Με πολύ θετικά σχόλια αλλά και με διαφωνίες, προβληματισμούς και προτάσεις, εμφανίστηκαν οι εξωκοινοβουλευτικοί φορείς που είχαν κληθεί στην επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του νομοσχεδίου του υπουργείου Πολιτισμού, για την αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και τη μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων.
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται ακόμα, «η ίδρυση ν.π.ι.δ. με την επωνυμία ‘Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά’ στον δήμο Λέσβου, προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, ρυθμίσεις για το ιστορικό μουσείο Κρήτης και το μουσείο ‘Φοίβος Ανωγειανάκης’ και άλλες διατάξεις».
Για «νομοσχέδιο τομή» έκανε λόγο ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Υπουργείου ΥΠΠΟ Γιάννης Τσακοπιάκος, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι διαψεύδει όλα αυτά που ακούγονται για ξεπούλημα του ΤΑΠΠ σε ιδιώτες.
«Το νομοσχέδιο διαφυλάσσει το δημόσιο χαρακτήρα του Οργανισμού, προστατεύει τις θέσεις εργαζομένων και είναι θετικό ότι με τη μεταφορά του στον ΟΔΑΠΠ θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της νέας εποχής», ανέφερε και πρόσθεσε: «Είναι πολύ σημαντικό ότι μετά την λαίλαπα του κορονοϊού, η επόμενη μέρα θα βρει έναν Οργανισμό με νέο σχήμα, που θα μπορεί να κοιτάζει δυναμικά μπροστά το μέλλον».
Ο Πάνος Κουάνης, πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΕΚΟΜΕ), τάχθηκε υπέρ των νέων ρυθμίσεων, τονίζοντας ότι η χρηματοδότηση και των ξένων παραγωγών είναι ένα εργαλείο που επιτάσσει η διεθνής αγορά. «Μετά την πανδημία του κορονοϊού, τα δεδομένα άλλαξαν πολύ. Πρέπει οι διεθνείς εξελίξεις να μην μας αφήσουν πίσω. Η διάταξη προστατεύει, ενισχύει και υποστηρίζει το ελληνικό δυναμικό σε όλα τα επίπεδα της παραγωγικής διαδικασίας. Τα οφέλη για τη χώρα είναι πολύ μεγάλα. Η έννοια της προώθησης του τουριστικού προϊόντος της χώρας και το άνοιγμα της αγοράς σε όλα τα είδη, θα δημιουργήσουν πολλαπλά οφέλη.
Η νέα διάταξη δεν είναι ένα κίνητρο μόνο αναπτυξιακό: είναι ένα εργαλείο καινοτόμο και χρήσιμο που δεν αφαιρεί, αντίθετα προσθέτει, ενισχύει, διευρύνει και επεκτείνει την ελληνική αγορά, η οποία δεν έχει τίποτα να φοβάται γιατί θα μεγαλώσει την πίτα των ελλήνων παραγωγών», υποστήριξε και κατέληξε: Οι αλλαγές είναι απαραίτητες για να γίνει ο κλάδος ανταγωνιστικότερος. Πρέπει να προσελκύσουμε στη χώρα μας μεγάλες παραγωγές.
Αντίθετα, η Φένια Κοσσοβίτσα, εκπρόσωπος του Συνδέσμου Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων, ΣΑΠΟΕ, ζήτησε την απόσυρση της διάταξης που αφορά τις παραγωγές, ώστε όπως είπε, να γίνει διαβούλευση και μια ουσιαστική συζήτηση. Όπως τόνισε, «πρέπει να μπουν σαφείς περιορισμοί, διαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος απαξίωσης του οπτικοακουστικού κλάδου στην Ελλάδα, με τα χρήματα των ενισχύσεων να εξαντλούνται σε μεγάλες ξένες παραγωγές σε βάρος των ελληνικών παραγωγών, με αποτέλεσμα, αντί να υπάρξει αύξηση των θέσεων εργασίας να δημιουργηθεί μεγάλη ανεργία».
