρόποι αυτό να παρακαμφθεί», τοποθέτηση που άνοιξε έναν κύκλο εντάσεων και ερωτημάτων σχετικά με το κατά πόσο τέτοιου είδους δηλώσεις παραβλέπουν τη θεσμική συνέχεια της χώρας υποδοχής (pacta sunt servanda) και κυρίως τα όρια της διπλωματικής ευπρέπειας.
Οι δηλώσεις της Γκίλφοϊλ για τον Πειραιά, όμως, δεν άφησαν αδιάφορη την κινεζική πλευρά. Η κινεζική πρεσβεία στην Αθήνα απάντησε με ασυνήθιστα αυστηρό ύφος, κάνοντας λόγο για «αβάσιμες επιθέσεις» και «κακόβουλη συκοφάντηση» της σινοελληνικής συνεργασίας. Σε ανακοίνωσή της τόνισε ότι η επένδυση της Cosco συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάταξη του λιμανιού και δημιούργησε χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ κατηγόρησε ευθέως την Ουάσιγκτον για «ψυχροπολεμική νοοτροπία». Η δημόσια υπόδειξη προς την Ελλάδα να «πουλήσει το λιμάνι», σύμφωνα με την πρεσβεία, συνιστά «σοβαρή παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας», ενώ η Αμερικανίδα πρέσβειρα καλείται να «αναλογιστεί σοβαρά» τις παρεμβάσεις της.
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να ρίξει τους τόνους, υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα σέβεται τις συμφωνίες που έχει συνάψει και δεν εξετάζει ανατροπή της σύμβασης με την Cosco. «Η παραχώρηση έγινε σε περίοδο δημοσιονομικής κρίσης, όταν δεν υπήρχε άλλη προσφορά», ανέφερε διπλωματική πηγή, σημειώνοντας ότι η χώρα παραμένει ανοιχτή σε επενδύσεις, αλλά οι υφιστάμενες συμβατικές δεσμεύσεις αποτελούν αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο.
«Το λιμάνι της Ελευσίνας»
Η Ουάσιγκτον θέλει να δείξει πως έχει λόγο στην ελληνική λιμενική πολιτική και το επιχειρεί με σχέδια δημιουργίας νέου λιμανιού στην Ελευσίνα. Η προχθεσινή συνάντηση του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου με την Κίμπερλι Γκίλφοϊλ είχε ως αντικείμενο το πως η ΟΝΕΧ, η εταιρεία που έχει αναλάβει τα Ναυπηγεία Ελευσίνας και έχει ενισχυθεί με 125 εκατ. δολάρια από την κρατική τράπεζα DFC των ΗΠΑ, θα μπορούσε να επεκτείνει τις δραστηριότητές της πέραν της ναυπηγικής, εισχωρώντας στον εμπορικό, λιμενικό, ενεργειακό, διαμετακομιστικό και αμυντικό τομέα. Η ανάπτυξη που εξετάσθηκε αφορά τόσο τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις των ναυπηγείων όσο και επιπλέον 400 στρέμματα που γειτνιάζουν με το κεντρικό λιμάνι της Ελευσίνας. Είναι όμως όλα αυτά ρεαλιστικά ή απλά σχέδια επί χάρτου;
Πέρα όμως από την γεωπολιτική διάσταση, η συζήτηση γύρω από το «λιμάνι της Ελευσίνας» θα πρέπει να λάβει υπόψη τη βιωσιμότητα του νέου λιμανιού. Η ελληνική λιμενική αγορά παρουσιάζει μεγάλη μεταβλητότητα, όπως έδειξε το 2024 η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα και οι επιθέσεις των Χούθι, που επηρέασαν δυσανάλογα τον ΟΛΠ, στερώντας του υψηλότερα έσοδα λόγω μείωσης της δραστηριότητας στους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ που διαχειρίζεται η ΣΕΠ. Η εμπειρία αυτή υποδεικνύει ότι το επιχειρηματικό μοντέλο του όποιου νέου λιμανιού θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τα παγκόσμια ρίσκα και τις γεωπολιτικές συγκρούσεις που επηρεάζουν τις θαλάσσιες εμπορικές ροές.
Ταυτόχρονα, η περιβαλλοντική διάσταση έχει καθοριστική σημασία, καθώς η Ελευσίνα αποτελεί ήδη μία από τις πιο επιβαρυμένες βιομηχανικές περιοχές της χώρας. Με ιστορικά προβλήματα ατμοσφαιρικής και εδαφικής ρύπανσης, αλλά και έντονη πίεση στο θαλάσσιο οικοσύστημα, η δημιουργία ενός πολυχρηστικού λιμανιού με εμπορική -και στρατιωτική- δραστηριότητα θα επιβάρυνε υπέρμετρα την περιοχή.
Σε αυτό το περιβάλλον αντικρουόμενων πιέσεων, το βασικό ερώτημα είναι τι από όσα εξαγγέλλονται μπορεί πράγματι να υλοποιηθεί και τι παραμένει περισσότερο πολιτική φιλοδοξία παρά ρεαλιστικός σχεδιασμός. Η ιδέα ότι η Ελευσίνα μπορεί, σε σύντομο χρονικό ορίζοντα, να εξελιχθεί σε «αντίπαλο πόλο» του ΟΛΠ δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε άμεσα εφαρμόσιμη. Το αφήγημα που προωθεί η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ για τη δημιουργία ενός «αντι-ΟΛΠ» μοιάζει περισσότερο με προϊόν διπλωματικής ρητορικής και γεωπολιτικής στόχευσης παρά με αντανάκλαση των πραγματικών δυνατοτήτων της ελληνικής λιμενικής αγοράς. Και, αναπόφευκτα, παραπέμπει σε μια πιο αιχμηρή, επιθετική γραμμή επικοινωνίας – μια γραμμή που θυμίζει έντονα τη ρητορική Τραμπ, όπου το συμβολικό υπερτερεί συχνά του εφικτού.
Πηγή: dnews.gr