«Αποδυναμώνονται οι Έλληνες. Θα απαξιωθεί, όχι μόνο η πορεία του οπτικοακουστικού κλάδου, αλλά και η εικόνα μιας σταθερής ομαλής διεργασίας, η οποία θα έχει στοιχεία καιροσκοπισμού», σημείωσε.
Ο Ανδρέας Τσιλιφώνης, πρόεδρος της Ένωσης Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων (PACT), επεσήμανε ότι, «η γενική φιλοσοφία των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου δεν είναι λάθος» αλλά όπως είπε, «χωρίς δικλείδες ασφαλείας θα δημιουργηθούν προβλήματα».
«Πρέπει να γίνουν βελτιώσεις. Όλες τις υπηρεσίες μπορούν να τις παρέχουν οι έλληνες του κλάδου μας. Στόχος είναι να βρούμε τη χρυσή ισορροπία, ώστε και μεγάλες παραγωγές να φέρουμε στη χώρα μας από σημαντικούς ανθρώπους και να πάρουν επιδοτήσεις, αλλά πρέπει το μεγαλύτερο προσωπικό να είναι από την Ελλάδα», επεσήμανε. Τόνισε ακόμα ότι, πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και ρήτρες για τις μεγάλες παραγωγές και να ελέγχονται αυστηρά. Δεν πρέπει είπε «να είναι ομιχλώδες το σύστημα», ενώ επεσήμανε την ανάγκη «να γίνει μεγαλύτερη διασπορά των έργων και να δοθούν ευκαιρίες στο ημεδαπό προσωπικό ώστε να διασφαλιστούν θέσεις εργασίας».
Η Διονυσία Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, χαρακτήρισε καταρχήν πολύ θετικό ότι υπάρχουν 300 οργανικές θέσεις στο νέο ΤΑΠΠ. Παράλληλα, ανέφερε ότι υπάρχουν ασάφειες που πρέπει να διευκρινιστούν σε ό,τι αφορά εκδηλώσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, σημειώνοντας ότι «δεν είναι κακό να γίνονται, όμως θα πρέπει να επιτρέπονται μόνο υπό την αυστηρή εφαρμογή της διαδικασίας που προβλέπει ο αρχαιολογικός νόμος και να μην υπάρχει ειδική μεταχείριση για κάποιους». Ακόμα εξέφρασε την αντίθεση της να δοθούν σε ιδιώτες τα εκμαγεία, τονίζοντας ότι πρέπει να διασφαλιστούν πλήρως από το νόμο με ειδικές ρήτρες, ώστε να είναι εντελώς απαγορευτικό ότι θα κρατήσουν αντίγραφο της μήτρας.
Κατηγορηματικά αντίθετη ωστόσο, δήλωσε η κα Κουτσούμπα στη ρύθμιση που επιτρέπει την εξαγωγή αρχαιολογικών συλλογών σε άλλα μουσεία, και τη δυνατότητα να εκτίθενται στο εξωτερικό για 100 χρόνια. Επίσης χαρακτήρισε πολύ θετικό ότι εκσυγχρονίζεται ο ΤΑΠΠ – ωστόσο όπως τόνισε, «πρέπει να αποσαφηνιστούν ορισμένα σημεία και να διασφαλιστούν τα αρχαιολογικά μνημεία καθώς η σύσταση ΝΠΙΔ για την διαχείριση των πόρων, αφήνει πολλά ερωτηματικά». Μίλησε ακόμα για παράθυρο που ανοίγεται “να εμπορευματοποιηθούν τα αρχαιολογικά εκπαιδευτικά σεμινάρια που μέχρι σήμερα γίνονται δωρεάν», ενώ σημείωσε ότι οι απευθείας αναθέσεις για τα αναψυκτήρια θα δημιουργήσουν πρόβλημα ενώ «δεν πρέπει να αφήνονται υπόνοιες για το δημόσιο χρήμα».
Ο πρόεδρος του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, Αλέξης Καλοκαιρινός, τάχθηκε υπέρ των νέων ρυθμίσεων, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλωνμ ότι η πολύτιμη και ανεκτίμητη συλλογή του Μουσείου προστατεύεται από το ενδεχόμενο διάσπασης της.
«Οι προϋποθέσεις για ανάπτυξη του Μουσείου, και η διασφάλιση του ενιαίου και αδιάσπαστου της συλλογής και του ιστορικού συνόλου της, επιτυγχάνεται με την προτεινόμενη ρύθμιση», τόνισε.
Θετική στο νομοσχέδιο εμφανίστηκε και η πρόεδρος του Μουσείου Μπενάκη, Ειρήνη Γερουλάνου, υπογραμμίζοντας ότι «οι όροι για την παράταση του χρόνου δανεισμού αρχαιοτήτων είναι πολύ αυστηροί κα σαφείς και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος».
«Όλα τα μουσεία του κόσμου θα βρεθούν μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα. Εκθέσεις γίνονται παντού και η Ελλάδα στέλνει αρχαία αντικείμενα, γιατί είναι πολύ αυστηρές οι διαδικασίες και τα δεδομένα. Η πρόταση του υπουργείου είναι θετική, συμφωνούμε με τη ρύθμιση, πιστεύω ότι είναι σωστή η απόφαση εφόσον εμείς κρατήσουμε τις διαδικασίες όπως τις κρατάμε μέχρι σήμερα», πρόσθεσε.
Ο Παναγιώτης Σταθουλόπουλος, πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων ΤΑΠΠ, δήλωσε θετικός «στην αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό του Οργανισμού, στον οποίο διασφαλίζεται ο δημόσιος χαρακτήρας του», τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι, «όταν φτάνει στη Βουλή ένας φορέας ΝΠΔΔ, υπάρχει εφησυχασμός στους εργαζόμενους για τη προοπτική και την αξιοποίησή του».
Πάντως, δήλωσε την αντίθεση του, στην σύσταση Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου, για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, κάνοντας λόγο για «ασάφειες του νόμου» και τονίζοντας ότι «η πολιτιστική κληρονομιά είναι ένας πολύ ευαίσθητος χώρος». Ακόμα, χαρακτήρισε αβάσιμες τις ανησυχίες για τα εκμαγεία, σημειώνοντας ότι και στο παρελθόν όταν γίνονταν διαγωνισμοί, δίνονταν σε ιδιώτες.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχαιοφυλάκων, Γιάννης Μαυρικόπουλος, εξέφρασε την διαφωνία του, διότι όπως είπε, με τη νέα ρύθμιση δεν θα πληρώνονται από το ταμείο ειδικών πόρων – ενώ αντίθετος δήλωσε και για τον δανεισμό αρχαιοτήτων σε ξένα μουσεία.
Ο πρόεδρος της εταιρίας “Αρχιπέλαγος” Νίκος Σηφουνάκης, ανέφερε από την πλευρά του, ότι στη συμβολαιογραφική πράξη δωρεάς του Μουσείου Βρανά Λέσβου, ρητώς αναφέρονται οι όροι και οι προϋποθέσεις – ωστόσο διαπιστώνεται ότι στο νέο σχέδιο δεν υπάρχουν οι απαραίτητες αλλαγές. «Είναι σαν να γίνεται αναγκαστική απαλλοτρίωση χωρίς καμία πρόνοια για τους εργαζόμενους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Σηφουνάκης ζήτησε να αποσυρθούν οι διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν το Μουσείο, γιατί όπως είπε, δεν αντιστοιχούν στη βούληση της δωρεάς, και πρόσθεσε ότι πρέπει να γίνει μία ουσιαστική και ειλικρινής συζήτηση με ανοικτούς ορίζοντες και όρους ισοτιμίας.
Σε παρέμβασή της, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, αντέτεινε ότι δεν γνωρίζει για τη συμβολαιογραφική πράξη, γιατί ποτέ δεν παραλείφθηκε από το γραφείο της, ούτε υπήρχε στο φάκελο που κατατέθηκε για τη δωρεά. «Δεν υπήρξε συμβολαιογραφική πράξη. Θα αναζητήσω το φάκελο ξανά, και σε περίπτωση που δεν την δούμε να μας την στείλετε και θα επανέλθουμε τη Δευτέρα στη β΄ ανάγνωση του νομοσχεδίου», πρόσθεσε.
Νατάσα Θωμά
